Tek yanlı yaptırımların Korona aşısı üzerindeki negatif etkisi

Amerika Mayıs 2018’de Bercam nükleer anlaşmadan çekilmesi ardından maksimum baskı siyasetleri doğrultusunda İran’a karşı tek yanlı yaptırımlar uygulamaya başladı ve hatta Korona pandemisi döneminde bu insanlık dışı siyasetini sürdürdü. Tabi ki bu konu bir çok ülke lideri ve uluslararası kurumların tepki ve eleştirilerine sebep oldu.

Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Konseyi Başkanı Munir Akram Çarşamba günü Amerika’nın Korona aşısına ulaşmak için İran ve bazı ülkelere karşı tek yanlı eylemleri ile engel oluşturduğunu ve insanların hayatlarının tehlikede olduğu için endişeli olduğunu ve her kesin aşıya ulaşabilmesi gerektiğini belirtti.

Tahran Amerika’nın İran halkına düşmanca ve tek yanlı eylemlerinin Korona salgını döneminde halkın ilaç ve tıbbi teçhizata ulaşma olanağını zorlaştırdığını defalarca duyurmuştur. Bu konu tabi ki bazı ülkelerin hatta toplu halde tedarik ettikleri Korona aşısının satın alınmasında da yaşanıyor ve ciddi endişelere sebep olmuştur.

Aşı satın alınmasındaki tüm sabotajlara rağmen İran yetkilileri yerli aşı çalışmalarının ciddi şekilde sürdüğünü duyurdu. İran’da Korona salgının başlamasından itibaren Rusya, Çin ve Venezuela gibi bir çok ülke Amerika’yı İran’a karşı yaptırımları hafifletmesi ve böylece Korona salgını ile savaşmak için ilaç ve gerekli tıbbi malzemelere ulaşmasının  kolaylaştırılması için BM’e defalarca talepte bulundular.

Rusya cumhurbaşkanı Vladimir Putin yıllık konuşmasında Amerika’nın İran gibi bazı ülkelere yönelik tek yanlı eylemlerine işaretle, “Korona’ya karşı zor durumda olan ülkelere yönelik ticari kısıtlamalar ve yaptırımların kaldırılması gerektiğini” söyledi.

Bu talep Amerika’nın müttefikleri tarafından bile destek aldı. AB dış siyaset sorumlusu Josep Borrell Nisan 2020’nin sonlarında Amerika’dan Korona salgını nedeni ile İran'a karşı yaptırımların hafifletilmesine yönelik muhalefetini gözden geçirmesini istedi . Avrupa parlamento temsilcileri de Çarşamba günü Avrupa firmalarının diğer ülkeler bu cümleden İran ile ilaç ve tıbbi teçhizat ticaretine engel oluşturan Amerika yaptırımlarını kınayarak karşı çıkılmasını istediler.

Fakat Washington tüm bu taleplere karşı kayıtsız kalarak, olumlu yönde hiçbir adım atmazken hatta İran’a karşı daha fazla yaptırımdan söz ediyor. Amerika’nın İran özel temsilcisi Elliott Abrams, “İran’a uygulanan baskıların şimdiye kadar asla olmadığını, baskılara devam edeceklerini ve yoğunlaştıracaklarını” söyledi.

Bu yüzden İran’da Korona salgınından kaynaklı yaşanan olumsuz durum ve bu bağlamda gerekli ilaç ve teçhizatın ithal edilmesi zaruretine rağmen Washington hala İran’a daha fazla yaptırımdan söz ederek, hastalıkla mücadelede hiçbir yardımda bulunmazken üstelik bu durumu İran halkına daha fazla baskı uygulamak için suisitmal etmek istediğini gösteriyor.

Siyasi bilimler hocası seyit Ahmet Fatıminejad’a göre “hastalar, Amerika’nın İran’a karşı yaptırımlarının başlıca kurbanlarıdırlar bu yüzden zalimane yaptırımlar neden ile yaşanan insani facianın boyutlarını dünyaya duyurmak gerekir.”

Amerika’nın Korona salgınına rağmen İran’a uyguladığı çeşitli yaptırımların her geçen gün daha da yoğunlaşarak devam etmesi, Trump yönetiminin “ekonomik terörizm”e ilaveten “tıbbi terörizm” de uyguladığını gösteriyor. Tabi ki bu sürecin devam etmesi ise insanlığa karşı işlenen cinayettir.

Dışişleri bakanı Muhammed Cevad Zarif’in belirttiğine göre Korona ile mücadelede zorlayıcı eylemler, tıbbi ve ekonomik terörizmdir./