Amerika’nın Afganistan tüm güçlerini çekmemesi
Amerika’da Joe Biden’in başkanlık döneminin başlaması ile birlikte yeni hükümet, Trump yönetiminin bir çok siyaset ve kararlarını tekrar gözden geçiriyor. Bu kararlar arasında Washington’un Afganistan politikası ve savaş mağduru bu ülkeden Amerikan işgal askeri güçleri geri çekme kararı yer alıyor.
Pentagon sözcüsü John Kirby Perşembe günü yaptığı açıklamada Taliban’ın Amerika ile vardığı anlaşmaya bağlı kalmadığını iddia ederek, bu yüzden Washington da Mayıs 2021’e kadar tüm işgal güçlerini Afganistan’dan çekme sorumluluğunu yerine getirmeyeceğini söyledi. Kirby aynı zamanda Amerika’nın müzakerelerde ihtilaf konularını çözme taahhüdüne bağı kalacağını da iddialarına ekledi.
Pentagon yetkilisi, Amerika dışişleri bakanı Antony Blinken’in Afganistan cumhurbaşkanı Eşref Gani ile telefon görüşmesinde Biden hükümetinin Afganistan barış görüşmelerine desteğini vurguladığını belirtmesi ardından geldi.
Amerika ve Taliban arasındaki anlaşma Trump döneminde ve şubat 2020’de Doha’da imzalandı. Anlaşmaya göre Amerikan askeri işgal güçleri Taliban’ın tüm sorumluluklarını yerine getirene kadar Mayıs 2021’e kadar tamamen Afganistan’dan çekilecekti. Ayrıca Afganistan hükümeti ve Taliban arasında barış görüşmeleri de başlayacaktı fakat anlaşmanın bu bölümü hiçbir sonuca ulaşamadı.
Bu durumda, Doha anlaşmanın gerçekleşmesini, iki şüphe gölgelemişti.
Birincisi Biden yönetiminin tıpkı bir çok örnekte olduğu gibi Trump hükümetinin, Afganistan’dan tüm askeri güçlerini geri çekme kararına karşı olmasıdır.
Amerika ulusal güvenlik danışmanı Jake Sullivan ve dışişleri bakanı Antony Blinken gibi Biden hükümetinin bazı yetkilileri son günlerde Trump hükümetinin Taliban ile varılan anlaşmayı tekrar gözden geçirmesini vurguluyorlar. Kâbil yönetimi ve Taliban daha önce yaptıkları açıklamada her iki tarafın Doha anlaşmasının ilerlemesi için Biden’in Beyaz Saray’a girmesini ve böylece söz konusu anlaşma hakkındaki tutumunun açıklanmasını beklediklerini belirtmişlerdi.
Taliban Amerika’nın tüm askeri güçlerini Afganistan’dan çekmesi taahhüdüne bağlı kalmaması durumunda ağır kararlar almak zorunda olacağı uyarısında bulunmuştu.
Amerika ve Taliban arasında Şubat 2020’de Doha’da varılan anlaşmanın ardından Trump, Ocak 2021’in ortalarına kadar Afganistan’daki askeri güçlerini 4.500’den 2.500’e indirme talimatını verdi. Aynı anlaşmaya göre 5.000 Taliban tutuklusu da Afganistan hapishanelerinden serbest bırakıldı. Kâbil yönetimi ise serbest bırakılan Taliban tutuklarının ise savaş meydanına geri döndüklerini duyurdu.
Amerikan işgal güçlerinin Afganistan’da kalmaları için bahane oluşturan ikinci konu ise Taliban’ın özellikle güvenlik güçleri ve polislere çeşitli şehirlerde silahlı ve intihar saldırılarının devam etmesidir. Taliban saldırıda bulunmamayı ve barışa varmak için Afganistan merkezi hükümeti ile müzakereleri başlatma taahhüdünde bulunmuştu. Aslında şimdi Amerikan askeri güçlerindeki azalma, Taliban için bir fırsat oluşturduğu ve Kâbil yönetimi ile çatışma ve şiddeti yoğunlaştırmaya yöneltmiştir.
Afganistan ulusal güvenlik danışmanı Hamdullah Mohib Amerikan askeri güçlerinin Afganistan’dan geri çekilmesi ile bu ülkenin ciddi bir iç savaş tehdidi ile gerçekten karşı karşıya geleceği konusunda uyarıda bulundu.
Amerika eski başkan Donald Trump döneminin sonlarında Afganistan’dan sorumsuzca geri çekilmekle, bu ülkede güvenlik boşluğu sebep oldu. Amerika kongresi ve Pentagon askeri güçlerinin Afganistan’dan çekilmesini istemiyorlar; bu yüzden Joe Biden’in göreve başlaması ile Washington’un Afganistan hakkındaki siyasetlerinde köklü bir değişiklik yapılması bekleniyordu. Bu da Pentagon’un Afganistan’dan tüm askeri güçlerini çekmeyeceği kararının açıklanması ile gerçekleşmiş oldu./