Macron’un 1994’te Fransa’nın Ruanda’da soykırımını itiraf etmesi

Fransa cumhurbaşkanı Emmanuel Macron yaptığı konuşmada ülkesinin 1994 yılında Ruanda’da soykırım yaptığını itiraf etti.

Macron dün Ruanda’nın başkenti Kigali’ye yaptığı ziyarette, “1994 soykırımı nedeni ile sizlerden özür dilerim; Fransa Ruanda’da soykırımda rol aldı ve bu konuda sorumludur” dedi. Macron, ülkesinin 1994'te işlenen Ruanda Soykırımı'ndaki rolüne ilişkin sorumluluğunu kabul ettiklerini ancak suç ortağı olmadıklarını söyledi. "Fransa'nın Ruanda'da rolü, geçmişi ve siyasi bir sorumluluğu var" diyen Macron, zamanın Fransız hükümetinin soykırım uygulayan Ruanda yönetiminin fiilen yanında olduğunu söyledi.
 Macron 2010 yılından itibaren Ruanda’ya giden ilk Fransız cumhurbaşkanıdır.
Ruanda hükümeti 94 yılında Tutsi’lerin soykırımına katılmakla suçluyor. Fakat Ruanda cumhurbaşkanı Paul Kagame bir oturuma katılmak için gittiği Fransa’da “Fransa’yı Tutsilerin soykırımı için bağışlama zamanı gelmiştir” dedi. 
Macron’un 27 yıl sonra büyük bir soykırım faciasına itirafı, aslında batılıların insani değerlere kayıtsızlıkları ve Fransa’nın Afrika’da soykırım gibi büyük cinayetlerinin bir diğer örneğidir.
Macron daha önce de ülkesinin Cezayir’de işlediği cinayetleri itiraf etmiş fakat özür dilemekten kaçınmıştı.
Aslında batı dünyasında insan haklarını savunduğunu iddia eden Fransa’nın Cezayir bağımsızlığı savaşında ve Ruanda’daki katliam karnesi, savunulacak hiçbir taraf bırakmayacak kadar siyahtır.
1994 yılında dönemin Ruanda cumhurbaşkanı   Juvénal Habyarimana’yı taşıyan uçağın başkentin yakınlarında düşmesi ardından Hutus kabilesi olaydan Tutsi’leri sorumlu tuttu.
Bu konu iki kabile arasında çatışmalara sebep oldu. Resmi verilere göre 100 gün süren çatışmalarda yaklaşık 800 bin kişi öldürüldü.
2017 yılında Ruanda hükümetinin talebi üzerine yapılan 600 sayfalık araştırmada Fransa, fanatik Hutus kabilesi ile işbirliği yaptığı ve 800 bin kişinin ölümünden sorumlu olduğu, Fransa’nın soykırımdan habersiz olduğu iddialarını çürüttü.
Raporu hazırlayan Levy Firestone Muse  firması, “Vardığımız sonuç, o dönemde Fransız hükümetinin tahmin edilen bir soykırımın yaşanmasında önemli sorumluluğu olduğu yönündedir," açıklamasında bulundu.
Söz konusu firma raporunu milyonlarca belge ve en az 250 kişi ile  yapılan röportaj sonucu açıkladı.
Ayrıca Fransa'nın Ruanda soykırımındaki rolüne ilişkin bir Fransız soruşturma komisyonunun sonuçları, Paris’in doğrudan katılımı olmaksızın Ruanda’da yaşanan soykırımda ağır sorumluluğu olduğunu gösteriyor. 
Son 2 yılda konu ile ilgili Fransa cumhurbaşkanlık ve başbakanlık ofislerinde 8 bin belgenin incelenmesi sonucu hazırlanan söz konusu rapor ayrıca Fransa’nın soykırımı uygulayan değil, Ruanda’da soykırımı tasarlayan taraf olduğunu gösteriyor.
Yapılan araştırmaya göre dönemin cumhurbaşkanı François Mitterrand  hükümeti, Ruanda’da azınlık Tutsi kabilesinden 800 bin kişinin ölümünde önemli rolü vardır. 
İncelemeler ayrıca Fransa’nın Ruanda’da soykırımda direkt müdahalesi olmamasına rağmen Paris’in, dönemin Ruanda hükümeti ile yakın ilişkileri nedeni ile, soykırımla suçlananların Fransa ordusunun desteğinde kaçmaları ve de BM’in Ruanda’da askeri görevinde büyük katkısı olduğu için, yaşanan soykırımda önemli rolü olduğunu gösteriyor. 
Fransız araştırmacı Francois Graner  bu bağlamda yaptığı açıklamada şöyle diyor: 
Tüm arşiv, Fransa’nın Hutus’ları desteklediğini onaylıyor. Fransız yetkililer soykırıma hazırlandıkları bilgileri ulaşılmıştı. Fransa sadece soykırım sırasında değil, öncesi ve sonrası da Hutusları destekledi. 
Burada sorulması gereken ise, acaba Fransa’nın Ruanda’da soykırıma karışmasını açıklayan cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un itirafı yeterli mi, yoksa o dönemde soykırıma karışan Fransız yetkililerin tutuklanarak sorgulanması ve yargılanması mı gerekir. /