6 Ülkenin Guterres'e Amerika'nın İhlallerini Kınama Mektubu
İran İslam Cumhuriyeti, Rusya, Suriye, Küba, Venezuela ve Nikaragua Daimi Temsilcileri BM Genel Sekreteri'ne yazdıkları ortak mektupta, ABD'nin 1947 tarihli BM Güvenlik Konseyi merkez binası Anlaşması'nı ihlal etmesini protesto ederek, bu ihlalin tahkime sevk edilmesini istediler.
Bu mektupta özellikle merkez binanın ev sahibi ülke Amerika'nın, diğer ülkelerin delegelerine BM etkinliklerine katılmaları veya daimi elçiliklerde çalışmaları için zamanında vize vermediği ve BM delegelerine yönelik trafik kısıtlamalarını da uyguladığı belirtildi.
6 ülkeden gelen mektup, Amerika'nın politikalarına rakip veya karşı çıkan bazı BM üye devletlerinin diplomatlarına kısıtlamalar getirmeye yönelik yasadışı eylemlerine karşı protestonun sonuncudur.
Amerika, BM genel merkezine ev sahipliği yapması nedeniyle Washington'un politikalarına karşı çıkan ülkelerden diplomatların ve üst düzey yetkililerin varlığını her zaman sabote etti. Özellikle Trump'ın başkanlığı sırasında, bu ülkelerden gelen diplomatlara ve üst düzey yetkililere yönelik sıkı önlemleri keskin bir şekilde artarak onların katılmaları engellendi veya hareketlerini kısıtlamaya yönelik adımlar atıldı.
Washington'un eylemlerinin amacı, bu ülkeler üzerindeki baskıyı yoğunlaştırmaya ilaveten, diplomatlarının mevcudiyetini engellemektir. Bu durum ise sözü geçen ülkelerin görevlerini yerine getirmelerini engellemek için delegelerine çeşitli kısıtlamalar uygulanmak anlamına gelir.
Siyaset uzmanı Muhammed Rıza Merendi'ye göre, "Amerika'nın bu kısıtlamaları ve engellemeleri BM taahhütlerine ters düşmektedir."
Bu nedenle 6 ülkenin mektubunda, BM Şartı'nın 2'inci maddesinin 1'inci fıkrasında belirtilen tüm üyelerinin eşitliği ilkesine dayanarak, BM'nin üyelerine karşı baskı ve ayrımcılığa müsamaha gösterilmemesi hususunda uyarılarda bulunulurken ev sahipliği avantajının suiistimal edilmemesine vurgu yapılmıştır.
ABD Hükümeti ile 1947 tarihli BM Genel Merkezi Anlaşmasında belirtildiği üzere, bu ülkeler, yaşanan kronik sorunu kalıcı olarak çözmek için, tarafsız bir tahkim mahkemenin kurularak ev sahibi ülkenin yetki alanı hakkında karar vermesinin yararlı olacağını savunuyorlar.
Bu bağlamda, 6 ülke mektuplarında, BM Genel Kurulunun 74/195 sayılı Kararının bu sorunları çözmek için makul ve belirli bir zaman çerçevesi belirlediğini ve bu kararın Birleşmiş Milletler Genel Sekreterine sözü geçen hakları verdiğini vurgulamıştır. Özellikle, Anlaşma uyarınca, Genel Sekreter, Teşkilat ile Ev Sahibi Devlet arasındaki Anlaşmanın yorumlanması ve uygulanmasındaki anlaşmazlıkları çözme amacı ile bu Anlaşmanın 21'inci Maddesine atfetme yani tahkime gönderme yetkisine sahiptir.
Daha önce, Amerika dönem başkanı Donald Trump yönetiminin İranlı diplomatlara düşmanca yaklaşımı ve İran'ın Birleşmiş Milletler nezdinde daimi temsilciliği ile Rus diplomatların BM etkinliklerine katılmak üzere ABD'ye girişine çeşitli engeller oluşturması nedeniyle, BM Genel Kurulu 18 Aralık'ta bir araya geldi ve 2019'da oybirliğiyle verdiği kararla, Rus diplomatlara vize verilmemesini kınamanın yanı sıra, Washington yönetimine İranlı diplomatların girişine yönelik kısıtlamaları kaldırması çağrısında bulundu.
Birleşmiş Milletler ve Amerika arasındaki 1947 anlaşmasına göre, ev sahibi ülke, BM üye devletlerinin yetkililerinin bu teşkilatın etkinliklerine katılmaları için seyahatlerine, ayrıca BM merkezinden kendi temsilciliklerine gidiş veya dönüş yoluna herhangi bir engel çıkarmamalıdır.
BM Genel Kurulunun oybirliği ile bu yöndeki alınan kararı, Washington'un muhalif ve rakip ülkelerine karşı hayata geçirdiği zorba yaklaşımın dünya tarafından kabul görmediğini gösterdi. Bu karara rağmen ve de defalarca tekrarlanan protestolara rağmen Amerika bu yaklaşımını Joe Biden başkanlığı döneminde de devam ettirmekte kararlı görünüyor./
