Taliban’ın uluslararası meşruiyet kazanma çabaları

Her ne kadar Taliban grubunun kurduğu hükümet kabinesi çalışmalarına başlasa da bu kabinenin ülke içinde ve uluslararası boyutta kabul görmemesi, Taliban’ın Afgan toplumunu yönetmek ve kendini dünya toplumuna kabul ettirmek için gerekli makbuliyeti kazanamadığı anlaşılıyor.

Taliban’ın 20 yıl öncesinden farklı olarak kendinden bir görüntü çizmek için iç itirazlara dayanması ve ihtiyatlı davranması, bir strateji değişikliği değil, dünya tarafından resmi olarak tanıması için taktiksel bir hareket sayılıyor.
Diğer yandan Taliban’ın pratikte muhalefetin itirazlarını dinlemeye kulaklarının sağır olduğu görünüyor, bu yüzden onlar da Afganistan’ın eski cumhurbaşkanı Hamid Karzay gibi eski yetkililer ile görüşerek muhalefetin sesi olmaya çalışıyorlar. Onlar da Mezar Şerif’te olduğu gibi bazı oturumlar düzenleyerek kendi varlıklarını ilan etmek ve Taliban’ı da özellikle kapsayıcı bir hükümet kurmak gibi isteklerini kabul ettirmeye mecbur bırakmaya çalışıyorlar. Karzay da kendi cumhurbaşkanlık döneminde Taliban’ı kardeş olarak muhatap almakla katliam ve kan akmasını engellemeye çalıştı; şimdi de Taliban’ı bir an önce kapsayıcı bir hükümet kurmaya davet etmekle bu harekete Afganistan’da istikrar ve barışın kurulmasında yardımcı olacağını belirtiyor.
Siyasi meseleler uzmanı Feridun Barkezi’ye göre, “Taliban eskiden ders almalı ve son 20 yılda onların dünya toplumu tarafından tanınmasına sebep olan yasalar ve kuralları gerçekleştirmekten sakınmalıdır.”
Afganistan’da Taliban’ın zorbalık ve Amerika ile varılan anlaşma doğrultusunda iktidarı ele geçirdiği algısı vardır ve bu yüzden Taliban hiçbir grup ile iktidarı paylaşmak için hiçbir gerekçe ve sebep görmezken iktidarı tekelinde bulundurmaya çalışıyor. 
Taliban’ın üst düzeylerinde ihtilafların baş göstermesi, Taliban’ı oluşturan Hakkani gibi farklı grupların hükümetten daha fazla pay almak konusunda görüş ayrılığına düştüklerini gösteriyor. Bu arada Taliban kabinesinde şimdiye kadar hiçbir payı olmayan kişilerden biri ise İslami Parti lideri Gulbeddin Hikmetyar’dır; Taliban kendisini Kâbil’in “Pol Heşti” Camisine İmam olarak atanarak tamamen kenara itildi. 
Taliban’a karşı  muhalefet cesareti olmayan Hikmetyar ise eskiden olduğu gibi, tek partili hükümetin kurulması ve güç yapısını paylaşmamak gibi Taliban’ın hedefleri ve programlarına destek vererek, kendisine bir yer edinmeye çalışlıyor fakat görünüşe göre Taliban’ın onun için söz konusu cami için daha yüksek bir konum düşünmediği görünüyor.
Afganistan siyasi meseleleri uzmanı Muhammed Arifi’ye göre, “Taliban edebiyatında kapsayıcı kavramı pek anlaşılmıyor. Taliban siyasi bir bakışla çeşitli etnik grupların iktidarda hazır bulunma ortamını oluşturmalı, konunun sadece siyasi değil, siyasi ve etnik olması gerekir.”
Her halükarda eski cumhurbaşkanı Hamid Karzay’ın kapsayıcı bir hükümetin kurulması ve Afganistan’da tüm mezhep ve etnik grupların haklarına riayet edilmesine dair Taliban’a tavsiyeleri, çeşitli şekiller ve yollarla kendi görüşlerini açıklamaya ve yaymaya çalışan Taliban’ın tüm muhalefetinin isteklerinin tekrarı olabilir. 
Afganistan’da kapsayıcı bir hükümetin kurulmasının olumlu sonuçlarından biri olan barış ve güvenliğin tespit edilmesi, dünya toplumunun bu ülkeye ilgi göstermesine ve gerekli yardımların yapılmasına sebep olabilir./