2 aylık ateşkes, Arabistan’ın ihyası mı, yoksa savaşın bitiş başlangıcı mı?
BM’in Yemen özel temsilcisi Hans Grundberg Yemen’de çatışan tarafların BM önerisi üzerine iki aylık ateşkes konusunda anlaştığını ve ateşkesin, 2 Nisan'da yerel saatle 19.00'da yürürlüğe gireceğini açıkladı.
Grundberg, tarafların, akaryakıt gemilerinin Hudeyde limanlarına girmesi ve Sana Havalimanı'ndan bölgede önceden belirlenmiş noktalara ticari uçuşlar yapılması konusunda da anlaştığını belirtti. Tarafların Taiz'de ve Yemen'deki diğer vilayetlerde yolların açılması için BM himayesinde bir araya gelmeyi kabul ettiğini de ifade eden Grundberg, ateşkesin tarafların rızası doğrultusunda iki aylık sürenin ardından yenilenebileceğini kaydetti.
Yemen savaşının 8. Yılına girmesi ile birlikte Ensarullah savaşı durdurmak için inisiyatifli davrandı ve Suudi koalisyon da Riyad oturumu ile savaşın durduğunu duyurdu. 2 aylık ateşkes, her iki tarafın mübarek Ramazan ayında savaşı durdurma hazırlıklarının sonucudur.
Birinci konu, Yemen sınırları içindeki ve dışındaki tüm hava, kara ve deniz askeri saldırı operasyonlarının durdurulmasının yanı sıra yakıt taşıyan gemilerin Hudeyde limanlarına girişi ve bölgede belirlenen noktalardan Sanaa Havalimanı'na giriş ve çıkış yapan ticari uçuşların yapılmasını kapsayan ateşkes anlaşmasının içeriğidir. Başka bir ifade ile savaşın durması ve kuşatmanın kaldırılmasından oluşan Yemen Ulusal Kurtluş hükümetinin her iki şartı anlaşmaya alınmıştır. Buna rağmen Yemen kuşatması şartlı olarak durdurulmuştur, zira Yemen uçuşları istenilen hedeflere gerçekleşemez.
İkinci konu, Arabistan’ın ateşkes anlaşmasını kabul etme sebebidir. Suudi koalisyonun Yemen’e karşı savaşı 26 mart tarihinden itibaren sekizinci yılına girdi. Bu süre içinde ateşkes konusu defalarca gündeme geldi ve iki tarafça kabul edildi, fakat Arabistan anlaşmaya uymayarak ilk günlerden itibaren onu ihlal etti. Nitekim yeniden sağlanan ateşkes de Arabistan tarafından ihlal edildi. Suudi saldırganlar Cumartesi gecesi Yemen'in Saada eyaletinin Şeda şehrinde topçu ve roket saldırı düzenleyerek 3 sivili öldürdü.
Buna rağmen Riyad yönetiminin iki sebepten dolayı ateşkes anlaşmasını kabul ettiği söylenebilir. Bir yandan kısa sürede bitmesi beklenen savaşın 8. Yılına girmesi ve Riyad hükümetinin ağır masraflı bir bataklığa saplanması, diğer yandan da savaşın yıpratıcı savaşa dönüşerek Arabistan’a ağır darbelerin indirilmesidir.
Üçüncü konu, ateşkesin hedefleridir. BM ve Amerika’nın Yemen özel temsilcisinin arabuluculuğu ile varılan ateşkes anlaşması, Yemen savaşı boyunca çehreleri zedelenen bu teşkilat ve Washington için bir nevi iade-i haysiyet sayılır. Savaşın geçici olarak durması ve kuşatmanın kaldırılması, tabi ki insani yardımların gönderilmesi ile sonuçlanırsa, Yemen’de vahim insani durumun iyileşmesi bağlamında bir adım sayılır.
Buna ilaveten birkaç gün önce Yemen ordusu ve halk komitelerinin Arabistan’ın Aramco petrol tesisleri gibi hayati tesislerine düzenlediği füze ve İHA operasyonları, Arabistan’a milyar dolarlık mali hasara sebep oldu. Bu saldırılar Yemenlilerin direnişi sürdürmek ve Suudi koalisyona karşı savaşta kararlı olduklarını gösteriyor.
Gerçi 2 alık ateşkesin savaşın bitmesi için bir başlangıç olabileceği tahmin edilmiyor, zira bunu kabul etmek, aslında Ensarullah hareketinin Yemen güç yapısında Arabistan tarafından kabullenmesi anlamına gelir. Sürmekte olan savaşın mevcut şartlarda ve tek yanlı olarak Arabistan tarafından sona erdirilmesi, Arabistan’ın yenilgiyi kabullenmesi anlamına gelir.
Ve son olarak da Suudi saldırgan koalisyonun ateşkese bağlı kalması ve muhtemelen uzatılması, büyük güçlerin desteği ve iradesi olmadan imkansızdır. BM Yemen özel temsilcisi Hans Grundberg de bölgesel ve uluslararası destekler olmaksızın bu ateşkesin sağlanmasının imkansız olduğunu, bu ateşkesin başarılı olması ve bir sonraki aşamaya geçmesi için bu desteklerin sürekli olarak devam etmesi gerektiğini belirtti./