Batılıların Rusya yaptırımlarını bypass etmesi
Avrupa ülkeleri Rusya doğalgazını satın almak için bizzat Moskova’ya uyguladıkları yaptırımları bypass etmek zorunda kalıyorlar. Üstelik Kremlin’in doğalgaz ödemelerini ruble ile yapılması için belirlediği süreye karşı Avrupalıların tepkisi, kesin muhalefetten giderek uzaklaşıyor.
Aslında Avrupa, Rusya doğalgazına alternatifi belirlemiyor ve geri dönüş yolunu açık tutuyor. Almanya resmen doğalgaz ödemelerin ruble ile yapılmasını resmen kabul etmese de Alman firmalarına bu konuda özgürlük tanıyor. Fransa da doğalgaz ödemelerinin Gazprom bank gibi bankalara Euro ile yapma imkanından söz ediyor, böylece euro’nun rubleye dönüşü bu bankada yapılır ve doğalgaz sevkiyatı devam eder.
Böylece Avrupalıların Ukrayna’ya saldırı bahanesi ile bizzat Moskova’ya uyguladıkları ve diğer ülkeleri de bu yönde hareket etmeye teşvik ettikleri yaptırımları bypass etmeye çalıştıkları görülüyor. Tabi ki Rusya’nın Avrupa ülkelerinin bu kararına verdiği tepki, bir nevi gözardı etmek sayılır zira Moskova’nın tanıdığı sürenin bitmesinden bir gün geçerken hala Avrupa’ya doğalgaz aktarımı devam ediyor ve hatta bir nisan günü son 4 ayın en yüksek oranına ulaştı.
Aslında Moskova’nın doğalgaz ödemelerini ruble ile yapılması konusundaki kararı, rublenin dolar karşısında değer kazanmasıydı ve bu konuda da hedefine ulaştı. Fakat konunun bir diğer yanı da Avrupa’nın Rusya doğalgazına bağlılığı ve alternatifi olmadığını göstermekti ki Rusya bu konuda da hedefine ulaştı.
Bu bağlamda Almanya dışişleri bakanı Annalena Baerbock, Berlin ve diğer Avrupa ülkelerinin Rusya’nın enerji sektörüne aşırı bağlığını eski hükümetler ve Avrupa’nın bizzat hatası olduğunu belirtiyor. Baerbock şöyle diyor: Almanya Rusya’ya çok bağımlıdır. Bu sadece Avrupa'nın değil, ülkemizin de önceki hükümetlerdeki hatasıdır. Avrupa, özellikle enerji sektöründe ortak değerleri olmayan bir ülkeye bu kadar bağımlı olmamalı. Bedelini ödememiz gerekse bile artık bu bağımlılığın bitmesi gerekiyor.
Ekonomik analistler, Rusya'nın rublenin değerini artırma temel hedefine ulaşma çabalarının başarılı olduğunu ve Avrupalıların artık kendi yaptırımlarını bypass etmek zorunda kaldıklarını vurguluyor. Gerçi bazıları her iki tarafın çıkarını sağlayacak bazı mekanizmaların varlığından söz ediyorlar. Aynı zamanda Avrupa ülkelerinin Rusya doğalgazına bağımlılık derecesine orantılı olarak tepkilerinin türü de farklıdır.
Rusya'nın doğalgaz kesintilerine veya azalmasına karşı daha az savunmasız olan ülkeler, Moskova'ya karşı daha sert bir siyasi duruş sergiliyorlar buna karşılık, Rusya'dan ithal edilen enerjiye bağımlı olan Avusturya, Macaristan ve Almanya gibi ülkeler, kendi çıkarlarına en uygun yaklaşım ve pozisyonları benimsemek zorundalar.
Ekonomi meseleler uzmanı Yunus Belfellah doğalgaz ödemeleri konusunda Rusya’nın talebine karşı Avrupalıların seçenekleri hakkında şöyle diyor: Avrupalı taraf için meselenin çözümü, ya rubleye dayanan ticaret yapmaktır ki bu çok zor bir iştir, veya alternatif peşinde olmaktır. Alternatifler ise finansal havaleler veya Türkiye gibi aracılarda oluşabilir, veya Rusya’dan petrol ve doğalgaz ithalatı, giderek azaltmaktır ki bu da çok zordur. Zira Avrupa ülkelerin doğalgaz rezervleri sadece 3 aylık bir süre için yeterlidir ve Rusya’dan doğalgaz ithalatını tamamen durdurmaları ise imkansızdır./