1915 olaylarının 107. yıldönümü

Bugün 24 nisan 2022, 1915 olayının 107. yıl dönümüdür. Bu günde, Osmanlı imparatorluğu tarafından Ermenilere yönelik işlenen acı bir olayın 107. yıl dönümüdür.

Ermenistan halkı bu senede de geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi, olayla ilgili anıtları ziyaret edip çelenkler bırakarak, 1915 olayını andılar.

Ermeniler 24 nisan 1915 tarihinde Osmanlı ordusu tarafından 1.5 milyon Ermeni'nin katliam edildiğini iddia ederken, Türkiye yönetimi, her daim Ermenilerin uluslararası arenada dile getirdikleri bu iddiayı reddediyorlar. Ankara devleti, 1915 yılında "Ermeni Soykırımı" yaşanmadığını bildirerek, Osmanlı imparatorluğu döneminde Ermeni yapılanmaların sürekli isyanları çıkarttığını ve bu yüzünden Osmanlı yönetiminin onlara yönelik tehcir politikasını takip etmek zorunda kaldığını, ve  böylece Ermenilerin güç merkezlerinden uzaklaştırıldığını, tehcir edilen Ermenilerin birçoğu göç yolunda soğuk hava şartları veya açlıktan dolayı hayatını kaybettiklerini deklare etmiştir.

Ankara yetkilileri bununla birlikte, Osmanlı imparatorluğu döneminde Türkler ile Ermeniler arasında yaşanan iç savaş sırasında 350 ile 500 bin Ermeni vatandaşı, aynı rakamlarda Osmanlı imparatorluğu tebaasının hayatını kaybettiğini bildiriyor. Bu bağlamda Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan geçtiğimiz sene yaptığı açıklamada, Erivan yönetiminin bölgesel diyaloğa hazır olduğunu belirtti.

Ermenistan Başbakanı, geçen yıl ve 1915 olayının 106. yıldönümü dolaysıyla yaptığı açıklamada, Osmanlı imparatorluğu tarafından Ermeni Soykırımı işlendiğine işaretle, Erivan'ın istediği diyaloğun güç konumundan değil, eşit hak ilkesi temelinde olması gerektiğini vurguladı.

Beklendiği gibi, Ankara yönetimi yetkilileri ise bu açıklamaya olumsuz yanıt verdi. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ermeniler'in yaklaşımını eleştirerek, 1915 olayları meselesinin siyasileştiğini, bu girişimden amacın 3. tarafın Türkiye'nin iç işlerine karışma imkanının sağlanması olduğunu kaydetti.

Bazı bağımsız siyasi çevreler ise, Ankara yetkililerinin Ermeni meselesi ile ilgili açıklamalarını ilkeli olmadığı için, Ankara devleti ve Türkiye halkının zararına olduğunu savuuyor. Bilindiği gibi dünyada ABD başta olmak üzere çeşitli ülkeler, Ermeni meselesi hakkında Türkiye'nin karşısında yer alarak, Ermenistan'ı destekliyor.

Ermeni uzmanlardan Ara Papyan, Erivan'da gazetecilere yaptığı açıklamada, Türkiye'nin Ermeni soykırımından amacının Ermenistan'a ait olan toprakları işgal etmek olduğunu, bunun için Erivan'da iktidara gelen yönetimlerin bölgesel ve uluslararası siyasi çevrelerde Ermenistan topraklarının işgalini gündeme getirip, bunu savunmaları gerektiğini kaydetti.

Zaman ilerledikten bu tür iddiaların gündeme getirilmesi gelecekte, Türkiye halkı ve hükümeti için koşulları daha da zorlaştırabilir. Bu bağlamda, ABD Başkanı Jeo Biden liderliğindeki Amerikan yönetimi, Ermeni Soykırımı'nı kabul eden ülkeler safına katılmıştır. Bu gerçeklere bakıldığında, Recep Tayyip Erdoğan yönetiminin Ermenistan yönetiminin gündeme getirdiği iddiayı kabul etmemesi ve direniş göstermesinin, ilkesiz bir konu ve Türkiye halkının çıkarlarına aykırı olacağı  söylenebilir.

Türk yetkilileri, Ermenistan ile müzakere yolunu biran evvel tercih etmesi, uzmanlara göre, Ankara'nın lehine olacaktır. Aynı uzmanlar, ilerleyen yıllarda Türk yetkililerinin ABD dahil, çoğu Türkiye'nin müttefiklerinden oluşan çeşitli ülkelerin isteği karşısında pek direniş gösteremeyeceğine inanıyorlar. Ankara yetkilileri ise, Batılı güçlerle istişare ve lobi faaliyetleriyle sonunda Ermeni meselesini Türkiye'nin menfaatleri doğrultusunda ileri götürebileceklerini düşünüyorlar. Fakat Ermenistan'a verilen desteklerin büyük bir bölümü ise işte aynı hükümetler tarafından veriliyor ve çeşitli şekillerde Türkiye'nin bölge ve dünyadaki siyasetlerine karşı olduklarını belirtiyorlar. /