Finlandiya'ya doğalgaz akışının kesilmesi, Rusya'nın NATO'nun genişlemesine pratik yanıtı

Rusya dünden itibaren, Finlandiya’ya doğalgaz sevkiyatını tümüyle durdurdu. Kararın nedeni, Fin doğalgaz şirketi Gasum’un Rus gazı sevkiyatı için rubleyle ödememesi olarak açıklandı.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin birkaç ay önce Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle Rusya’ya yaptırım uygulayan ülkelere gaz satışının sadece rubleyle yapılacağını açıklamıştı. Bu bağlamda doğal gaz parasını Rubleyle ödemeyen ülkelerin gazı kesilmiş ve ilk olarak Polonya ve Bulgaristan’a doğalgaz tedariki durdurulmuştu. Listeye şimdi de NATO üyeliği gündemi nedeniyle Rusya’nın son dönemlerde ihtilaflı olduğu Finlandiya eklendi.
Gazprom, Finlandiya’ya doğalgaz sevkiyatının durdurulmasıyla ilgili yazılı bir açıklama yayımladı. Açıklamada Rus gazı için ödemelerin 1 Nisan’dan itibaren rubleyle yapılması gerektiğinin altı çizildi. Finlandiya’nın bu gerekliliğe uymadığı, gazın bu nedenle kesildiği açıklandı. Firma, geçen yıl Finlandiya’nın tükettiği doğalgazın yaklaşık yüzde 70’ini tedarik etti.
Fin şirket Gasum dünkü açıklamasında doğalgazın kesileceğini bildiğini ve duruma hazırlıklı olduğunu söylemişti.
Rusya’nın en büyük elektrik üretim ve dağıtım şirketi Inter RAO da geçen hafta, ödeme alamadığı gerekçesiyle Finlandiya’ya artık elektrik sağlamayacağını açıklamıştı.
Rusya'nın Batılı ülkelerin hasmane eylemleri ve en ağır yaptırımlarına yanıt olarak ayrıca kendi milli para biriminin değerini korumak için birkaç ay önce Avrupalı müşterilerinden ruble ile doğalgazının parasını ödemeleri belirtti. Rusya'nın attığı bu adımlar, Ukrayna savaşının başlamasından sonra dolar ve avro karşısında Ruble yeniden değer kazandı ve bir Amerikan doları 58 rublenin altına gerilemiş oldu.

Böylece 2018 yılından beri, ruble dolar karşısında en yüksek değerini görmüş oldu. Avro da 63 rubleden işlem görmeye başladı. Almanya, İtalya ve Avusturya gibi büyük Avrupalı ülkeler dahil Avrupalı ülkelerin bir kısmı Rusya'nın ruble ile ödeme yapma talebini kabul ederken birkaç Avrupalı ülke ise bu talebi reddetti. Gazprom ile sözleşme yapan 54 firmadan yarısı, Rusya'nın ruble ile ödeme talebini yerine getirdi.
Rusya daha önce Bulgaristan ve Polonya'ya ruble ile ödeme yapmaktan kaçındıkları için doğalgaz akışını durdurmuştu. Rus doğalgazının akışı ise NATO'ya üyelik için resmen başvuruda bulunan Finlandiya'ya da kesilmiş oldu.
Rusya, ruble ile ödeme yapmadığı gerekçesiyle Finlandiya'ya doğalgaz sevkiyatını durdurduğunu iddia etse de, ancak Rus tarafı, Finlandiya'nın NATO'ya üyelik başvurusunda bulunduğundan sonra bu girişimde bulundu. Rus yetkilileri özellikle Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Finlandiya'yı defalarca NATO'ya üye olma konusunda uyararak, buna karşı harekete geçeceklerini deklare etmişti.
Daha önce Rusya, nükleer başlık taşıma kabiliyetine sahip İskender füze sistemini Finlandiya sınırlarına konuşlandırmak suretiyle Helsinki'ye pratik yanıt vermişti.
Finlandiya ve İsveç'in NATO Genel Sekreteri başta olmak üzere örgütün üst düzey yetkilileri ve ABD tarafından memnuniyetle karşılanan NATO'ya üyelik başvuruları, Kuzey Avrupa hatta Arktik bölgesinde jeopolitik şartların değişmesine yol açacağı düşünülüyor nitekim Moskova sarih şekilde buna vurgu yapmıştır.
Finlandiya ve İsveç gibi Kuzey Avrupa'nın iki ülkesinin tarafsız pozisyonuna son verme kararı, son senelerde Avrupa güvenliği alanında en büyük değişiklik sayılıyor, bu kararla Avrupa'da güç dengesi ve güvenlik denkleminde yeni dönem başlamış oluyor./