Ukrayna'da tahıl ihracatının yolunun açılması
Türkiye, Rusya, Ukrayna ve Birleşmiş Milletler (BM) arasında "Tahıl ve Yiyecek Maddelerinin Ukrayna Limanlarından Emniyetli Sevki Girişimi Belgesi" imzalandı.
Tesnim Haber Ajansı- Dolmabahçe'deki törende konuşan Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, tüm süreçlerde mutabakat sağlandığını belirterek, denetimlerin İstanbul'da kurulacak müşterek koordinasyon merkezi tarafından gerçekleştirileceğini açıkladı. BM Genel Sekreteri Guterres ise "Bugün Karadeniz'de, dünyanın her zamankinden daha fazla ihtiyaç duyduğu bir umut ışığı var" mesajı verdi.
Tahıl ürünlerinin Ukrayna limanlarından sevkiyatına ilişkin belge Türkiye, Rusya, Ukrayna ve BM arasında imzalandı. İstanbul'daki Dolmabahçe Ofisi'nde imzalanan anlaşmaya Türkiye Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu ve Ukrayna Altyapı Bakanı Oleksandr Kubrakov imzalarını attı.
İmza töreni BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in konuşmasıyla başladı. Guterres'in ardından Erdoğan açıklamalarda bulundu. Bu belgeye göre Ukrayna limanlarından tahıl ürünleri savaş halinin devam etmesine rağmen ihraç edilebilecektir. Böylece tahıl koridorunun deniz yoluyla Türkiye üzerinden dünyaya bağlanması beklenmektedir.
Bu anlaşma dünyadaki gıda krizini çözmenin ilk adımı olacak gibi görünüyor.Buğday, mısır ve tüketilen yağlar gibi stratejik gıda ürünlerinin tedariğinde Rusya ve Ukrayna'nın önemli bir rol oynadığı göz önüne alındığında, bu anlaşma bu sürecin önünü açabilir. Bu ürünlerin Karadeniz'deki Ukrayna limanları üzerinden ve oradan Akdeniz'e ve dünyanın diğer bölgelerine ihracatının yeniden başlaması büyük bir gelişme sayılır. Şubat 2021 sonunda Rusya ile Ukrayna arasında savaşın başlamasının ardından, Ukrayna'nın Mariupol limanı gibi kıyı bölgelerindeki çatışmalar ve iki taraf arasında Ukrayna güney kıyılarında yaşanan askeri gerilimler nedeniyle Karadeniz üzerinden gıda ürünleri ihraç etme imkanı neredeyse sıfıra ulaşmıştı. Ayrıca Rusya'ya çeşitli şekillerde uygulanan geniş kapsamlı Batı yaptırımları bu stratejik ürünlerin bu ülkeden ihracatını da azaltmış ve bu konu küresel bir krizin oluşmasına neden olmuştur. Unutulmamalıdır ki 50'den fazla ülke buğday ihtiyacı için Rusya ve Ukrayna'ya bağımlı.
Buğdayın maliyetindeki artış ise, ekmek, makarna ve tahıllar gibi temel gıdalar üzerinde büyük bir etki anlamına gelir. Ukrayna'da krizin şiddetlenmesi ve dünya ülkelerinin farklı tedarikçiler bulma çabaları ile birçok gıda çeşidinin fiyatı da arttı. Bu bağlamda Birleşmiş Milletler, tahıl kıtlığı nedeniyle gıda krizi konusunda defalarca uyarmış ve Batılı ülkeler de Rusya'yı, bu konudaki bizzat kendileri baş vurdukları olumsuz eylemlerinin etkisinden bahsetmeden, Ukrayna tahıllarının dünya pazarlarına ihracatını engellemekle suçlamıştır. Ancak Moskova bu tür suçlamaları ciddi şekilde reddetti. Aynı zamanda, Kiev yetkilileri, Mariupol limanında tahılların yakması ve Ukrayna kuvvetleri tarafından Karadeniz'e mayın dökmesi de dahil olmak üzere, diğer ülkelere tahıl ihracatı için birçok engel yarattı.
Rusya, Moskova'nın gıdayı diğer ülkelere karşı bir silah olarak kullandığı yönündeki Batılı suçlamaları defalarca reddetti. Bu kapsamda son gelişmede Türkiye aracılığıyla Ukrayna ile tahıl koridoru anlaşmasını imzaladı.
Rusya dışişleri bakanı ise Corona krizi sırasında Batı, para enjekte etme mekanizmasını, ticari mal ve gıda akışını kullanarak gıda ithalatına bağımlı gelişmekte olan ülkelerin durumunu daha da kötüleştirdi. Gıda piyasasının zor durumu o zamandan itibaren şekillendi.Rusya Dışişleri Bakanı, son aylarda Rusya'ya yönelik Batı yaptırımlarının bu olumsuz gidişi daha da yoğunlaştırdığını ifade etti.Bu üst düzey Rus yetkili, Batı'nın bu krizi yaratmadaki yıkıcı rolüne dikkat çekti.
Aslında Batılılar, Rus gemilerine ve bu ülkenin limanları ve genel olarak Rusya'ya en ağır yaptırımları uygulayarak, Moskova'nın önemli bir rol oynadığı gıda, kimyasal gübre ve diğer tarım ürünleri ve maddelerin ihracatında pratikte büyük bir aksamaya neden oldular.
