Rusya ve Çin cumhurbaşkanlarının tek kutuplu dünyaya muhalefeti
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Semerkant'taki "Şanghay İşbirliği Örgütü" zirvesinin oturum aralarında Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile dün bir araya gelerek tek kutuplu bir dünya yaratma girişimini kabul edilemez olarak nitelendirdi.
Putin, “Tek kutuplu bir dünya yaratma girişimleri son zamanlarda tamamen çirkin bir biçim aldı ve gezegendeki ülkelerin büyük çoğunluğu tarafından kesinlikle kabul edilemez.” Dedi. Putin ayrıca Moskova'nın dünyayı sürdürülebilir ve pozitif kalkınma yoluna koymada "öncü bir rol oynamaya" hazır olduğunu duyurdu.
Xi Jinping, dünyanın tarihte eşi benzeri görülmemiş muazzam değişikliklerle karşı karşıya olduğunu söyledi. Ona göre, Çin Halk Cumhuriyeti ve onun Rus ortakları sorumlu bir dünya gücü örneği sunmaya, böylesine hızla değişen bir dünyanın sürdürülebilir ve pozitif kalkınma yoluna girmesinde öncü rol oynamaya hazır olduğunu söyledi.
Rusya ve Çin cumhurbaşkanlarının tek kutuplu dünyaya karşı çıkma vurgusu, Amerika liderliğindeki Batı bloğunun, Batı'nın çıkarları doğrultusunda dünyadaki liberal düzeni sürdürme çabalarının devam etmesi nedeniyle yapılmıştır. Tek kutuplu düzenin devam etmesi için yapılan çalışmaların bir örneği, Washington'un ortaklarıyla birlikte Çin'in sözde genişlemesine karşı koymayı amaçlayan Asya Pasifik bölgesinde, Amerika, Japonya, Hindistan ve Avustralya’dan oluşan QUAD ve Amerika, Britanya ve Avustralya’dan oluşan AKUS gibi çeşitli askeri ve güvenlik ittifakları oluşturma eylemleridir.
Hal bu ki Bu, dünya sisteminin uluslararası düzeyde, Washington’un yüksek güvenlikli belgelerinde onları revizyonist güçler olarak adlandırdığı başta Rusya ve Çin gibi güçlerden gelen siyasi, ekonomik ve hatta askeri ve güvenlik eğilimleri nedeniyle çok kutuplu bir sisteme doğru ilerlemekte.
Rusya dışişleri bakanı sergey Lavruf bu bağlamda yaptığı açıklamada, “Amerika, dünyayı sonsuza kadar tek kutuplu tutmak istediğini açıkça ilan ediyor; pratikte ise durumun gidişatı tam tersi yönde ilerliyor. Dünya çok kutuplu.” Diyor.
ABD'nin tek kutuplu sistemi sürdürme çabalarına karşı Rusya ve Çin'in net tutumu, ABD Başkanı Joe Biden'ın tutumlarına göre ifade edilmiştir. Bir önceki ABD başkanı Donald Trump'ın tek taraflılığı istikrara kavuşturmak ve dünya sistemi üzerindeki ABD hegemonyasını sürdürmek için yaptığı yıkıcı eylemlerin farkında olan Biden, başka bir yolu denedi ve bu sefer haklı bir şekilde, yani Ukrayna savaşı bahanesiyle, Amerika’nın dünya liderliğine devamını vurguladı. Biden, başkanlığı sırasında Amerika'nın küresel rolünü bir kez daha canlandırması gerektiğine inanıyor. Biden bu bağlamda, Amerika'nın yeni ittifaklar kurarak Hint-Pasifik bölgesindeki askeri varlığını, Avrupa'nın ise Rus karşıtı harekata öncülük ederek askeri varlığını sürdürmeyi planladığını vurguladı. Bu, Washington'ın dünya polisi rolünü oynamaya devam etme niyeti anlamına geliyor.
Buna karşın Rusya ve Çin, Amerika'nın hala bir dünya gücü olmasına rağmen, yeni uluslararası düzenin çok kutupluluğa doğru ilerlediğini defalarca ilan ettiler. Başta Çin olmak üzere ekonomik alanda ABD ile "satın alma gücü paritesine" dayalı GSYİH endeksi de dahil olmak üzere birçok göstergede rekabet edebilecek ve hatta ABD'yi bile geride bırakabilecek yeni güçlerin ortaya çıkması, Washington'un tek kutuplu düzen alanındaki iddiasını çürütüyor.
Georgetown Üniversitesi'nde profesör olan Daniel Nexon" şöyle diyor: Amerika, dünyanın artık 1990'ların tarihsel olarak istisnai dönemine ve içinde bulunduğumuz yüzyılın ilk on yılına benzemediğini kabul etmelidir. Tek kutuplu yönetim dönemi sona erdi ve geri dönmeyecek.
Görünen o ki Amerika'nın iddialarına ve küresel liderlik rolü oynamakta ısrar etmesine rağmen, ekonomik, siyasi, askeri ve güvenlik süreçleri Washington'un bu talebine karşı çıkıyor./