Burkina Faso’nun Fransa Büyükelçisi'ni sınırdışı etmesi üzerine

Burkina Faso hükümeti, Fransa'dan ülkenin Vagadugu Büyükelçisi Luc Hallade'yi görevden almasını talep etti.

Burkina Faso askeri yetkililerinin, Fransız büyükelçiyi "güvenilir muhatap" kabul etmedikleri ve kendisiyle çalışmak istemedikleri belirtildi. Fransız diplomat, Fransa'yı, kanıt olmaksızın terör gruplarına destek vermekle suçlayan Burkina Fasolulara "kullanışlı aptallar" demesinden dolayı tepki görüyordu. Burkina Faso'da 22 Aralık 2022'de, 2 Fransız vatandaşı casusluk suçlamasıyla sınır dışı edilmişti. Ülkede, 4 Aralık 2022'de de Fransız radyosu "Radio France Internationale"in (RFI) yayınları askıya alınmıştı.
Burkina Faso yetkilileri, Paris’i bu ülkenin iç işlerine karışmakla suçluyorlar. Fransa'nın bu ülkede eylül ayındaki askeri darbenin ardından görevinden uzaklaştırılan Albay Damiba’ya sığın hakkı tanıması, Burkina Faso yetkililerini derinden rahatsız etmekte. Bu bağlamda Burkina Faso ordu sözcüsü yaptığı açıklamada, Damiba’nın Fransız askeri üssüne çekilerek, kendisini karşı saldırıya hazırlamaya ve savunma ve güvenlik güçleri arasında anlaşmazlık çıkarmaya çalıştığını söyledi.
Damiba, Bukrina Faso’da barış ve demokrasiyi canlandıracağı sözünü vermişti. Ancak pratikte bu ülkedeki terör örgütleriyle mücadelede etkin bir girişimde bulunmadı ve bu ülke uygulamada el-Kaide ve IŞİD gibi terör gruplarının adeta cirit attığı bir alana dönüştü.
Açıklanan raporlara göre, 2015 yılından beri, Burkina Faso defalarca çeşitli terör saldırılarına maruz kaldı. Bu saldırılar sonucu yüzlerce kişi hayatını kaybederken 1.5 milyon insan da yerinden edildi.
Geçtiğimiz on yıllarda Fransa, Burkina Faso dahil çeşitli Afrika ülkelerinde başta terörizm ile mücadele olmak üzere farklı bahanelerle varlık göstermiştir. Esasında Afrika kıtası Fransa için askeri ve ekonomik olarak özel önem taşıyor. Fransız firmalar 2020 yılına kadar Nijerya gibi Afrika ülkelerinin maden ve yer altı kaynaklarını işletmeyi kendi tekelinde bulunduruyordu.
Askeri olarak de Fransız güçler her daim çeşitli Afrika ülkelerine dağılmıştır. Fransa hatta Mali, Nijerya, Fildişi ve Çad gibi ülkelerde güvenlik ve huzurun tesisi ve terörle mücadele bahanesi ile askeri üs bulundurmakta.
Aslında Fransa geçtiğimiz senelerde yeni sömürgecilik çerçevesinde, Afrika ülkelerinde aktif şekilde faaliyet göstermekte. Yeni sömürü şeklinde sulta düzeni ekonomik anlamda mali yardımlar, uzun vadeli krediler ve  ticari ve ekonomik projelerle kendi hedefine ulaşmaya çalışan Fransa, siyasi boyutta da, eski sömürge ülkelerinin güç yapısına sızarak, kendi menfaatlerini sağlamak için yoğun çalışmalarda bulunmakta. 
Ancak Fransa’nın bu politikası, Afrika halkını uyanmasının ardından sorun ile karşı karşıya kalmıştır. Bölge milletleri, Fransa’nın nüfuz ve müdahalelerini artık kabul etmiyor. Nitekim bir süre önce Fransa’nın Afrika’daki en önemli ortaklarından biri olan Mali, Fransa’nın yaptıklarını protesto etmek için bu ülke ile siyasi ilişkilerini keserek, Fransız büyükelçisi ve askeri güçlerini sınır dışı etti.
Mali geçici başbakanı Albay Mayga bu bağlamda yaptığı açıklamada, Fransız liderlerinin uluslararası etik değerlerini inkar edip, kendini karanlık düşünce hizmetinde olan bir askeri yönetime dönüştürdüğünü, yaptırımlar gibi neo-sömürgeci, aşağılayıcı ve intikamcı politikalarla çeşitli Afrika ülkelerinde varlık gösterdiklerini söylemişti.
Gelinen aşamada da, Burkina Faso, Fransız Büyükelçisini ihraç etmeye kalkışmıştır. Bu gibi girişimler kuşkusuz Fransızların Afrika’nın merkezindeki müdahalelerinin sürmesi için etkinliğini azaltacaktır./