Pars Today

Yeni Kaledonya'da Fransız Hükümeti'nin Yeni Oylama Kuralları Önerisine Tepkiler, 1980'lerden Bu Yana Bu Fransız Pasifik Bölgesinde Görülen En Ölümcül Şiddete Yol Açtı. Son olaylar, Yeni Kaledonya'daki yerli halklar, sömürgecilerin soyundan gelenler ve göçmenler arasındaki uzun süredir devam eden gerilimleri açığa çıkardı.

Geniş çaplı protestolar, Yeni Kaledonya'da bölgesel seçimler için Fransız parlamentosunda yapılan ve 10 yıl veya daha fazla süredir bölgede yaşayan Fransızlara oy hakkı tanıyan değişikliklerin ardından başladı.

Yeni Kaledonya Nerededir?

Yeni Kaledonya, Fransa'nın kontrolündeki, doğal kaynaklar açısından zengin beş Pasifik adasından biridir ve Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un Paris'in Pasifik'teki etkisini artırma planının merkezinde yer almaktadır. 300.000'den biraz fazla nüfusa sahip olan bu bölge, Avustralya ve Fiji arasında yer alır ve Fransa'nın en büyük denizaşırı topraklarından biridir ve Paris'in Pasifik'teki bir güç olarak iddiasının önemli bir parçasını oluşturur. Ancak, yerli Kanak halkı uzun süredir Fransız sömürgeciliğine karşıdır ve topraklarının statüsünü değiştirmek için mücadele etmektedir.

Aslında, Fransa 1853'te bölgeyi ele geçirdikten sonra, Paris bölgeyi bilinçli olarak Fransız vatandaşlarıyla doldurdu. Bu nedenle, Yeni Kaledonya'da Fransa'dan bağımsızlık konusundaki gerilimler uzun süredir devam etmektedir.

Yeni Kaledonya Neden Fransa İçin Önemlidir?

Afrika'daki eski sömürgelerinde nüfuzunu giderek kaybeden Fransa, Yeni Kaledonya'da ve daha geniş Hint-Pasifik bölgesindeki diğer denizaşırı bölgelerde sağlam bir kaleyi korumayı, bölgedeki nüfuz alanını korumak için daha geniş planının anahtarı olarak görüyor. Paris, Fransız şirketlerinin bölgede güçlü bir varlık sürdürmesi ve önemli denizcilik yollarına erişim sağlamasının yanı sıra, kendini Çin ve ABD, özellikle Tayvan ve Güney Çin Denizi konusunda gerilimleri yönetmede dengeleyici bir güç olarak görüyor ve kalıcı bir askeri varlıkla kendini konumlandırıyor.

Polinesya, Wallis ve Futuna ve Clipperton, Pasifik'teki diğer Fransız denizaşırı bölgeleriyken, Mayotte ve Reunion ise Hint Okyanusu'nda yer alan diğer bölgelerden birkaçıdır. Bu bölgelerin toplam nüfusu 1,65 milyondur.

Yeni Kaledonya halkı, bu Avrupa ülkesi lehine anayasada değişiklik yapmayı amaçlayan Fransız yayılmacılığına karşı çıkıyor ve bu ölümcül protestolar artan bir ivmeyle devam ediyor.

On yıllardır gerilimler, bağımsızlık arayan Kanaklar ile bölgenin Fransa'nın bir parçası olarak kalmasını isteyen sömürgecilerin soyundan gelenler arasında devam ediyor. Seçim yasalarındaki değişikliklerin amacı, Yeni Kaledonya'daki bölgesel seçimler için seçmen sayısını artırmak olarak açıklandı, ancak bu durum bağımsızlık yanlısı hareket tarafından kınandı.

Üniversitedeki kıdemli bir sosyoloji profesörü şunları söyledi: "Genel bir öfke ve adaletsizlik duygusu var. Aynı zamanda Kanak nüfusunun kaybolma veya diğer nüfusların büyümesiyle yok olma korkusu da hissediliyor."

Yeni Kaledonya'daki protesto liderlerinden biri, ülkede şu anda şiddet varsa, bunun sömürge döneminden bugüne kadar bu topraklara dayatılan şiddete bir tepki olduğunu savunuyor.

Yeni Kaledonya takımadalarının gençleri için sömürge geçmişte kalmadı. Fransa'yı kendi fırsatlarını ellerinden alan bir aktör olarak görüyorlar.

Yeni Kaledonya'da çok sayıda can kaybına yol açan protestoların şiddeti, Fransa cumhurbaşkanını bölgede olağanüstü hal ilan etmeye itti.

Daha önce de belirtildiği gibi Yeni Kaledonya 1860'larda Fransız sömürgesi oldu. İlk kez 1878'de en az 800 kişinin ölümü ve binlerce Kanak'ın sürgünüyle sonuçlanan Fransız sömürgesine karşı bir ayaklanma gerçekleşti. Bu ayaklanmanın ardından bazı yerli kabileler haritadan silindi.

Fransız yetkilileri Yeni Kaledonya'ya özerklik vermeyi her zaman vadettiler, ancak tüm bu sözler sonunda protestoları ve talepleri şiddetle bastırmaya yol açtı.

Sonunda Fransa 1998'de Yeni Kaledonya ile 20 yıllık bir sömürgecilik karşıtı süreci özetleyen bir anlaşma imzaladı ve bu anlaşma bölge halkının desteğini aldı.

Nihayetinde nikel bakımından zengin ve Fransa için bir Eldorado olabilecek Yeni Kaledonya, şu anda Paris için bir saatli bomba haline geldi. Yeni Kaledonya, paslanmaz çelik üretiminde kullanılan önemli bir hammadde olan ve elektronik cihazlarda kullanılan pillerde de bulunan dünya nikel rezervlerinin %30'una sahip.

2019 nüfus sayımına göre Yeni Kaledonya nüfusunun %41'inden fazlası Kanak ve %24'ü Avrupalı. İlk grup, daha düşük maaşlar ve daha yüksek yoksulluk oranları gibi daha fazla sosyoekonomik zorlukla karşı karşıyadır. Kanak halkı tarafından Fransız nikel anlaşması, sömürgeci bir anlaşma olarak görülüyor.