Trump’tan Uyuşturucu Kartellerine Karşı Askeri Talimat: Zorluklar ve Tehlikeler
Parstoday – Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump, uyuşturucu kartellerini terör örgütü olarak tanımlayarak, Pentagon’a bu gruplara karşı askeri seçenekler hazırlama talimatı verdi.
Bu talimat, 2025 Şubat ayında Sinaloa ve Tren de Aragua gibi kartellerin terör örgütü ilan edilmesinden sonra geldi.
ABD’de özellikle fentanil krizi, son on yıllarda halk sağlığı ve ulusal güvenlik açısından en büyük sorunlardan biri haline gelmiştir. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC) verilerine göre, 2024 yılında ABD’de 110 binden fazla kişi uyuşturucuya bağlı aşırı dozdan hayatını kaybetti. Bu ölümlerin %70’inden fazlası, son derece güçlü sentetik bir uyuşturucu olan fentanil ile bağlantılıydı. Bu rakam, 2015’teki 52 bin ölüme kıyasla iki kat artış anlamına geliyor.
Fentanil esas olarak Meksika’daki karteller tarafından üretilmekte ve Sinaloa ile Jalisco kartelleri aracılığıyla ABD sınırlarından ülkeye sokularak sokaklarda dağıtılmaktadır.
ABD Uyuşturucuyla Mücadele Dairesi (DEA)’nin 2024 raporuna göre, Meksikalı karteller her yıl 450 tondan fazla fentanili ABD’ye kaçırıyor ve bu maddelerin karaborsa değeri milyarlarca doları buluyor. Bu kriz yalnızca ölümlere yol açmakla kalmayıp, aynı zamanda ciddi ekonomik maliyetlere de neden olmaktadır.
Ulusal Sağlık Enstitüsü (NIH)’nün tahminlerine göre, ABD’de uyuşturucu bağımlılığıyla ilişkili maliyetler 2023 yılında 1.5 trilyon dolara ulaştı. Bu maliyetler arasında sağlık harcamaları, suç oranları ve ekonomik verimlilik kayıpları yer alıyor.
Bu çerçevede Trump, Pentagon’a gizli bir kararnameyle, uyuşturucu kartellerine yönelik deniz operasyonları ve yabancı ülkelerde hedefli saldırılar da dâhil olmak üzere askeri operasyon planlamaları için yetki verdi.
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, bu adımın, hükümete kartelleri yalnızca suç örgütü değil, silahlı terör örgütü olarak görerek askeri ve istihbarat araçlarını kullanma imkânı sağladığını açıkladı.
Ancak bu karar, ciddi hukuki, diplomatik ve stratejik riskler taşımaktadır. ABD yasalarına göre, Amerikan ordusunun ülke içinde operasyon yapması yasaktır. Yurtdışında ise askeri operasyonlar için ya Kongre onayı ya da açık bir hukuki gerekçe gerekir. Uluslararası Kriz Grubu uzmanı Brian Finucane, bu tür operasyonların hem iç hukukla hem de uluslararası hukukla bağdaşmadığını ve “yasa dışı infaz” suçlamalarına yol açabileceğini belirtti.
Ayrıca bu adım, diplomatik gerilimlere de neden olabilir. Operasyonların hedefindeki ülkelerden biri olan Meksika, topraklarında ABD askerlerinin varlığına kesin olarak karşı çıkmaktadır. Meksika Devlet Başkanı Claudia Sheinbaum, Amerika'nın olası herhangi bir askeri müdahalesinin Meksika'nın egemenliğinin ihlali olacağını duyurdu. Bu açıklama, ABD'nin önemli ticaret ortağı Meksika ile ilişkilerin gerileme riski taşıdığını ortaya koyuyor.
Öte yandan, geçmiş deneyimler askeri operasyonların uyuşturucu kaçakçılığını durdurmakta yetersiz olduğunu göstermektedir. Cato Enstitüsü’nden araştırmacı Brendan Buck, Kolombiya ve Meksika’daki benzer askeri çabaların uyuşturucu trafiğini durdurmak yerine sadece şiddeti ve istikrarsızlığı artırdığını vurguladı. Ayrıca bu tür saldırılar, kartellerin misilleme olarak Amerikalı sivillere yönelik saldırılar gerçekleştirmesine yol açabilir.
Son olarak, ABD’nin askeri müdahaleleri hedef ülkelerde sivil kayıplara ve istikrarsızlığa yol açabilir. Meksika’daki olası çatışmalar, yerel halkın yerinden edilmesine ve ABD sınırına yönelik göç dalgalarının artmasına neden olabilir ki bu durum, Trump’ın sert göçmen politikalarıyla çelişmektedir.
Her ne kadar Trump yönetimi, bu kararın amacının fentanil kaçakçılığını durdurmak ve ABD'nin ulusal güvenliğini korumak olduğunu iddia etse de, tarihsel tecrübeler askeri yöntemlerin tek başına uyuşturucu krizini çözmede yeterli olmadığını göstermektedir. Gerçek başarı için uluslararası iş birliği, hukukun güçlendirilmesi ve bağımlılığın önlenmesi ve tedavisine yatırım yapılması şarttır – özellikle de ABD gibi dünyanın en büyük uyuşturucu tüketicisi konumunda olan bir ülkede.