Petrol fiyatlarında arz fazlası uyarısı ve ticari gerilimlerin etkisiyle düşüş

Parstoday – Asya piyasalarındaki petrol işlemlerinde fiyatlar yaklaşık yarım puanlık bir düşüş yaşadı ve böylece üst üste üçüncü haftalık gerileme kaydedildi. Bu düşüşün temel nedeni, Uluslararası Enerji Ajansı’nın 2026 yılında küresel arz fazlası uyarısı ve dünyanın en büyük iki enerji tüketicisi olan ABD ile Çin arasındaki ticari gerilimlerin artması oldu.

Haftanın başında küresel petrol piyasası satış baskısıyla karşılaştı. Uzmanlar, ekonomik durgunluk sinyalleri nedeniyle talep görünümünü karamsar olarak değerlendirdi. ABD’deki sondaj kulelerinin sayısının artması da piyasanın doygunluk endişelerini artırdı. Aynı zamanda, Rus petrolünün alımıyla ilgili jeopolitik gerilimler, Batı ile Doğu arasındaki güç mücadelesini yeniden gündeme taşıyarak piyasa dinamiklerini daha da karmaşık hale getirdi. Parstoday’in bu haber paketinde Asya’daki en önemli ekonomik gelişmeler ele alındı.
-    Fiyat düşüşü ve haftalık eğilim
Pazartesi günü yapılan işlemlerde petrolün başlıca göstergeleri düşüş yaşadı. Brent petrol varil başına 24 sent (yüzde 0,4 düşüş) azalarak 61 dolar 5 sente geriledi. Batı Texas tipi ham petrol (WTI) ise 21 sent (yüzde 0,4 düşüş) azalarak varil başına 57 dolar 33 sente indi. Dikkat çeken nokta, her iki göstergenin üst üste üçüncü haftalık düşüşünü kaydetmesi oldu; bu da geçen hafta toplamda yüzde 2’nin üzerinde bir gerileme anlamına geliyor.
-    Uluslararası Enerji Ajansı’nın uyarısı ve 2026’da arz fazlası tahmini
Fiyatlar üzerindeki en önemli baskı unsuru, Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) yaptığı uyarı oldu. Bu uluslararası kuruluş, son raporunda 2026 yılında petrol arzında fazlalık yaşanacağına dikkat çekti. Bu öngörü, küresel piyasada aşırı arzın devam edeceği yönündeki endişeleri artırarak yatırımcıları tedirgin etti.
-    ABD–Çin ticaret gerilimi ve durgunluk korkusu
Pekin ile Washington arasındaki artan ticaret gerilimi, petrol fiyatlarındaki düşüşte bir diğer önemli etken olarak öne çıkıyor. Dünya Ticaret Örgütü, ABD ve Çin’e resmi olarak çağrıda bulunarak tansiyonu düşürmelerini istedi ve bu iki ekonominin birbirinden kopmasının uzun vadede küresel gayri safi yurtiçi hasılada yüzde 7’ye kadar azalmaya yol açabileceği uyarısında bulundu. ABD ve Çin’in uluslararası yük taşıyan gemilere ek liman ücretleri uygulaması, küresel lojistik akışını sekteye uğratabilir ve ticaret maliyetlerini artırabilir. Bu durum, doğrudan enerji taşıyıcılarına olan talebi, özellikle petrolü, olumsuz etkileyebilir.
-    Aşırı arz endişesi ve siyasi belirsizlik
Petrol üreten ülkelerin üretimi artırmasıyla oluşan aşırı arz endişesi, ABD ile Çin arasındaki ticari gerilimlerin ekonomik büyümeyi yavaşlatma korkusuyla birleşerek satış baskısını artırdı. ABD’nin Rus petrolü alıcılarına yönelik baskısını artırması ve yaklaşan Donald Trump–Vladimir Putin görüşmesi, küresel ekonomik büyüme konusunda belirsizliği artırıyor ve bazı yatırımcılar için işlem stratejilerini belirlemeyi zorlaştırıyor.
-    ABD’nin üretimi ve Rus petrolünün jeopolitik etkisi
Enerji hizmetleri şirketi Baker Hughes’un raporuna göre, ABD’li enerji firmaları üç haftalık durgunluğun ardından ilk kez petrol ve doğalgaz sondaj kulelerinin sayısını artırdı. Bu gelişme, arzın daha da artacağı yönündeki endişeleri körükledi. Ayrıca, ABD ve Avrupa’nın Asya’daki Rus enerji alıcılarına uyguladığı baskı, Aralık ayından itibaren Hindistan’ın Rusya’dan petrol ithalatını sınırlayabilir. Buna karşılık, bu durum Rusya’nın Çin’e daha fazla ve daha ucuz petrol göndermesine yol açabilir ve piyasa dengesini değiştirebilir.
-    Çin’in Rusya ile “meşru” iş birliğini savunması
Batı’nın artan baskılarına karşılık olarak Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Lin Jian, düzenlediği basın toplantısında Pekin’in Rusya’dan petrol alımının tamamen “meşru” olduğunu vurguladı. Lin Jian, ABD’nin uygulamalarını “tek taraflı zorbalık ve ekonomik baskı” örneği olarak nitelendirdi ve şu açıklamada bulundu: “Pekin, dünya genelindeki ülkelerle, Rusya dahil, normal ve meşru ekonomik, ticari ve enerji iş birlikleri yürütmektedir.”
Petrol piyasası kısa vadede zıt yönlü güçlerin etkisi altında kalmış görünüyor. Bir yanda küresel ekonomik büyümenin yavaşlayacağına dair sürekli uyarılar ve gelecekteki arz fazlası beklentisi fiyatlar üzerinde aşağı yönlü baskı oluştururken, diğer yanda jeopolitik gerilimler ve yaptırımlar nedeniyle arz dengesinin bozulma ihtimali fiyatları her an yukarı çekebilir. Bu nedenle yatırımcılar, işlemlerini düzenleyebilmek için hem ekonomik göstergeleri hem de siyasi gelişmeleri eş zamanlı olarak takip etmek zorundalar./