Amerika neden Avrupa’daki askeri güçlerini azaltmak istiyor?

Parstoday – Washington, NATO üyesi Avrupa ülkelerine Avrupa’daki askeri varlığını azaltmak istediğini bildirdi.

Parstoday’in haberine göre, Romanya Savunma Bakanlığı, Washington’un bu ülkeye ve diğer NATO üyelerine Avrupa’daki askeri varlığını azaltma niyetini ilettiğini açıkladı. Avrupa’daki Amerikan askerlerinin sayısının azaltılması, Pentagon’un Batı yarımküre ve Pasifik bölgesine odaklanma çabasıyla bağlantılıdır. Bu adım, Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetleri’nin küresel konumunun yeniden değerlendirilmesi sürecinin bir parçasıdır.
2025 Nisan ayında, isimleri açıklanmayan bazı Amerikalı ve Avrupalı yetkililer, ABD Savunma Bakanlığı’nın (Pentagon) Doğu Avrupa’dan 10 bin askeri çekmeyi öngören bir öneriyi değerlendirdiğini bildirdi. Bu öneriye göre, önceki ABD Başkanı Biden’ın 2022 yılında Ukrayna savaşının başlamasının ardından Ukrayna sınırındaki ülkelerin savunmasını güçlendirmek amacıyla bölgeye gönderdiği 20 bin askerin yarısı geri çekilecek. Tahminlere göre 10 bin asker bölgeden ayrılacak.
Amerika’nın Doğu Avrupa’daki askeri güçlerini çekmesi, Rusya’nın iddia edilen tehditleri nedeniyle her iki kıtada da endişelere yol açtı. Avrupa Birliği Dış Politika Sorumlusu Kaja Kallas, 2025 Ocak ayının sonlarında yaptığı açıklamada, Rusya’nın bu kıtanın güvenliğini tehdit eden “varoluşsal bir tehdit” oluşturduğunu iddia etti ve bu tehdide verilecek tek cevabın askeri bütçenin artırılması olduğunu söyledi.
Almanya’nın dönemin Savunma Bakanı Boris Pistorius da Amerikan mevkidaşından, eğer ABD askerlerini Avrupa’dan Hint-Pasifik bölgesine taşımak isterse, bu yetenek boşluğunun önlenmesi, bu adımın aşamalı olarak organize edilmesi ve kimlerin ne yapacağını bilmek için bir “yol haritası” sunmasını talep etti.
Amerika’nın Avrupa’daki askeri güçlerini azaltmasının nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
-    Stratejik önceliklerin yeniden gözden geçirilmesi
Amerika’nın Avrupa’daki askeri güçlerini azaltmasının en önemli nedenlerinden biri, bu ülkenin stratejik önceliklerini yeniden gözden geçirmesidir. Soğuk Savaş’ın sona ermesinden sonra, Amerika’nın Avrupa’daki askeri varlığı, Sovyetler Birliği ve ardından Rusya’nın tehditlerini dizginlemek amacıyla tanımlanmıştı. Ancak küresel tehditlerin değişmesi ve Asya’da Çin ile rekabet gibi yeni meydan okumaların ortaya çıkmasıyla birlikte, Amerika’nın stratejik odağı Hint-Pasifik bölgesine kaymıştır. Bu öncelik değişikliği, Washington’un askeri kaynaklarının bir kısmını Avrupa’dan başka bölgelere kaydırmasına neden olmuştur.
-    Askeri harcamaların azaltılması
Avrupa’daki askeri üslerin ve birliklerin yüksek bakım maliyetleri, Amerika’nın bu kıtadaki askeri varlığını azaltma kararında etkili olan diğer bir faktördür. İç ekonomik baskılar ve federal hükümetin artan borçları göz önüne alındığında, Beyaz Saray yurtdışındaki askeri harcamaları azaltma arayışındadır. Romanya, Polonya, Bulgaristan ve Slovakya gibi Doğu Avrupa ülkelerinde konuşlandırılan askeri birliklerin dönüşümlü olarak yerleştirilmesinin azaltılması, bu maliyet düşürme politikasının bir parçası olarak değerlendirilmektedir.
-    Avrupa’nın savunma kapasitesinin artırılması
Amerika ayrıca, Avrupa ülkelerinin kendi güvenliklerinden daha fazla sorumluluk alması gerektiğine inanmaktadır. Son yıllarda Amerika Başkanı Donald Trump, NATO üyelerinden savunma bütçesine daha fazla katkı sağlamalarını defalarca istemiştir. Amerikan askerlerinin sayısının azaltılması, Avrupa ülkelerine kendi bağımsız savunma kapasitelerini artırmaları ve Amerika’ya olan bağımlılıklarını azaltmaları yönünde baskı aracı olarak değerlendirilebilir.
-    Görevlerin dönüşümlü olarak sona ermesi
Romanya Savunma Bakanlığı’nın açıklamasına göre, Amerika’nın güç azaltma kararı tam bir geri çekilme anlamına gelmiyor; bazı askeri birliklerin dönüşümlü görevlerinin sona erdirilmesi anlamına geliyor. Bu birlikler geçici olarak Doğu Avrupa’daki çeşitli ülkelerde konuşlandırılmıştı ve şimdi görevlerinin sona ermesiyle ana üslerine geri dönüyorlar. Bu adım, Amerika’nın Avrupa’daki askeri varlığını yeniden düzenleme sürecinin bir parçası olarak değerlendiriliyor.
-    Rusya ile gerilimi azaltma çabası
Bu kararın muhtemel nedenlerinden biri de Rusya ile gerilimi azaltma çabasıdır. NATO’nun doğu sınırlarında Amerikan askerlerinin geniş çaplı konuşlandırılması, Moskova tarafından her zaman doğrudan bir tehdit olarak görülmüştür. Bu askeri varlığın azaltılması, Washington ile Moskova arasındaki gergin ilişkilerde güven artırıcı bir adım olarak yorumlanabilir; özellikle Avrupa’nın çeşitli güvenlik krizleriyle karşı karşıya olduğu bir dönemde.
-    Genel değerlendirme
Genel olarak, Amerika’nın Avrupa’daki askeri güçlerini azaltması stratejik, ekonomik ve siyasi etkenlerin birleşimiyle alınmış bir karardır. Bu karar, Washington’un güvenlik önceliklerindeki değişimi, Avrupa’nın daha fazla sorumluluk üstlenmesi yönündeki baskıyı ve Rusya ile jeopolitik gerilimleri yönetme çabasını yansıtmaktadır. Ancak bu adım, özellikle Doğu Avrupa’daki bazı NATO üyesi ülkelerde, Amerika’nın askeri desteğinin azalması ve olası tehditlere karşı artan savunmasızlık konusunda endişelere yol açmıştır./