Batı’nın Suçlarının Yeniden Okunması | İngiltere’nin Yeni Zelanda’daki Suçları

Parstoday – İngiltere, Yeni Zelanda’yı sömürgeleştirdiği dönemde işlediği suçlar, günümüzde Maori toplumu ve ülkenin siyasi yapısında etkilerini hâlâ göstermektedir.

Parstoday’in bildirdiğine göre, 19. yüzyılda İngiliz İmparatorluğu’nun Okyanusya’daki etkisi genişledikçe, Yeni Zelanda İngiliz sömürgecilerinin başlıca hedeflerinden biri haline geldi. Avrupalı göçmenlerin gelişi ve 1840 yılında İngiltere temsilcileri ile bazı Maori kabileleri arasında imzalanan Waitangi Antlaşması, kanlı çatışmaların ve yaygın adaletsizliklerin başlangıcını oluşturdu. Bu antlaşma Maori haklarını korumayı amaçlıyordu, ancak uygulamada İngiltere’nin tam hakimiyetine hizmet eden bir araç haline geldi.

Maori Kabilesine Karşı Sömürge Savaşları:

Antlaşmanın imzalanmasının ardından, maddelerin yorumlanması konusunda anlaşmazlıklar başladı. Başlangıçta yerli haklarını koruma sözü verilmiş olmasına rağmen, İngiltere hükümeti hızla kabile topraklarının el konulmasına ve Maori topluluklarının sosyal yapısının zayıflatılmasına yol açan politikalar uyguladı. Bu uygulamalara karşı Maori kabileleri direndi ve İngiliz kuvvetleri ile çatışmalar başladı; bu çatışmalar Yeni Zelanda Savaşları olarak bilinir. 1845–1872 yılları arasında süren bu savaşlar şiddetliydi; binlerce yerli öldü, yaralandı veya göç etmek zorunda kaldı, köyler ve tarım arazileri yakıldı. İngiliz ordusu köyleri yakmak, yiyecek kaynaklarını yok etmek gibi taktikler kullanırken birçok Maori lideri hapsedildi veya idam edildi. Savaşların bitiminden sonra, geniş topraklar Maori’lerden alınıp Avrupalı göçmenlere verildi; bu durum yerli halkın geleneksel ekonomisini yok etti ve yaygın yoksulluğa neden oldu.

Tarihsel İstatistikler:

Kuzey Savaşları (1845–1846)

Yer: Bay of Islands

Sebep: Waitangi Antlaşması sonrası Maori’nin siyasi ve ekonomik güç kaybına itiraz

Kayıplar: Yaklaşık 94 İngiliz, 28 Maori (Ohaeawai Savaşı)

Güney Savaşları (1847–1848)

Yer: Wellington bölgesi

Sebep: Kabile toprakları üzerindeki anlaşmazlıklar

Kayıplar: 15 Maori, 11 İngiliz

Taranaki Savaşları (1860–1861)

Yer: Kuzey Adası, Taranaki

Sebep: Toprakların el konulmasına karşı kabile direnişi

Kayıplar: 200’den fazla Maori, 100 İngiliz ve Avrupalı göçmen

Waikato Savaşları (1863–1864)

Yer: Waikato bölgesi

Sebep: Maori Krallığı hareketine karşı mücadele

Kayıplar: 500 Maori, 230 İngiliz ve müttefikler

Doğu Savaşları (1865–1872)

Yer: Kuzey Adası’nın doğu bölgeleri

Sebep: Pai Marire gibi dini ve siyasi hareketlerin bastırılması

Kayıplar: 300’den fazla Maori, 100 devlet güçleri

Tarihsel tahminlere göre, Yeni Zelanda Savaşları’nda toplam kayıplar:

Maori: 2000’den fazla

İngiliz ve göçmenler: yaklaşık 800(Bu rakamlar doğrudan savaşlarda ölenleri kapsar, göç, hastalık ve kıtlık nedeniyle ölümleri içermez.)

Toprakların El Konulması ve Yerli Ekonomisinin Yıkılması:

İngiltere’nin en büyük suçlarından biri, Maori topraklarının geniş çapta el konulmasıdır. Sömürge yasalarıyla kabile toprakları İngiltere’ye geçti ve Avrupalı göçmenlere verildi. Bu durum:

Maori’nin geleneksel ekonomisini yok etti.

Yaygın yoksulluk ve evsizlik yarattı.

Kabilelerin sosyal yapısını bozdu.

Kültürel ve Kimliksel Yıkım Girişimi:

İngiliz sömürgeciliği yalnızca askeri ve ekonomik değildi; kültürel sömürü de yoğun biçimde uygulandı:

Maori dili yerine İngilizce zorunlu eğitim oldu.

Yerli gelenek ve ritüeller yasaklandı veya aşağılandı.

Maori çocukları ailelerinden alınarak İngiliz yatılı okullarında yetiştirildi. (Kanada’daki yerli halk için de benzer uygulamalar yapıldı.)

Bu uygulamalar, nesiller boyunca Maori’leri kültürel köklerinden kopardı ve ciddi bir kimlik krizi yarattı. Bugün, birçok Maori hâlâ bu suçların sonuçlarıyla mücadele ediyor ve tarihî adalet ile tazminat talep ediyor.

Adaletsiz Hukuk ve Kurumsallaşmış Ayrımcılık:

Maori’lerin mahkemelerde temsilcisi yoktu.

Arazi ve mülkiyet yasaları Avrupalı göçmenler lehine düzenlendi.

Yerli itirazlarına ağır cezalar uygulandı.

Bu adaletsizlikler, Maori’nin devlete güvenini yıktı ve derin bir toplumsal uçurum oluşturdu.

Sömürgeleştirmenin Psikolojik ve Sosyal Etkileri:

Maori toplumlarında intihar ve bağımlılık oranı arttı.

Eğitim ve sağlık seviyesi düştü.

Gelecek nesillerde dışlanmışlık ve kimliksizleşme duygusu oluştu.

Bu etkiler hâlâ Yeni Zelanda sosyal istatistiklerinde görülebilir ve sömürgeciliğin derin yaralarını göstermektedir.