Trump Yönetiminin Çin ile Gerilimi Artırmaya Yönelik Yeni Adımı

Parstoday – ABD’nin Donald Trump’ın ikinci başkanlık dönemindeki ilk askerî satışı Tayvan’a onaylandı.

Parstoday’in aktardığına göre Tayvanlı yetkililer, Trump yönetiminin ikinci döneminde ABD’nin Tayvan’a 330 milyon dolarlık ilk askerî teçhizat satışını onayladığını duyurdu.

ABD Savunma Bakanlığı yaptığı açıklamada, bu satışın “F-16 savaş uçakları, C-130 nakliye uçakları ve diğer hava araçlarının operasyonel hazırlığının sürdürülmesi yoluyla alıcının mevcut ve gelecekteki tehditlerle mücadele kapasitesini artıracağını” bildirdi. Bu adım, Çin’den gelebilecek olası tehditlere karşı Tayvan’ın savunma kapasitesini güçlendirme bahanesiyle yapılırken, Tayvan da bu destek için Washington’a teşekkür etti.

Bu çerçevede Tayvan lideri Lai Ching-te’nin ofisi sözcüsü Karen Kuo, bunun mevcut ABD yönetimi tarafından açıklanan ilk satış olduğuna işaret ederek, Washington’a düzenli silah satışını sürdürdüğü ve Tayvan’ın savunma kapasitesi ile dayanıklılığını güçlendirdiği için teşekkür etti. Kuo ayrıca, “Tayvan–ABD güvenlik ortaklığının derinleşmesi, Hint–Pasifik bölgesindeki barış ve istikrarın temel unsurlarından biridir” dedi.

Tayvan Savunma Bakanlığına göre, yeni yedek parçaların temini, hava kuvvetlerinin hazırlık durumunu güçlendirecek, hava savunmasını geliştirecek ve Tayvan’ın Çin’in “gri bölge nüfuzları”na karşı savunma direncini artıracaktır. Bu gelişmeler, Çin’in Tayvan’ı kendi toprağı saydığı ve “yeniden birleşme” için güç kullanmayı reddetmediği bir dönemde yaşanıyor.

ABD Başkanı Donald Trump, Perşembe günü yaptığı açıklamada Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in kendisine, Trump iktidarda olduğu sürece Çin’in Tayvan’a saldırmayacağını söylediğini ifade etti. Bu satışın duyurulması, Trump ile Şi’nin geçen ay Güney Kore’de ticaret anlaşmasına yönelik görüşmelerinin hemen sonrasına denk geliyor. Bu görüşme öncesinde Tayvan’da, Trump’ın Pekin ile anlaşma uğruna Tayvan’ın çıkarlarını “feda edebileceği” yönünde endişeler vardı.

Ancak eldeki bilgiler, ABD’nin Tayvan’a yaptığı yeni silah satışının Çin ile gerilimi doğrudan artırdığını göstermektedir؛ zira Pekin bu adımı “tek Çin ilkesinin ihlali” ve Tayvan’daki ayrılıkçı güçlere verilmiş açık bir destek mesajı olarak görüyor.

Çin bu satışı kesin bir dille kınayarak bunun egemenliğini ve ulusal güvenliğini ihlal ettiğini belirtti. Pekinli yetkililer, Tayvan meselesinin Çin–ABD ilişkilerinde “birinci kırmızı çizgi” olduğunu vurguladı. Ayrıca Pekin, bu adımın Tayvan’daki bağımsızlık yanlılarına çok yanlış bir mesaj gönderdiğini ve bölgedeki barış ve istikrar sürecini baltalayabileceğini söyledi.

Siyasi ve Güvenlik Sonuçları

– Tek Çin ilkesinin zayıflatılması:ABD bu adımla Tayvan’daki ayrılıkçı güçlere fiilen destek vererek tek Çin ilkesini sorguluyor.

– Askerî rekabetin artması:Tayvan’ın gelişmiş savaş uçaklarıyla güçlendirilmesi, Çin’i bu ada çevresindeki askerî varlığını artırmaya zorlayacaktır.

– Diplomatik sonuçlar:Bu satış, özellikle ekonomi ve güvenlik alanlarındaki müzakereleri zorlaştırarak Washington–Pekin ilişkilerini daha da gerilimli hâle getirebilir.

Bölgesel Güvenliğe Etkileri

ABD’nin Tayvan’a silah satışı yalnızca Çin–ABD ilişkilerini gerginleştirmekle kalmıyor، Doğu Asya’nın güvenliğini de olumsuz etkiliyor.Çin’in Güney Çin Denizi’ndeki askerî varlığını artırması ve Tayvan yakınlarında savaş uçakları uçurması, istenmeyen çatışma riskini yükseltiyor. Bu durum Japonya ve Güney Kore gibi bölge ülkelerini tedirgin ederek onları ABD ile daha yakın savunma iş birliğine yönlendirebilir.

Geçen hafta Japonya Başbakanı Sanae Takaichi’nin parlamentoda yaptığı açıklama da Pekin ile diplomatik gerilim yaratmıştı. O, Çin’in Tayvan’a olası bir saldırısının “yaşamı tehdit eden bir durum” sayılacağını ve Tokyo’nun askerî yanıtını gerektirebileceğini söylemişti. Buna karşılık Çin Savunma Bakanlığı, Japonya’nın Tayvan konusunda zor kullanarak müdahale etmeye kalkışması hâlinde “ezici bir yenilgi” ile karşılaşacağını ilan etti.

Sonuç

ABD’nin Tayvan’a yaptığı yeni silah satışı, yalnızca bir savunma hamlesi değil، geniş kapsamlı jeopolitik sonuçları olan bir adımdır.Bu satış, Çin’in egemenliğine karşı bir tehdit ve Tayvan’daki bağımsızlık yanlısı güçlere bir teşvik olarak görüldüğünden، ABD–Çin ilişkilerini daha da gerilimli hâle getirmekte ve Doğu Asya’nın istikrarını ciddi risklere maruz bırakmaktadır.