Japonya Nükleer Karşıtı İlkelerini Aşma Eşiğinde Mi?

Parstoday – Japonya Başbakanı, ülkesinin uzun süredir benimsediği nükleer karşıtı ilkeleri gözden geçirerek Amerika’nın nükleer silahlarını Japonya’da konuşlandırma olasılığını değerlendirmektedir.

Parstoday’in Fars’a dayandırdığı haberine göre, Başbakan Sanae Takaiçi, liderliğini yaptığı iktidar partisi Liberal Demokrat Parti (LDP) bünyesinde Japonya’nın üç temel nükleer karşıtı ilkesini  yani “sahip olmamak, üretmemek ve topraklarında konuşlandırmamak” yeniden değerlendirme yönünde bir tartışma başlatmak istemektedir. Bu ilkeler uzun süredir Japonya’nın nükleer politikalarının temelini oluşturmaktadır.
Mainichi gazetesi, Takaiçi’nin bu ilkelerin gözden geçirilmesini desteklediğini yazdı. Ona göre, Japonya topraklarında nükleer silahların konuşlandırılmasının yasaklanması, Amerika’nın caydırıcılık ve savunma kapasitesini zayıflatmakta ve Japonya’nın güvenliğini riske atmaktadır.
Takaiçi daha önce bir parlamento komitesinde bu konuda kesin bir görüş belirtme aşamasında olmadığını söylemiş ve hükümetinin ülkenin güvenlik politikalarına dair üç temel belgeyi gözden geçirmeye hazırlandığını ifade etmiştir.
Kyodo haber ajansına konuşan kaynaklara göre, Takaiçi, Japonya’nın Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması (NPT) kapsamındaki taahhütlerine uygun olarak “sahip olmamak” ve “üretmemek” ilkelerini korumayı planlamaktadır. Ancak “konuşlandırmama” ilkesine sıkı bağlılığın, kriz anlarında Amerika’nın nükleer silah taşıyan gemilerinin Japon limanlarına girişini engelleyebileceği ve bu durumun caydırıcılığı zayıflatabileceği endişesini taşımaktadır. Takaiçi, 2024 yılında yayımladığı kitabında da bu ilkelerin gerçekçi olmadığını savunmuştur.
Haberlere göre, iktidar partisi yakında iç tartışmaları başlatmayı ve ilkbahara kadar bir dizi öneri hazırlamayı hedeflemektedir. Japon hükümeti ise bu belgeleri yıl sonuna kadar gözden geçirme yönünde adım atabilir.
Güvenlik politikalarının yeniden değerlendirilmesinin yanı sıra, Japonya hükümeti nükleer enerjili denizaltıların kullanımı konusunu da incelemektedir. Savunma Bakanı Şinjiro Koizumi geçen hafta bir programda Japonya’nın güvenlik ortamının son derece kötüleştiğini belirterek, Japonya Öz Savunma Kuvvetleri’ne ait denizaltıların nükleer tahrik sistemleriyle donatılmasını önermiştir.
-    Artan Yerel ve Bölgesel Endişeler
Bu önerilerin onaylanması hâlinde, Japonya’nın II. Dünya Savaşı sonrası güvenlik doktrininde köklü bir değişiklik yaşanacaktır. Kyodo haber ajansı, Japonya’nın savaşta nükleer saldırıya uğrayan tek ülke olarak uzun süredir nükleer silahlardan arındırılmış bir dünya çağrısında bulunduğunu hatırlatmakta; bu ilkelerden geri adım atılmasının hem iç kamuoyunda hem de uluslararası düzeyde sert tepkilere yol açabileceğini vurgulamaktadır.
Bu gelişmeler, Çin Dışişleri Bakanlığı’nın sert tepkisine neden olmuş; Pekin, Japonya’nın bu yaklaşımını “uluslararası toplum için tehlikeli bir sinyal” olarak nitelendirmiştir.
Japonya’daki nükleer karşıtı gruplar da karara karşı güçlü bir muhalefet sergilemiş ve Tokyo’nun nükleer silahların ülke topraklarında konuşlandırılmasına karşı çıkma yönünde ahlaki bir sorumluluğu olduğunu vurgulamışlardır. Bu sorumluluğun kökeni, Hiroşima ve Nagasaki’de yaşanan nükleer felaketlere dayanmaktadır./