Neden Trump Japonya’dan Çin’le Gerginliği Artırmamasını İstedi?

Parstoday – Trump, Japonya Başbakanı’ndan Çin’le gerginliği artırmamasını istedi.

Parstoday’a göre, iki Japon hükümet kaynağı Amerika Başkanı Donald Trump’ın, Japonya Başbakanı Sanae Takaiçi ile yaptığı son telefon görüşmesinde, Çin ile daha fazla gerginliğin önlenmesini istediğini açıkladı. Trump, Pekin’in kışkırtılmaması ve anlaşmazlıkların yönetilmesi gerektiğini vurguladı.
Trump’ın Takaiçi ile 25 Kasım’daki görüşmesi, Trump ile Çin Başkanı Xi Jinping arasındaki telefon görüşmesinden sonra gerçekleşti. Bu görüşmede Çin lideri, “Tayvan’ın Çin’e geri dönüşü”nün Pekin’in küresel düzen vizyonunun temel parçası olduğunu söyledi.
Beyaz Saray yaptığı açıklamada, Amerika’nın Çin ile ilişkilerinin çok iyi olduğunu ve bu ilişkinin yakın müttefikleri Japonya ile de çok iyi olduğunu belirtti.
Takaiçi, bu ayın başlarında Japonya Parlamentosu’nda yaptığı konuşmada, Çin’in Tayvan’a olası saldırısının Japonya’nın askeri harekete geçmesine yol açabileceğini söylemişti. Bu açıklama, son yıllarda Pekin ile yaşanan en büyük diplomatik gerginliği ortaya çıkardı.
Pekin, Takaiçi’nin açıklamalarına sert tepki göstererek Japonya’nın büyükelçisini çağırdı. Çin ayrıca vatandaşlarına Japonya’ya seyahat etmemelerini tavsiye etti ve Japonya’dan deniz ürünleri ithalatını durdurdu. Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi de Tokyo’ya uyarıda bulunarak, Japonya liderlerinin Tayvan konusunda askeri sinyaller göndermesinin “kırmızı çizgi”yi aşmak anlamına geldiğini söyledi. Vang Yi, “Eğer Tokyo bu yolu sürdürürse, Pekin’in yalnızca kendi egemenliği ve toprak bütünlüğünü korumak için değil, aynı zamanda İkinci Dünya Savaşı sonrası kazanımlar ve uluslararası adaleti savunmak için de kararlı bir tepki vermek zorunda kalacaktır” uyarısında bulundu. 
Trump’ın Japonya Başbakanı’ndan Çin ile gerginliğin artmasını önlemesini istemesinin, Washington’un özellikle Tayvan meselesi üzerinden iki Asya gücü arasındaki yükselen tansiyonun Asya-Pasifik bölgesinde daha geniş bir güvenlik ve ekonomik krize yol açmasından endişe etmesinden kaynaklandığı görülüyor.
Trump’ın talebinin nedenleri arasında şu hususlar sayılabilir:
- Bölgesel istikrarın korunması: Amerika, Japonya’dan gelebilecek kışkırtıcı adımların Çin’i daha sert askeri veya ekonomik tepkilere yöneltebileceğinden endişe ediyor.
- Ekonomik krizin önlenmesi: Çin ve Japonya Asya’nın iki büyük ekonomisi. Aralarındaki herhangi bir çatışma, küresel tedarik zincirini ve finans piyasalarını sarsabilir.
- ABD–Çin stratejik rekabetine odaklanma: Washington, Pekin ile olan anlaşmazlıkları doğrudan kendisi yönetmek istiyor ve müttefiklerinin bağımsız girişimlerle durumu karmaşık hale getirmesini istemiyor.
- Tayvan meselesi: Amerika bir yandan Tayvan’ı destekliyor, diğer yandan krizin Çin ile müttefikleri arasında doğrudan savaşa dönüşmesini istemiyor. Böyle bir senaryo, ABD’yi askeri müdahaleye zorlayabilir.
Çin ile Japonya arasındaki gerginliğin artmasının olası sonuçları şöyle sıralanabilir:
1 - Askeri çatışma riski: Japonya Tayvan meselesine açık biçimde dahil olursa, iki ülke güçleri arasında askeri karşılaşma ihtimali yükselir. Böyle bir savaş yalnızca Doğu Asya’yı değil, tüm dünyayı etkiler.
2 - Küresel ekonomide aksama: Çin ve Japonya teknoloji ürünlerinin üretim ve ihracatında kilit rol oynuyor. Kriz, yarı iletkenlerden otomobile kadar küresel tedarik zincirini bozabilir.
3 – Her iki ülke içinde milliyetçiliğin artması: Gerginliğin tırmanması, her iki ülkede de aşırı milliyetçi eğilimleri güçlendirebilir ve diplomatik uzlaşma ihtimalini azaltır.
4 - Bölgesel işbirliğinin zayıflaması: ASEAN gibi bölgesel örgütler ve Doğu Asya’daki ekonomik anlaşmalar baskı altına girebilir, çok taraflı işbirliği azalabilir.
5 - ABD üzerindeki baskının artması: Washington, müttefiki Japonya’yı desteklemek ile Çin’le savaştan kaçınmak arasında denge kurmak zorunda kalır. Bu durum, Amerikan dış politikasını ciddi bir çıkmaza sokabilir.
Sonuç olarak, Trump’ın Japonya Başbakanı’ndan Çin ile gerginliğin artmasını önlemesini istemesi, Washington’un bu tansiyonun güvenlik ve ekonomi açısından doğurabileceği sonuçlardan derin bir şekilde kaygı duyduğunu gösteriyor. Amerika, iki Asya gücü arasındaki herhangi bir krizin hızla küresel bir krize dönüşebileceğinin farkında. Bu nedenle Trump’ın tavsiyesi, Japonya’ya koşulsuz destekten çok, krizi yönetme ve Çin ile doğrudan bir karşılaşmaya girilmesini engelleme çabasının ifadesi olarak değerlendirilebilir./