Neden Japonya, Çin’e Karşı Güç Gösterisinin Ardından ABD’nin Desteğinden Umudunu Kesti?

Parstoday – Japonya, Tokyo ile Pekin arasındaki artan gerilim karşısında ABD’nin sessizliğinden hayal kırıklığına uğradı. 

Japon hükümeti, ABD’nin Çin ile artan gerilim karşısındaki görece sessizliğinden memnuniyetsizlik duyduğunu belirterek Washington’dan Başbakan Sanae Takaichi’nin tutumlarına daha açık ve kararlı destek göstermesini istedi. Bu gerilim, Takaichi’nin Çin’in Tayvan’a olası saldırısının güvenlik sonuçlarına dair açıklamalarından sonra yoğunlaştı. 

Aslında Japonya, Çin karşısında güç gösterisi yapıp Tayvan’ın güvenliği konusunda açık tutum aldıktan sonra ABD’den ciddi destek bekliyordu. Ancak Washington’un tavrı, ABD’nin Çin ile ekonomik ve siyasi çıkarlarının Japonya’ya yönelik güvenlik taahhütlerinin önüne geçtiği izlenimini yarattı. 

Tokyo, ABD yönetiminin üst düzey yetkililerinin Japonya’ya yeterince açık destek vermediğini düşünüyor; özellikle Çin’in Takaichi’nin sözlerine sert tepki göstermesinden sonra. Bu bağlamda Japonya’nın Washington Büyükelçisi Shigeo Yamada, Trump yönetiminden Tokyo’ya daha açık destek talep etti. İsmi açıklanmayan bir Japon yetkili ise, ABD’nin güvenlik taahhütlerinden şüphe duymadıklarını, ancak üst düzey Amerikan yetkililerinden gelen açık destek eksikliğinin derin bir hayal kırıklığı yarattığını söyledi.   

Eski Beyaz Saray Japonya işleri yetkilisi Christopher Johnstone da, Washington’un Takaichi’nin sözlerini memnuniyetle karşılaması gerektiğini, çünkü onun Çin ve Tayvan arasında muhtemel bir savaş durumunda bir Japon başbakanının en net tutumunu ortaya koyduğunu belirtti. Ancak ABD yönetimi, Tokyo’daki büyükelçilikten gelen mesajlar dışında neredeyse sessiz kaldı. 

ABD’deki tek dikkat çekici açık destek, ABD’nin Japonya Büyükelçisi George Glass’tan geldi. Glass geçen ay Trump ve ekibinin Takaichi’yi desteklediğini söylemişti. Bunun ötesinde üst düzey Amerikan yetkililerinden açık bir destek görülmedi. Trump ise ekibine, Çin Devlet Başkanı Xi Cinping ile yaptığı ticaret anlaşmasını riske atabilecek her türlü adımdan kaçınmaları talimatını verdi. Analistlere göre bu, Washington’un Tokyo’ya açık destek vermekteki ihtiyatının temel nedeni. 

Tokyo ile Pekin arasındaki ilişkiler, Takaichi’nin 7 Kasım 2025’te parlamentoda yaptığı açıklamalarla gerildi. Takaichi, Çin’in Tayvan’a olası askerî müdahalesinin Japonya için “varoluşsal tehdit” sayılacağını ve Öz Savunma Kuvvetleri’nin harekete geçmesini gerektireceğini söyledi. Bu, Çin için doğrudan bir meydan okuma anlamına geldi. 

Çin ise misilleme olarak vatandaşlarına Japonya’ya seyahat etmeme çağrısı yaptı, Japonya’dan deniz ürünleri ithalatını askıya aldı ve Takaichi’den sözlerini geri çekmesini talep etti. Ayrıca Çin savaş uçakları Okinawa yakınlarında Japon savaş uçaklarına radar kilidi attı; Tokyo bunu son derece tehlikeli ve provokatif buldu. 

Bu koşullarda Japonya, ABD’nin açık ve net bir destek vermesini bekliyordu. Ancak Washington yalnızca Tokyo’daki büyükelçilik aracılığıyla destek mesajları iletti ve üst düzey yetkililer sessiz kaldı. Bu durum Japonya için hayal kırıklığı yarattı. Japonya’ya göre ABD’nin sessizliği, Çin’e zayıflık mesajı gönderiyor ve Washington-Tokyo güvenlik ittifakının kamuoyundaki itibarını sorgulatıyor. 

Sonuçta, bu kriz Japonya’nın “stratejik belirsizlikten” “sınırlı stratejik açıklığa” geçiş sürecinde olduğunu gösterdi. Yani Japonya, bölgesel güvenlikte daha aktif rol üstlenmeye hazır. Ancak bu yaklaşımın açık bir ABD desteğine ihtiyacı vardı; bu destek tam anlamıyla gerçekleşmedi. Bu nedenle Japonya, Çin karşısında daha temkinli davranmak zorunda olduğunu ve yalnızca ABD’nin açık desteğine güvenemeyeceğini hissetti. /