İran'ın Hafif Taarruz Helikopteri Yapımı Alanındaki Başarısı-Şahit-285 Helikopteri

İran, bölge çapında en büyük helikopter sanayisine sahip bir ülke olarak askeri ve ticari helikopterler tasarımı ve yapımı alanında en öncü ülkelerden biri sayılır. Şimdi de İran hafif taarruz helikopterleri yapımında yeni bir aşamaya ayak basmıştır. Biz de bu bağlamda sizlere özel bir program hazırladık. Birlikte dinleyelim.

Helikopterler  ses hızından daha yavaş uçmaları, düşük irtifada uçuş yapma ve uçaklara ve jetlere göre daha hızlı çalıştırılma özelliklerinden dolayı   askeri anlamda etkili uçuş yapan araçlardan biri olarak görülmüştür.  Nitekim  İran da bunu pratikte dayatılan sekiz yıllık savaşta  hem savaş sahasında hem de taşıma ve lojistik anlamında gördü.    Aslında yeni helikopterlerin dünyadaki modellere göre  geliştirilmesi ve yapımı  yaygın bir gelenektir.  Çünkü  tasarım masraflarını azaltmasının yanı sıra  bakım masraflarını da iyice azaltır. Böylece ihtiyaç duyulan parçalar da ufak tefek değişiklikler ile bulunur.  

İran İslam Cumhuriyeti de  sekiz yıllık savaşın sonlarından itibaren yani 1987 yılından beri  tersine mühendislik sayesinde  Bell-205 helikopterinin yerli versiyonu olan  Şebaviz helikopterini yaptı ve sonuçta  helikopter yapan ve üreten ülkeler arasında girdi.  Bir sonraki aşamada  Şahit 274, Şahit 278 ve Şahit 285  olmak üzere üç modelden oluşan Şahit kategorisi helikopterlerini üretmeye başladı.   Bu helikopter tiplerinde ilk kez  tamamen yerli tasarım ve yapım yerini aldı.  Bu tip helikopterlerin üretimi ve tasarımı aslında  Bell 206 Jet Ranger gibi helikopterlerden de  benzer versiyonların üretilebileceğini ve yerlileştirilebileceğini gösteriyor. Bu yerli üretim sürecinde masrafların azaldığı,  görüldü. Bu çerçevede tasarım ve yapım, onarım, depolama ve de yedek parça alanında masrafların iyice düştüğü görüldü. 

Şimdi de İran Bell 206 helikopteri platformunu kullanarak  farklı helikopterler üretebilmiştir.  Şahit 278 keşif ve hizmet helikopteri yapımı ve elde edilen tecrübeler  sonuçta  İslam İnkılabı Muhafızlar Ordusu hava sanayisi araştırma merkezinin  taarruz keşif helikopterlerinin üretimine yol açtı.  Bu helikopterler şimdi de İslam İnkılabı Muhafızlar Ordusu hava kuvvetleri envanterinde hizmet vermektedir.  Gerçekte Şahit 285 helikopteri  Şahit 278'e de çok benzemektedir.  Şahit 278 helikopteri 285'ten bir kaç yıl önce görücüye çıkmıştı.   

Şahit 285 helikopteri  yapı, motor, dinamik güç aktarım sistemi ve kuyruk açısından Şahit 278'e benzemektedir.   Ancak yeni revizeler sayesinde tek kişilik taarruz helikopteri üretilmeye çalışılmıştır.  Şahit 285 helikopterinin kimi yapı kısımları ve pervaneleri  ametal alaşımlardan yapılmıştır.  Böylece ağırlığı azaltılmış ve paslanma ve sürtünme oranı da azaltılmıştır.   Böylece farklı bölgelerde ve hava koşullarında operasyon yapma kabiliyeti kazandırılmıştır.   Bu gelişmiş maddeler sayesinde   motorun ek sesleri ve titremeleri azaltılmış ve buna paralel olarak da  parçaların dayanıklığı arttırılmıştır. Sonuçta onarım ve depolanma masrafları da azaltılmıştır.  Bu özelliklerden dolayı yeni üretilen yerli helikopterler  daha ekonomik savaş hava araçları sayılırlar.  

Gelişmiş ametal alaşımların kullanılması  uçan aracın ağırlığını azaltmasının yanı sıra  daha fazla kargo ve yük taşıma imkanı sağlamıştır.  Bu çerçevede  helikopter daha fazla radar ışınlarını emme gücüne sahip olmuştur. Bu helikopterin  farklı kısımları ve parçaları ülke içinde üretilmektedir. Bu çerçevede helikopterin yapısal parçaları, kuyruğu, kokpit camları, telleri, gelişmiş dijital göstergeler,  uçuş kontrol aleti ve motor kontrol aleti,  motorun farklı parçaları, motor gücü aktarım parçaları, temel pervane ve eksenler birçok parça  yerli olarak üretilmektedir. 

Tek kişilik  Şahit 285 helikopteri, taarruz helikopterleri kategorisinde yer almaktadır. Bu helikopter  yakın mesafe keşif ve lojistik uçuşları kolaylıkla yerine getirmektedir.  Şahit 285  aslında  Bell-206 Jet Ranger'in silahlanmış O-H-58-D tipine  benzemektedir. Performans açısından bu helikopter ile karşılanabilir durumdadır.   Bu helikopter kara ve deniz operasyonları olmak üzere hafif, keşif, deniz devriyesi ve gemisavar olarak hizmet vermektedir.  

Şahit 285 projesi  ilk kez  11 yıl önce tanıtıldı. O dönemde  İslam İnkılabı Muhafızlar Ordusu hava sanayisi şirketi bu helikopterden iki tanesini uçurdu ve resmen tanıttı.  Bu helikopter tanıtıldığında roketatarlı ve toplu, kara operasyonuna özel bir adet Şahit 285 helikopteri ve deniz seyir füzesi ve arama radarlı başka bir Şahit 285 helikopteri  de uçtu. Bu helikopterler pilot uçuşlarında başarılı bir performans sergiledi.   Bu başarının ardından  bu helikopterin  kara ve deniz versiyonları  10 yıl önce Kiş Havacılık Fuarında sergilendi.  Şahit 285 helikopteri, yerli bir havacılık ürünü olarak  savaş meydanında arama, tarama, hedef belirleme ve keşif özelliği,  yakın çatışmalarda ateş gücü, düşük irtifada yüksek hızla uçuş yapma ve farklı coğrafi bölgelerde uçma kabiliyetleri ile  çok iyi bir performansı vaat etti.   Bu da İran'a yönelik yaptırımların devam ettiği sırada havacılık alanında büyük bir başarı idi.   Bu helikopter İslam İnkılabı Devrim Muhafızları havacılık sanayisi merkezinde tasarlansa da  İsfahan eyaletinde  İran havacılık sanayisi şirketinde seri olarak üretilmesi planlandı.  Şahit helikopterinin farklı tipleri, şimdi de seri olarak üretilmektedir.   Gelecekte ise gelişmiş sistemlerin de entegre edilmesi ile bu helikopterlerin Kobra helikopterlerinin yükünü azaltacağı söylenebilir. 

Şahit 285 helikopterinin ağırlığının azalmasına yol açan  kompozit malzemeler,  aslında  türlü türlü silahların da taarruz anlamında bu helikoptere entegre edilmesine imkan sağlamıştır.  AH85-A, AH85-B  olmak üzere iki kara modeli ve AH85-C olarak da bir deniz modeli  tasarlanmıştır.   AH85-A ve B tipi Hidra 70 milimetrelik iki roket platformu ile donatılmıştır.  Bu platformların her birinin kapasitesi ise 7 rokettir. Bir de PK makineli tüfeği  helikopterin ucunda sabit ve mobil olarak bulunmaktadır. Bu modelin çatısının üstünde termik-elektro-optik bir kamera yerleştirilmiştir.  

Bu helikopterin kara harekatı özel tipi ise   Sedid seyir füzelerini fırlatma kabiliyetine sahiptir.   Şahit 285 helikopterinin deniz harekatı modeli olan AH-85 C ise Kevser gemisavar iki füze ve her tarafta 4 adet Sedid seyir füzesi ile donatılmıştır.  Sedid füzesi 34 kilogram ağırlığı ile  kızılötesi,lazer ve optik olarak fırlatılma imkanına sahiptir.  Bu füzeler 30 metre isabet çapı çerçevesinde  ve 5 metre yarı çapı çerçevesinde her türlü sabit ve mobil hedefi imha etme gücüne sahip olup şarapnel başlığı taşıma kabiliyeti ile de donatılmıştır.  Kevser gemisavar füzesi de  120 kilogram ağırlığı ve 25  kilometre menzili ile  helikopterin her iki tarafına monte edilme imkanına sahiptir.  Bu füzeleri atmak için ise AH85 C helikopteri,    kokpilotta yer alan  gösterge monitöründen yararlanmaktadır.  Bu modelde makineli tüfek yerine, helikopterin ucuna bir arama ve tarama radarı yerleştirilmiştir.  Böylece bu helikopterin 30 ila 40 kilometre alanı taraması ve düşman hedeflerini bulması mümkün kılınmıştır.