Batı'da Yaşam-13
Bu bölümde dünyanın farklı noktalarında özellikle de Batı'nın büyük kentlerindeki sosyal bir sorun olarak evsizliği ele almak istiyoruz.
Batı'da Yaşam isimli seri sohbetimizin bu bölümüne İslam İnkılabı Rehberi Ayetullah Seyyid Ali Hamanei'nin Batı'daki toplumsal sorunlardan biri olan, evsizlik ile ilgili sözleri ile başlamak istiyoruz: "Amerika'da hava sıcaklaştığında bazıları sıcaktan dolayı hayatlarını kaybediyorlar. Tabii evde kimse sıcakta ölmez. Bu da evsizlerin olduğuna işaret ediyor. Amerika'da hava soğuklaştığında da soğuktan dolayı insanlar ölür. Tabii kimi zamanlar bu istatistiklerine de yansıyor. Bu tesadüfen yaşanır ve çoğu zaman da hakkında hiç söz edilmez. Bu evsizlik demek. O denli zengin bir ülkede yaşanıyor böyle şeyler. Amerika zengin bir ülke. Aslında bu zirvelerin olduğunu ancak bu zirvelerin yanında mutsuzluk, düzensizlik, yoksulluk ve mahrumiyet derelerinin olduğunu da gösteriyor. "
Evet kıymetli dinleyiciler büyük bir servet ve refaha sahip olan gelişmiş ülkelerde evsizlerin ölümü düşündürücü konulardan biridir.
Evsizlik dünyanın birçok şehirlerinde toplumsal anormal durumlardan kaynaklanıyor. Bu evsizlik toplumsal sorunu toplumun özel bir kesimine has olmayıp farklı kesimlerden insanları kapsamaktadır. Bu kesimler arasında, yaşlılar, orta yaşlılar, gençler, çocuklar, erkekler, kadınlar, eğitimli, eğitimsiz, okuma yazmasız, sağlıksız sağlıklı insanlar, toplumun üst orta ve alt düzey kesimlerine değinebiliriz. Tabii çoğu evsizlerin madde bağımlısı, alkol bağımlısı, zihinsel hastalık, ailevi sorunlar, fiziksel hastalıklar ve kötü beslenme gibi sorunlara sahip olduğu söylenmelidir. Bu da evsizlerin ne denli farklı toplumsal anormalliker yaşayan kesimlerden oluştuğunu açıkça gözler önüne sermektedir.
Gelişmiş ülkelerde yoksulluk ve toplumsal dışlanma evsizliğin asıl etkenlerindendir. Sivil toplum kuruluşlarının son raporları da Avrupalı ülkelerde evsizleşme sürecinin hızlı bir şekilde arttığını ve özellikle de işsizleri vurduğunu gösteriyor. Avrupa son yıllarda felaket derecesine varacak kadar eşsiz düzeyde evsizlerin artması sorunu ile karşı karşıya kalmıştır. Bu kıtanın çoğu ülkelerinde son bir kaç yılda evsiz kişilerin sayısındaki artış yüzde 150'iyi göstermektedir.
Resmi ve gayrı resmi örgütler ve kurumların raporları günümüzde Avrupa'da sadece alkollü, madde bağımlıları veya kumarbazların evsiz duruma düşmediklerini daha önce evi ve işi olan kişilerin de Avrupa Birliğinin ekonomik sorunları ve kriz yaşadığı dönemden sonra evsiz duruma düştüğünü gösteriyor. Bu evsizlerin bir kesimi de çocukları ile beraberdir.
Brüksel'deki Avrupa Evsizlerle ilgili Çalışan Ulusal Örgütler Federasyonu Mart 2019 raporunda Avrupa'nın en büyük sorunlarından birinin de konut güvensizliği olduğunu bildirdi. Euronews kanalı bu rapora dayanarak Avrupa'da ev ve konut fiyatlarının ve masraflarının artması yüzünden yoksulluk ve evsizliğin de arttığına vurgu yaptı.
İngiltere'nin büyük şehirlerinden birinin kalbinde Manchester'de karanlık bir koridorun sonunda evsizlerin farelerin yanı başında yaşadığı gizli bir yeraltı mağarası vardır. İndependent gazetesinin yazdığına göre Kraliçe Victoria hayatta olsaydı bu manzarayı görmekten dehşete düşerdi.
Bu gizli yuva, Manchester şehir merkezinin gök delenleri ve lüks mağazalarının bir kaç metreliğinde bulunmaktadır. Bu mağara İrwell ırmağının hizasında, yemek kutuları, boş şişeler ve eski ve çürümüş uyku tulumları ile dolu bir bölgededir. Bu bölgede çöplerden yapılan elbiseler ve halılar ayrıca uyuşturucu kullanmak için kullanılan şırıngalar da görülmektedir.
Halihazırda 320 bin kişi İngiltere sokakları ve caddelerinde sabahlamaktadırlar. Londra 9 bin evsiz ile 2010 ila 2019 arası on yıllık bir süre içerisinde yüzde 168 kadar bir artış yaşamıştır. Yapılan incelemelere göre 2017 yılında İngiltere'de yaklaşık 600 evsiz sokaklarda ve mülteci kamplarında hayatlarını kaybetmişlerdir. Bu istatistik son beş yılda bu ülkede evsizlerin ölümünün yüzde 24 arttığını gösteriyor.
Buna rağmen evsizlere yardım amacı ile kurulan hayır vakıfları ve kuruluşları bu ülkedeki evsizler ile ilgili rakamlar ve istatistiklerin çok daha yüksek olduğunu belirtmektedirler.
İngiltere hükümeti 2018'de yayımladığı istatistiklerde İngiltere'li sokakta uyuyanların yüzde 2 azaldığını duyurdu. Ancak eleştirenler İngiltere sokaklarında gerçeklerin farklı rakamları ifade ettiğini savunuyor. Bu uzmanlar mahalli konseylerin bu sonuca vardığını gösteriyor. Bu mesele ise kimi yetkililer tarafından da onaylandı.
Guardian gazetesinin itiraf ettiği gibi İngiltere konut bakanlığı ve devlete bağlı kurumlar onlardan böyle rakamları sunmalarını istemiştir. İngiltere'de sokakta uyuyanlar ile ilgili rakamların önem taşımasının nedeni bu rakamların bütçe ayırmakta ve karar almakta etkili olmasıdır.
Fransa da birçok Avrupalı ülke gibi son yıllarda evsizler sorunu ile karşı karşıya kalmıştır. Öyle ki Fransa Milli İstatistik Kurumu'nun bildirdiğine göre halihazırda 12 bini aşkın evsiz Fransa sokaklarında sabahlamaktadırlar. Bu kişiler temel ihtiyaçlarını gideremeyen gelir bakımından yoksulluk sınırının altında kalan ve diğer vatandaşların yardımları ile hayatta kalan kesimdir.
Fransa Milli Sağlık Enstitüsü 2018 yılında bu ülkedeki sokaklarda hayatlarını kaybeden evsizlerin sayısının 560 kadar olduğunu duyurdu. Bu ülkedeki kimi hayır kuruluşları ve kurumları ise Fransa sokaklarında hayatlarını kaybeden evsizlerin sunulan resmi istatistiklerin altı katı olduğunu söylüyorlar.
2019 yılında Paris evsizleri ile ilgili ikinci nüfus sayımına göre sokaklarda yaşayan evsiz kişilerin sayısı git gide artmaktadır. Bu ünlü Avrupalı şehirdeki pahalı yaşam o kadar toplumun alt ve orta kesimlerine baskı uygulamıştır ki kimi insanlar en ufak ve sade bir konuttan bile mahrum kalmışlardır. Ünlü Paris şehrinin varoşu ise evsiz ve barınaksız Fransızların toplandığı mekanlara dönüşmüştür. Aslında bu sorun Fransa toplumunu ve hükümetini ciddi şekilde uğraştırmaktadır.
Fransa'da evsizler ve mahalli kuruluşlar arasında ilişki kurmak ile görevli La Cloche örgütü başkanı Luise Javier şöyle diyor: "Paris'te bu toplumsal sorunun son yıllarda şiddetlenmesinin nedenlerinden biri de işsizlik oranının düşmesidir. İşsiz kişiler kendi ihtiyaçlarını gideremeyip esasında barınaksız kalıyorlar. " Fransa Ulusal Ekonomi ve İstatistik Araştırmalar Enstitüsü'nün bildirdiğine göre Paris'te 460 bin kişi yoksulluk çizgisi altında bir yaşam sürdürmektedir.
Siz iş bulamazsınız çünkü evsizsiniz, siz evsizsiniz ve çalışamazsınız. İşte Batı'daki kısır döngüsünün hikayesi bu. Amerika sokaklarında yaşayan evsizlerin birçoğu bu kısır döngü içerisinde dolaşmaktadırlar. Geçen yıl yayımlanan resmi istatistiklere göre Amerika'da yarım milyonu aşkın evsiz yaşamaktadır. Bu mesele ise Amerika'nın diğer gelişmiş ve görünüşte zengin ülkelerden daha fazla evsize sahip olduğunu gösteriyor.
Kâr amacı gütmeyen Family Pomise Örgütü ise bu ülkedeki evsizler ile ilgili toplumsal sorunlar hususunda şöyle bir açıklamada bulundu: "Ucuz ve düşük fiyatlı konutun olmaması, işsizlik ve yoksulluk Amerika ailelerinde evsizliklerin üç ana nedenidir. 2018 yılında 2 buçuk bilyon çocuk evsizliğin tadını tatmış. 2014 ila 2015 yılı arasında ise 1 milyonu aşkın eğitim görmüş insan evsiz duruma düşmüştür. Evsiz çocukların yüzde 51'i kadarı beş yaş altı çocuklardır. Tabii bu rakamlar gerçeklerin hepsini yansıtmadığını da unutmamak gerekir.