Batı'da Yaşam-16
Bu bölümde Batılı ülkelerde özellikle de Amerika'da en önemli toplumsal sorunlardan olan ateşli silahlar ile ortaya koyulan şiddet olaylarını konu edineceğiz.
19 Ağustos 2019'da Time dergisi okurları, bu derginin farklı bir kapakla yayımlandığını gördüler. Bu kapak sayfada Amerika'da son bir yıl içerisinde yaşanan şiddet olaylarının vuku bulduğu şehirlerin isimleri vardı. Üzerinde ise " Yeter " başlığı atılmıştı.
İşte bu kapak sayfa, Amerika toplumundaki şiddetin ne denli arttığına dikkat çekmek istiyordu.
Şiddet konusu, Batılı ülkelerin özellikle de Amerika'nın en önemli toplumsal sorunlarındandır. Ara sıra medya araçları tarafından dünyaya duyurulan Amerika'daki katliamlar, artık Amerika halkı ve dünya için sıradan ve normal bir olaya dönüşmüştür. Sadece ölülerin ve yaralıların sayısının fazla olduğu zaman yeni katliamlar insanların dikkatini çekmektedir.
Amerika'nın fırsatlar ülkesi olduğu söylenmektedir. Sanki Amerika, vatandaşlarına fırsat veriyormuş gibi. Tabii kurşun ile öldürme ve öldürülme fırsatı. Katliamdan söz edildiğinde tüm dünyada ilk akla gelen ülke Amerika'dır. Bu ülke, dünyada ölümle sonuçlanan ateşli silahlarla katliamlar alanında rekor sahibidir.
İki Amerikan kurumunun istatistiklerine göre 2013 ila 2017 yılları arasında günlük olarak ortalama 310 kişi Amerika'da kurşunla vurulmuş bunlar arasından ise 100 kişi hayatını kaybetmişlerdir. Bir diğer rakama göre günlük olarak 21 çocuk ve genç bu ülkede ateşli silahla hedef alınıyor. Amerikan basınının yazdığına göre, ateşli silah, bu ülkenin çocuklarının üçüncü en önemli ölüm nedenidir. Ayrıca Amerika'da ateşli silahla intihar vakaları da hep artış göstermiştir.
Amerikan felsefe araştırmacısı ve hocası John Cosy bu hususta şöyle düşünmektedir: " Afganistan'a savaş için gitmek, Amerikalılar için Amerika'dan yaşamaktan daha az risklidir.... Amerikalılar sadece şiddetle uğraşmayıp bir yandan da eğlenceli zamanlar geçiriyorlar. ... Romalılar, savaşlar ve insanların ölümünü izlemek için Gladyatör Savaş Meydanlarına akın ederlerdi. Amerikalılar ise evlerinin penceresinden katliamları izleyebilirler. "
Yapılan tahminlere göre 2017 yılında Amerika'da her yüz kişi için 120 silah vardır. Başka bir ifade ile bu ülkedeki silah sayısı nüfustan daha fazladır.
Bugün artık şiddet ve şiddet olayları Amerika kültürü ve hüviyetinin bir parçasıdır. Amerikalıların karakteri silahtan ayrı gayrı değildir. Hollywood sinemasına da baktığımızda tüm filmlerde neredeyse tüm kahramanlar ve kahraman düşmanlarının silahla ilgili olduklarını görüyoruz. Sanki kötülüklere galip gelmenin tek yolu Amerikalılar açısından silahtır. Bu yüzdendir ki bu filmlerde iyiler hep silahlarla kötüleri yenerler. Ancak Amerika sokaklarında iyi ve kötünün kim olduğu üzerinde bir görüş birliğine varılmamıştır. Böylece Amerika'daki her çözü yolu, şiddet ve silahla noktalanmaktadır. Bu katliamlar restoranlar, sinema salonları, ziyafetler, kiliseler, üniversiteler ve okullar ve de sair mekanlarda yaşanabilirler.
Son onyıllarda ise Amerika okullarında şaşırtıcı ve kaygı verici derecede şiddet olayları yaşanmaktadır. Bu ülkedeki okullarda katliamlar o kadar artmıştır ki artık şiddet olaylarının da akademik ortamlarda Hollywood ve Mc Donnald gibi Amerikan hayatının belirgin özelliğine dönüştüğü söylenebilir.
Yaklaşık 20 yıl önce 20 Nisan 1999'da Colorado eyaletindeki bir okulda 17 ve 18 yaşındaki iki genç dehşet verici bir katliam yaptılar. Onlar, 12 öğrenci ve bir öğretmeni öldürüp ardından intihar ettiler.
Bu katliamda yaklaşık 21 kişi yaralandı. Bu okuldaki katliam, planlı bir saldırı olarak Amerikan tarihinin unutulmaz cinayetlerindendi. İki saldırgan uzun bir zaman harcayarak polis, acil servis ve itfaiye ekiplerini uğraştırmak için şehrin farklı noktalarına el yapımı bombalar yerleştirmişlerdi. Tabii bu planın büyük bir bölümü uygulanmasa da ancak bu acı olay ve faillerinin motivasyonları ve hedefleri Amerikan toplumunun odağına yerleşmeyi başardı.
Öyle ki Micheal Moore ve Gaas Vincent bile bu olay ile filmler yaptılar.
Son zamanlarda ise New York Times gazetesi bu facianın 20'inci yıldönümü dolayısı ile bir yazı paylaşarak şimdiye kadar okulların güvenliğinin sağlanması için milyonlarca doların harcandığına değinip ancak bu güvenlik önlemlerinin hiçbir açıdan kaygıları azaltmadığını yazdı. Associated Press ve N.O.R.C merkezinin araştırmaları da ebeveynlerin yüzde 74'ünün ve katılımcıların yüzde 64'ünün de okulların 1999 yılına göre daha da güvensizleştiğini düşündüklerini gösteriyor.
Guardian gazetesinin yazdığına göre " Okullarda silahlı saldırılar Amerikalıların karakteristik özelliğine dönüşmüştür. "
Kimi Amerikan araştırmacılar ise okullardaki şiddetin, toplumdaki genel şiddet modelinden geliştiğini savunuyorlar. Bu ülkenin okullarında yaşanan olaylar toplumdaki olayların ufak bir örneğidir. Belgeler ve kanıtlar da Amerika'da yaşanan tüm katliamlara rağmen Amerikalıların gerçekte silaha olan bağlılığının da arttığını gösteriyor.
Bu ülkede yaşanan silahlı saldırıların listesine göz attığımızda her saldırıda büyük bir insani kitlenin öldüğünü görüyoruz. 15 Nisan 2017 Virginia saldırısında 32 kişi ölmüş, 17 kişi yaralanmıştı. 14 Aralık 2012'de New Town'daki okul saldırısında 28 kişi ölmüş, 2 kişi yaralanmıştı. 12 Haziran 2016'da ise Florida eyaletindeki Orlando şehrinde bulunan eşcinseller kulübüne yapılan saldırıda 50 kişi ölmüş ve 53 kişi yaralanmıştı. 2 Ekim 2017'de musiki konferansında yaşanan Las Vegas olayında ise 50 kişi ölmüş ve 400'ü aşkın kişi yaralanmıştı. 31 Mayıs 2019'da ise Virginia Beach belediye binasına yapılan saldırıda 12 kişi ölmüş 6 kişi yaralanmıştı. 3 Ağustos 2019'da Texas'ın El Paso şehrinde Wallmart mağazasında yaşanan silahlı saldırı olayında da 20 kişi ölmüş ve en az 26 kişi yaralanmıştı. İşte son yıllarda yaşanan cinayetlerin bir bölümünü sizlere saydık.
Şimdi de sorulması gereken soru bu kadar ölümcül saldırının ardından neden hala bu ülkede silah alımı ve satımının serbest olmasıdır.
Amerika ulusal silah derneği, Amerika'nın siyasi arenasında en etkin aktörlerden sayılır. Bu dernek, kendi hedeflerini hayata geçirmek için büyük bir nüfuz ve mali güce sahiptir.
Çoğu temsilciler meclisi üyeleri de bu silah yapımı şirketlerine bağlılıklarından dolayı, tüm sloganlarına rağmen Kongre'ye veya Senato'ya girmelerinin ardından silah karşıtı yasalar çıkarmaktan uzak durmaya çalışıp susmaya çalışmaktadırlar. Bu yüzden Amerika'da neden silah alım ve satımının serbest olduğu da aşikar olduğu söylenmelidir.
Silah üretimi ve ihracatı sektörü, Amerika'nın en önemli mali kaynaklarından sayılır. Amerika'daki hafif silah sanayisi ve ticaretinin toplam değeri ise yıllık olarak yaklaşık 14 milyar kadar tahmin edilmektedir. Yine yapılan değerlendirmelere göre bu sektör yıllık olarak 5 milyar 800 milyon dolar kadar vergi Amerikan hükümetlerine ödemektedir. Bu ülkede ilginç bir şekilde her bir katliamın ardından silah üretimi ve yapımı şirketlerinin hisseleri de büyüyor.
2017 yılında Fortune dergisi Las Vegas'ta 59 kişinin ölmesine neden olan şiddet olayının ardından, yatırımcıların silah üretimi şirketlerinin hisselerini almaya başladığını çünkü her zaman olduğu gibi silah satışlarının bu olayın ardından artacağının beklendiğini yazdı.
Bu çerçevede Storm ve Rogger silah üretimi şirketlerinin hisseleri olayın bir gün sonrası yüzde üç kadar büyüdü ve Amerikan Outdoor şirketi de yüzde beş ve Vista Outdoor şirketi de yüzde 2 kadar hisselerinde artış ile karşılaştı. Amerikan halkı bu olayın ardından güvenliklerini korumak için silahlarına sığındılar. Bu da silah üretimi şirketlerinin hisselerinin artması anlamına gelir.
Gerçekte silah alışverişi ve silah taşıma izni ve yasası da Amerikan silah sanayisinin gelir elde etmesi ve diğer ülkelere de silah ihracatı yaparak Amerikan hükümet yetkililerine para kazandırması siyasetinin bir parçasıdır.
Zaten Amerika başkanı Donald Trump da Beyaz Saray'a girmesini bu silah şirketleri ve lobilerine borçludur. Amerikan medya organları bile bu hususa değinmişlerdir. Bu çerçevede silahlı şiddet olaylarının kontrolsüz hale gelmesinin en önemli nedenlerinden birinin de Ulusal Silah Derneğinin Trump'ın seçim kampanyası personeline ve Kongre'deki yasa belirleyicilere verilen paralardır. Bu doğrultuda Trump son zamanda Florida'daki şiddet olayında hayatta kalanlar ile düzenlediği toplantıda Ulusal Silah Derneğini gerçek vatanseverler olarak niteleyerek daha sonra da Ulusal Silah Derneği üyeleri ile toplantısında bu lobiyi desteklediğini ve onlar ile gerçek dostluk kurmak istediğini belirtti.