İran'da Doğa Terapi Turizmi-9
Bu bölümde geçen bölümlerde olduğu gibi Fars eyaleti ile ilgili konuşacağız.
Fars bölgesindeki cazip doğal noktalardan biri de birçok köyden ve kırsal alandan oluşan Doşmen Ziyari bölgesidir. Bu bölge Şiraz-Sepidan karayolundaki Nurabad kavşağından itibaren Nurabad'a kadar uzanmaktadır. Bu bölge bakir doğaya sahiptir. Tüm bölge sıra tepeler, meşe ağaçları, kimi alanlarda da Atlas sakız ağacı ve alıç ağaçları ile doludur. Bölgede düzlük alan az olmasına rağmen kimileri tehlikeli eğime sahip tepeler bile traktörler ile sürülmüştür.İlkbahar mevsiminde ise bu durum çok güzel manzaralar yaratmaktadır.
Doşmen Ziyar bölgesi ilkbahar ve yaz aylarında ise bölge halkının turistik alanına dönüşüyor ve türlü yabani bitkilerin yeşerdiği alana çevriliyor. Doşmen Ziyari bölgesinde birçok güzel nehir ve pınar bulunmaktadır. Deh Gerdu nehri ve mağarası bölgenin başka cazip noktalarından sayılır. Buğday, arpa, elma, üzüm, incir ve ceviz bu bölgenin ürünlerinden sayılır.
Fars eyaletinin başka doğal özelliklerinden biri de farklı noktalarında maden suyu kaynaklarının bulunmasıdır. Sohbetimizin devamında bu hususta konuşacağız.
Demin de söylediğimiz gibi Doşmen Ziyar bölgesi bakir ve güzel bir doğaya sahiptir. Bu doğal cazibelerden biri de farklı maden suyu kaynaklarıdır. Berm Hir su kaynağı, Kan Zerd, Task ve Esra su kaynağı bu alanda tanınan isimlerdir. Esra Kürtçe ve Mazenice'de göz yaşı anlamına gelir.
Bölgede bulunan bir başka su kaynağı da Germ Geçgeran su kaynağıdır. Bu sıcak suya sahip aslında kaplıca sayılır. Bu kaplıca Memeseni bölgesinde bulunuyor ve genel olarak da 25 ile 30 derece sıcaklıkta bir suya sahiptir. Memeseni ilçesinin merkezinde Nurabad karayolunda şehrin girişinde yer almaktadır. Bu kükürt zengini su kaynağı İran'ın Güneyinde kendi türünün tek örneğidir. Yıllık olarak halkın bir kesimi cilt sorunları özellikle de cilt mantarlarından kurtulmak için bu su kaynağına baş vururlar. Bu kaplıca her saniyede 8 litre kadar su akıtıyor.
Fars eyaletinin Rustem ilçesinde bulunan bir başka su kaynağı ise Mudegan kaynağıdır. Rostem ilçesinin Surena bölümünde Midcan köyünde bulunan bu su kaynağı tatlı su kaynağı sayılıp tarihi eser sayılan Farsname Nasıri'de de adı geçmiştir. Ayrıca Encire köyünün yakında Nurabad şehrinin bir kaç kilometre uzaklığında da Hacet pınarı yer almaktadır. Rustem ilçesinin bir başka cazip turistik noktalarından biri de Gencine pınarıdır.
Bölgede bulunan bir başka önemli pınar da Serab Siyah pınarıdır. Teng Şiv Rustem nehrini besleyen önemli su kaynaklarından sayılan Serab Siyah kaynağı Memeseni ve Rustem ilçesinin sınırlarının yakınlığında Fehleyan nehri ile birleşerek Zohre isimli ünlü nehri meydana getirir. Serab Siyah pınarı Fars eyaletinin en verimli ovalarından birinin medyana gelmesine zemin hazırlar. Bu alanda büyük bir göl yüksek su akıtma oranı ile ve de Teng Şiv isimli dolu dolu akan bir nehir de görülmektedir. Serab Siyah bölgesi pınarları ve sulak alanları Rostem ilçesinin merkezi Mesiri şehrinden 28 kilometre uzaklıktadır.
Serab Siyah köyü ise bölgenin tarihi köylerinden biri sayılır. Pasargad tarihi alanında bulunan kilden yapılmış 30 bin kadar levha ise Ahamenişler döneminde Memeseni ve Rostem bölgesinde bir kaç antik şehrin bulunduğunu gösteriyor. Muhtemelen bu şehirlerden ikisi anılan bölgede veya Kermabad'da bulunuyormuş. Bölgenin yerli halkı tarafından Serab Siyah ve pınarlarında bulunan çömlekler ve testiler ise bu iki şehrin muhtemelen bu bölgede bulunduğunu gösteriyor. Bu çerçevede önemli tarihi şehirler arasında Huhunuri ve Yunari isimlerine değinmek mümkün.
Serab Siyah köyü Fars eyaletinde doğal ve eşsiz turistik alanlardan sayılır. Bu bölgenin sulak alanında ve gölünde kayık ve tekne kullanmak bile mümkün. Bu bölgede bulunan nehir aralıksız yoğun su akışı ile yılın en kurak mevsimlerinde bile hem bitkisel hem canlı türü açısından ilgi çekici bir duruma sahiptir. Serab Siyah sulak alanlarında yabani kuğu, bülbül, leylek, serçe, yabani güvercin, martı, gökkuzgun kuş türleri, tilki, sansar, kirpi, sırtlan gibi hayvanlar yaşamaktadır. Ayrıca yarpuz, papatya ve engerekotu gibi bitkisel ilaçlar ve diğer bitki türleri de bulunmaktadır.
Ayrıca Serab Siyah'da Pehlevi dönemine ait tarihi kültürel eserlerden biri de Sasani yazıtıdır. Bu yazıt Rostem ilçesinin yakınında Serab Siyah köyünde Serab Siyah pınarında yer almakta ve İran milli eserleri listesinde de yer almıştır.
Fars eyaletinde bulunan Yasuj şehrine 30 kilometre kala Deştrum ve Şehrbaba Meydan bölgelerinin ortasında yer alan bir başka yer de Sergçine yaylak alanıdır. Bu bölge ilkbahar ve yaz mevsimlerinde çok hoş bir iklime sahip ve kışın da bol karlı olur ve iyice soğuklaşır. Kış dönemlerini Fars eyaletinde geçiren Boyer Ahmed aşiretleri ve göçebeleri de kış mevsimlerinde bu bölgeye taşınırlar. Sergçine bölgesinde Çeşme Pelengi, Heft Çeşme, Çeşme Telaşi, Ab Eşkeftek ve Tel Gorgi Çeşme gibi pınarlar bulunmaktadır.
Sergçine bölgesi uzun zamanlardan beri Boyer Ahmede ve Memeseni aşiretleri ve göçebelerinin ilgisini çekmiştir. Bu diyarda yaşayan insanlar Rostem Memeseni bölgesine göç ettiklerinden dolayı bu bölgenin kültürü ile yakın alakalar kurabilmişlerdir. Tarımsal açıdan ise bu bölge geniş bir bölge sayılmasa da verimli toprakları ile yolcuları bile hayrete düşüren bir potansiyele sahiptir. Bu bölgede Sergçine isimli bir de ünlü pınar bulunmaktadır.
Nurabad Kulesi ismi ile de bilinen Ejder Mili Ateşgedesi Eşkaniler döneminden Fars eyaletinde geriye kalan tek eserdir. Bu eser Nurabad Memeseni'nin Batı'sından 7 kilometre uzaklıkta yer almaktadır. Teng Kelle Dağı yanında yer alan vadide bulunan bu eser Deyme Mil, Ejder Mili ve Azad Mili olarak da tanınmaktadır. Bu eser antik yollardan birinin yanında Senglah dağının eteğinde nispeten yeşil bir alanda yer almaktadır. Ejderha Mili İslam öncesi dönemden geriye kalan Eşkaniler dönemine ait bölgedeki sayılı eserlerdendir.
Genel olarak Sasani ve Eşkani döneminde kuleler birçok alanda kullanılmış. İslami dönemde ise bu kuleler minarelerin yanına taşınmıştır. Bölgede bulunan Ejder mili veya kulesinin kullanılma alanları arasında kafilelerin yönlendirilmesi, gözlemcilik ve belki de ateşgede olarak kullanmalarına değinmek mümkün. Bu tarihi eser İran'ın milli antik eserleri listesinde yer almıştır. Bu bölge Nurabad Memeseni şehrinin yakınında yer alan Mil Ejdeha isimli bir su kaynağına da sahiptir.
Jeoturizm, ekoturizmin bir kolu olarak her bölgenin doğal sermayelerini belirlemeye çalışmaktadır. Bu bilim dalından yararlanılarak her bölgenin turistik imkanları da geliştirilebilir. Bu çerçevede kimi özelliklerin turistik cazibeyi arttıracağı belirtilmektedir. Tuz tümsekleri bu özelliklerden sayılır. Bu çerçevede Fars eyaletinde ilgi çekici noktalardan biri de Larestan tuz tümsekleridir.
Larestan ilçesinin Güneyinde bulunan Kermestec tuz tümseği Zagros bölgesinin bir parçası olarak doğal güzelliği ve jeolojik cazibeleri ile özel konuma sahip doğal bir alandır. Bu alan özel konumundan dolayı ve de jeoturizm alanındaki emsalsiz özelliklerinden ötürü çok büyük önem taşıyor. Bu bölgede Kermetec tuz madeni ve Dosu mağarası da bulunmaktadır.
Kermestec tuz tümseğinin Doğu tarafında ise daimi bir tuz gölü de bulunmaktadır. Bu gölün devamında ise tuz şelaleleri ortaya çıkmıştır. Kermestenc köyü ise güzelliği ve görülmeye değer yapısı ile insanı hayretler içerisinde bırakır. Bu köyden Siyah Teg, Çahel ve Ali Abad tuz tümsekleri de görülür. İşte bu bölge turistik cazibelerin odağı sayılır.