Yesir İHA’sı ve tespit operasyonları alanında parlak bir karne

İran İslam Cumhuriyeti’nin son yıllarda İHA alanındaki ilerlemeleri hep dikkat çekmiştir ve bölgesel çatışmaların baş gösterdiği dikkate alınarak, İran yapımı İHA’lar kontrol ve tespit, hedef bulma alanlarında ve bölgenin savaş meydanlarında saldırı operasyonlarını yürütmede yüksek değere sahip olduğunu iyice göstermişlerdir.

İran’ın İHA gücü geçmiş yıllarda insansız hava araçlarının nicelik ve nitelik unsurlarına odaklanarak büyük bir ivme kaydetmiştir ve günümüzde bölgenin İHA gücü hâline gelmiştir ve İHA yapımı teknolojisine sahip ülkeler arasında özel bir konuma sahiptir.

Aslında İran İslam Cumhuriyeti şimdi çeşitli İHA’ların tasarımı, geliştirmesi ve yapımı alanında ileriye dönük bir süreci olan dünyanın sayılı ülkelerinden biridir. İran’da üretilmiş özellikle operasyonel alanda en başarılı İHA’lardan biri Yesir İHA’sıdır.

Şimdiye kadar Fars Körfezi’nde yabancı gemileri tespit etme ve onların görüntülerini gönderme gibi birçok operasyonu başarıyla tamamlamış olan Yesir İHA’sı, İranlı uzmanlar tarafından yerelleştirilmiş ve üretilmiş orta menzilli, küçük boyutlu bir İHA’dır.

Bu İHA aslında, Amerikan Boeing Şirketi yapımı olan “Scan Eagle” İHA’sının tersine mühendisliği yapılarak üretilmiş olan örneğidir. Scan Eagle İHA’sı başlangıçta balıkçılık endüstrisi ve deniz bölgelerinin denetimi için kullanılırdı, ancak daha sonraları teknolojisi yükseldi ve başta Irak’ta ve diğer ülkelerdeki yabancı misyonlarda tespit misyonlarını yürütmek üzere Amerika Birleşik Devletleri Deniz Piyade Kolordusu’na verildi.

Aralık 2012’de Scan Eagle İHA’sı İslam İnkılabı Muhafızlar Ordusu tarafından avlandı ve yerli uzmanlara teslim edildi. 04 Aralık 2012’de dönemin İslam İnkılabı Muhafızlar Ordusu’nun Deniz Kuvvetleri Komutanı Tuğgeneral “Ali Fedevi” şöyle dedi: “Bir Amerikan casusluk İHA’sı Devrim Muhafızları Ordusu Hava Savunma Savaşı tarafından tuzağa düşürüldü.”

Kısa bir süre sonra bu İHA, yerel mühendisler tarafından tersine mühendislik işlemine alındı ve ticarileştirme ve seri üretim işlemleri ardından Silahlı Kuvvetlere teslim edildi.

Kısa bir süre sonra bu İHA'nın Saye İHA’sı adı altında ülkenin savunma sanayisindeki seri üretim hattının görüntüleri yayımlandı. 200 km operasyonel yarıçapı ve 40 kata kadar büyütme kabiliyeti ile 360 ​​derece görüntüleme ve çok yüksek çözünürlük ve şeffaflık ile 56 dereceye kadar görüş açısı ve 15000 fit uçuş tavanına sahip Saye tespit İHA’sı, Scan Eagle İHA’sının tersine mühendisliğinin ilk örneğidir.

Bunun ardından da bu insansız hava aracının 8 sayısı şeklinde kuyruğu olan "Yesir" adlı bir başka örneği de ordunun kara ve deniz kuvvetlerine verildi. Yesir İHA’sı, Ekim 2013'te dönemin Ordu Kara Kuvvetleri Komutanı Tuğgeneral "Ahmed Rıza Purdestan" ve bu kuvvetin diğer üst düzey komutanlarının katılımıyla Perendek'te bulunan Ordu Kara Kuvvetleri İHA biriminde görücüye çıktı.

Ordu kara kuvvetleri komutanı, Kasım 2015'te Yesir İHA'sının Muhammed Resulullah (s.a.v.) 3 tatbikatı sırasında ilk kez faaliyete geçtiğini duyurdu.

Yesir İHA’sı ayrıca, Hazar Denizi üzerinde 2019 yılı Deniz Güvenlik Tatbikatı’nda tespit operasyonunu yürüttü ve Hazar Denizi'nde 1400 yılı Sürdürülebilir Güvenlik Deniz Tatbikatı’nda verilen misyonu yürüterek kabiliyetini gösterdi. Bu askerî tatbikatlarda “Yesir” İHA’sı ve Ordu Deniz Kuvveti savunma birimleri, hedefleri başarıyla tespit ederek, bilgileri çevrim içi olarak kontrol ve komuta merkezine gönderdi.

Hazar Denizi'nde Sürdürülebilir Güvenlik Deniz Tatbikatı sahasında önceden belirlenmiş senaryolar ve farazi düşman kuvvetlerinin misilleme amaçlı faaliyetlerinin yürütülmesinin önlenmesi doğrultusunda, "Yesir" İHA'sı genel tatbikat alanını tespit ve kontrol ederek, görüntüleri çevrim içi olarak kontrol ve komuta merkezine gönderdi ve istenen hedefleri tamamen profesyonel bir şekilde tespit etti.

Fars Körfezi'ndeki yabancı gemilerin tespit edilmesi ve görüntülerinin gönderilmesi de dahil olmak üzere birçok başarılı görevde bulunan Yesir İHA’sı, Rusya'da MAKS 2017 ve Azerbaycan'da ADEX 2018 gibi uluslararası fuarlara katılmıştır.

Yesir İHA’sı yaklaşık bir metre uzunluğundadır ve iki kanat ucu arasındaki mesafe üç metre olup yaklaşık 20 kilogram ağırlığındadır. Yesir İHA'sının özellikleri arasında 15000 fit uçuş tavanı, sekiz saatlik uçuş sürekliliği ve mobil yer kontrol istasyonları ile iletişim ile kontrol edilen 200 km'ye kadar uçuş menzili yer alıyor. Yesir İHA'sının özellikleri arasında yüksek uçuş sürekliliği, çok güçlü kamera ve kör noktaları izleme ve tespit etme bulunmaktadır. Düşük ağırlığı nedeniyle piste ihtiyaç duymayan bu İHA, fırlatıcı (basınçlı hava sistemi) ile fırlatılabilir. Yesir İHA'sının inişinde paraşüt kullanılıyor.

Bu İHA’nın maksimum hızı saatte 120 kilometredir. Elektro-optik kamera, kızılötesi kamera ve yaklaşık 200 km'lik iletişim aralığı, bu İHA’nın çok yüksek çözünürlükte hassas görüntüler göndermesini sağlar.

Yesir İHA’sı fırlatıcı (fırlatma rampası) aracılığıyla uçurulur ve bir paraşüt aracılığıyla da geri getirilir. Bu İHA, tespit operasyonlarını hafif ağırlık, hız ve yüksek hareket kabiliyeti gibi özellikler yardımıyla güncel dünya teknolojisine sahip güvenlik kameraları aracılığıyla gerçekleştirebiliyor. Bu İHA’nın özel kabiliyetlerinden biri de radardan kaçmaktır, bu nedenle radar ve savunma sistemleri onu tespit edemez.

Yesir'in kanatlar, gövde ve kuyruk gibi ana parçaları birbirinden ayrılır ve kolayca sağlam bir mahfazanın içine yerleştirilir, dolayısıyla kolayca taşınabilir, bu da çok önemli bir avantajdır.

Çok güçlü tespit kameralarıyla donatılmış olan bu İHA, bir yer kontrol istasyonundan ve uzaktan kontrol ediliyor ve hatta gerektiğinde otomatik olarak uçabilme özelliğine sahiptir.

Son zamanlarda bir haberde Yesir İHA'sına intihar özelliğinin eklendiği, yani bir füze gibi patlayıcı taşıyabileceği ve kendisini hızlı bir şekilde hedefe vurup onu imha edebileceği bildirildi. Ancak bu haber daha sonra resmen yalanlandı. Yesir İHA'sının tekerlekleri veya iniş takımı yoktur ve orijinal örnek gibi ayrılabilir bir fırlatıcı yardımıyla uçuşa başlar.

Bu İHA’nın inişi de tekerleksizdir yani gövde üzerine oturuyor ama altına hasar görmemesi için amortisör takılmıştır. Bu önemli bir özellik, çünkü bu İHA, havalimanı pistine ihtiyaç duymadan her yere inip kalkabiliyor.

Bu İHA’nın iki pilotu var, bir pilot dışarıda ve fırlatma sahasının yakınında onu uçuruyor ve ilgili ayarlamaları yapıyor ve ardından bu İHA’yı iç pilotuna veriyor. İç pilotu da, yer kontrol istasyonunun içinde İHA’yı gütmekten sorumlu olan kişidir, ancak aynı zamanda İHA’nın dahilî bir belleği ve görev sırasında bunların üçüne dayanan bir otomatik pilotu vardır.