Pars Today

Irak parlamentosu 27 Kasım 2016 tarihinde Haşedul Şaabi kanunun oy çoğunluğu ile onayladığı ve bu hareket Irak’ta yasal bir kurum haline geldiği ve tanındığı halde Irak yönetiminin iç ve dış muhaliflerinden bazı kanatlar bir dizi mesnetsiz iddiaları ileri sürerek Haşedul Şaabi hareketini etnikçilik yapmakla suçluyor. Peki ama neden?

Oysa kanuna göre Haşedul Şaabi Irak’ta yasal bir kurum olarak biliniyor ve hareketin görev çevçevesi de bellidir. Irak parlamentosunun çıkardığı yasaya göre, Haşedul Şaabi hareketi Irak silahlı kuvvetler baş komutanlığının gözetimi altında faaliyet yürütmesi gerekiyor.

Irak toprakları Haziran 2014’te tekfirci IŞİD terör örgütünün saldırısına uğradı. Saldırının sonunda Irak topraklarının bir bölümü örgütün işgaline uğradı. Bu olayın ardından ve Irak genelinde tırmanan güvenlik krizinden sonra Iraklı büyük alim Ayetullah Ali Sistani gönüllü seferberlik fetvası verdi ve Haşedul Şaabi hareketi ya da söz edilen halkın gönüllü seferberliği bu fetvaya göre kuruldu.

Haşedul Şaabi hareketinin kuruluşu üzerinden iki yıl geçmesine rağmen harekete katılan insan gücü hakkında farklı veriler gündeme getiriliyor. Fakat Irak Haşedul Şaabi hareketi sözcüsü Ahmet Esedi Kasım 2016 tarihinde Irak halkının çeşitli kesimlerinden oluşan yaklaşık 141 bin kişi bu harekette yer aldığını ve terörle mücadele ettiğini açıkladı.

Aslında Haşedul Şaabi hareketinin karşıtları Irak yönetimi karşıtlarıdır ve Irak’ta siyaset ve hükümet meselesine etnikçi yaklaşımları ile bu hareketin Bağdat yönetiminin teröristlere karşı zaferinde ifa ettiği önemli rolünü gözardı etmeye çalışıyor. Haşedul Şaabi karşıtları bu hareketi etnikçilik yapmakla suçluyor. Arabistan Dışişleri Bakanı Adil Cubeyr geçenlerde Ürdünlü mevkidaşı Nasır Cuda ile görüşmesinde bir kez daha Irak Haşedul Şaabi güçleri radikal unsurlardan oluştuğunu iddia etti.

Ancak Irak Haşedul Şaabi hareketi bu hareketin Musul operasyonuna katılan birimlerinin komutanlarından büyük bir bölümü ehli sünnet müslümanlardan oluştuğu halde etnikçilik yapmakla suçlanıyor.

Bazı kaynaklar Iraklı yetkililerden naklen, Haşedul Şaabi hareketinde yer alan 141 bin kişilik gücün 25 ila 30 bin kadarı Iraklı ehli sünnet müslümanlardan ve 30 bin kadarı da Iraklı Türkmenlerden oluştuğunu belirtiyor. Buna göre Haşedul Şaabi hareketinin %40 kadarını Iraklı ehli sünnet ve Türkmenler oluşturuyor, nitekim bu gerçek başlı başına hareketin etnikçilik yaptığı suçlamasını boşa çıkarıyor.

Haşedul Şaabi düşmanları etnikçilik suçlamasından hareketle bu hareketi karalamak için büyük propaganda kampanyası yürüttü. Haşedul Şaabi güçlerinin ahlaksızlık ve insanlık dışı hareketlerde bulunduğu suçlaması ve ayrıca eline geçirdiği gücü kötüye kullanma yaftası harekete yöneltilen suçlamalardı ve bu bağlamda medya üzerinden sıkı bir kampanya da yürütüldü. Gerçekte muhalifler bu tür suçlamaları gündeme getirerek Haşedul Şaabi hareketini sıkıştırmaya ve Bağdat yönetiminin bu harekete bütçe tahsis etmesini ve faaliyetini engellemeye çalışıyor.

Ancak muhaliflerin tüm çabalarına rağmen Irak parlamentosu Kasım 2016’da haşedul Şaabi hareketinin Irak silahlı kuvvetlerinin bir parçası olmasını içeren yasa tasarısını onayladı. Gerçekte Haşedul Şaabi hareketinin kuruluşu Irak anayasasına uygundur, çünkü Irak anayasasının 108. Maddesinde bağımsız güçlerin kurulmasına işaret edilmiştir.

Irak’ta Haşedul Şaabi hareketinin yasallaşması Irak’ın güvenlik yapısına önemli kazanımları olacaktır. Nitekim Haşedul Şaabi hareketinin meşruiyet kazanması bu kanunun en önemli getirillerinden biridir, zira muhalifler hareketin illegal bir yapılanma olduğunu ileri sürüyordu. Ancak Irak parlamentosunun kararı ile Haşedul Şaabi artık yasal bir güce dönüştü ve ayrıca Irak’ın askeri ve savunma yapısında resmi bir konuma kavuştu.

Bir başka kazanım ise, artık Haşedul Şaabi hareketine sadece kriz döneminde arenaya ayak basan geçici bir güç olarak bakılmamasından ibarettir, çünkü Irak parlamentosunun kararı ile Irak’ta daimi bir askeri güç haline gelmiştir.

Öte yandan Haşedul Şaabi hareketinin karşıtları Irak yönetimine bu hareketi feshetmesi için büyük baskı uyguladı, fakat Haşedul Şaabi hareketini yasallaşması bu çabaları ve baskıları etkisiz hale getirdi.

Haşedul Şaabi hareketinin yasallaşmasının bir başka getirisini bu hareketin Irak yönetimine katkıları çerçevesinde ele almak gerekir. Bu hareketin yasallaşması Irak yönetimi için olumlu olumsuz, bazı tesirleri olacağı bellidir. Haşedul Şaabi hareketinin yasallaşmasının olumlu tesirlerinden biri Irak yönetiminin savunma gücünün artmasıdır, zira Irak silahlı kuvvetlerinin sayısı artmış oluyor. Öte yandan hareketin Irak savunma gücüne katılması bu ülkenin 2014 yılında IŞİD teröristlerinin saldırısına uğraması ve hatta bölünme aşamasına gelmesi gibi tehditlerin bertaraf edilmesine katkı sağlayacaktır. Gerçekte Haşedul Şaabi hareketinin yasallaşmasından sonra artık teröristlerin Irak topraklarına geri dönüşü asla kolay olmayacak ve hatta bu düşünceyi kafalarından bile silmek zorunda kalacaktır.

Gerçekte Haşedul Şaabi hareketinin Irak’ın savunma ve askeri yapısına katılması bu ülkede silahlı kuvvetlerin ihanet veya gevşeklik ihtimalini azaltacaktır. Irak’ın şimdiki silahlı kuvvetlerinde hala eski baas rejimine eğilimli olan askerler vardır. Şimdi ise Haşedul Şaabi’nin Irak silahlı kuvvetlerine katılması ile birlikte bu yapının yeniden gözden geçirilmesine imkan sağlayacaktır.

Öte yandan haşedul Şaabi hareketinin Irak silahlı kuvvetlerine katılması bu ülkenin bölgesel konumunu güçlendirecektir, zira bir çok Arap ülkesinde güvenlik alanında insan gücü sıkıntısı yaşanırken Irak bu alanda insan gücü sıkıntısı çekmeyen seyrek ülkelerden biri olacaktır. Bu durum aynı zamanda Irak’ın bölgesel aktör olarak rol ifa etme yeteneğini de geliştirecektir.

Her halükarda Haşedul Şaabi son iki yılda Irak güvenlik alanında en önemli ve en aktif aktörlerden biriyken, şimdi Irak güvenliğinin önemli bir gücüne dönüşmüş ve terörle mücadelede eksen rol ifa edecektir. İşte bu yüzden bu hareketi muhalefetlere, suçlamalara ve medyanın geniş saldırılarına maruz kalıyor.

Ancak Irak parlamentosu çıkardığı yasa ile haşedul Şaabi hareketini yasal bir güç ilan etti ki bu da Irak’ın askeri ve savunma gücünde meşru bir hareket olarak yer almasına vesile olmuştur. Bu arada bazı ecnebi yetkililerin Haşedul Şaabi hareketi hakkında sergiledikleri olumsuz tepkinin de Irak’ın içişlerine karışma anlamına geldiğini unutmamak gerekir.