گزیده تحلیل؛
آیا بهبود روابط ایران و عربستان، مقطعی است؟
بهمن ۲۸, ۱۴۰۳ ۱۱:۰۴ Asia/Tehran
-
دیدار وزیر خارجه ایران و ولیعهد عربستان
پارس تودی - جمهوری اسلامی ایران و عربستان که از سال ۲۰۱۶ روابط دیپلماتیکشان قطع شده بود، پس از دو سال مذاکره و گفت‌وگو به میزبانی عراق و عمان، دهم مارس ۲۰۲۳ و پس از ملاقات و گفت و گوی چند روزه مسئولان نهادهای امنیت ملی دو کشور در پکن، با انتشار بیانیه‌ای از توافق تهران و ریاض برای عادی‌سازی روابط خود خبر دادند.
روابط ایران و عربستان سعودی از مارس ۲۰۲۳ وارد دوره تازه‌ای شده است و دو کشور پس از ۷ سال تنش، در مسیر توسعه روابط دوجانبه گام برداشتند.
از نشانه‌های عزم تهران و ریاض برای توسعه روابط دوجانبه سفرهای دیپلماتیک است که میان طرفین انجام می‌شود و مقامات سیاسی ایران و عربستان سعودی به ریاض و تهران سفر و با هم دیدار و درباره تحولات منطقه و روابط دوجانبه گفت و گو می‌کنند.
در همین ارتباط اندیشکده هندی "بنیاد تحقیقات ناظر" از مهم‌ترین روندهای قابل‌توجه در منطقه را توسعه روابط میان تهران - ریاض می‌داند و معتقد است که روابط ایران و عربستان سعودی پیچیده‌تر از آن است که فقط یک تاکتیک مقطعی باشد.
به گزارش پارس تودی به نقل از ایرنا، «عبدالعزیز القاشیان» مدیر بخش خاورمیانه اندیشکده هندی "بنیاد تحقیقات ناظر" در گزارشی نوشت، با شروع سال ۲۰۲۵ منطقه خاورمیانه با چالش‌های متعددی مواجه شده است؛ تأثیرات جنگ غزه در سراسر منطقه احساس شده و لبنان خسارات گسترده‌ای را در نتیجه حملات نظامی اسرائیل متحمل شده است.
سوریه وارد دوران جدیدی پس از «بشار اسد» شده که با امیدها و نبود قطعیت‌هایی همراه است ضمن اینکه با روی کار آمدن دولت ترامپ، تغییرات بین‌المللی و منطقه‌ای بیش از پیش بر معادلات جهانی تأثیر خواهد گذاشت.
حمایت جمهوری اسلامی ایران از مقاومت ملت فلسطین، ایران را به‌عنوان یک تهدید برای آمریکا و رژیم اسرائیل معرفی کرده است ضمن اینکه دولت ترامپ اذعان دارد که کمپین "فشار حداکثری" ضد ایران نمی‌تواند نتایج مطلوب را به همراه داشته باشد.
در این چارچوب، مواضع ضد ایرانی «بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر رژیم صهیونیستی و «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا نگرانی‌هایی را برای حاکمیت عربستان سعودی ایجاد کرده است که ریاض مجبور خواهد بود این نگرانی‌ها را در نظر بگیرد.
عربستان سعودی نمی‌خواهد درگیر تنش‌های شدید میان واشنگتن، تل‌آویو و تهران شود.
این تنش سه‌جانبه نه‌فقط بر روابط عربستان با ایران بلکه بر روابط شورای همکاری خلیج فارس با ایران نیز تأثیر گذاشته و فشارهای زیادی را بر ساختار این روابط تحمیل خواهد کرد.
بدون تردید، سیاست منطقه‌ای دولت ترامپ در سال ۲۰۲۵ با سیاست‌های او در سال ۲۰۱۷ تفاوت دارد.
در حقیقت، ترامپ به قدرت رسیده و به‌جای اقدام نظامی مستقیم، راهکارهای دیگری را برای مواجهه با ایران دنبال می‌کند و شورای همکاری خلیج فارس و ایران، در مواجهه با افکار عمومی که بر امکان توافق میان دو طرف متمرکز است، باید از این آزمون عبور کنند.
جنگ عربستان و یمن در سال ۲۰۲۲ نیز همچنان شکننده باقی مانده است.
باوجود امیدواری‌ها به اینکه نزدیکی روابط ایران و عربستان منجر به مذاکرات میان عربستان و یمن شود، نشانه‌هایی از تداوم درگیری وجود دارد.
با این حال، ادامه جنگ عربستان و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس با یمن می‌تواند فرصتی برای پیچیده‌تر شدن روند یکپارچگی منطقه‌ای ایجاد کند.
مشابه جنگ غزه، که در آن شورای همکاری و ایران توانستند نقاط مشترکی بیابند، وضعیت یمن نیز چنین امکانی را در خود دارد.
در نگاه کلی گسترش همکاریهای عربستان سعودی با جمهوری اسلامی ایران علی رغم فشارهای آمریکا و متحدانش به ریاض و با توجه به تحولات منطقه غرب آسیا، به سود عربستان و امنیت کشورهای منطقه خواهد بود.
hm
کلیدواژه
