مهمانی‌های گرم در خانه‌های دلنشین ایرانی/ سفرنامه «در میان ایرانی‌ها»(بخش اول)
پارس‌تودی- سوفیا آ. کوتلاکی در سفرنامه خود مینویسد: ایرانی‌ها همیشه بهترین چیزها را برای مهمانان خود در نظر می‌گیرند. در میان ایرانی‌ها احترام به بزرگ ترها و مهمان‌ها بسیار مهم است.
بسیاری از جهانگردان که به ایران سفر می‌کنند، آن را "سرزمین زیبایی‌های فرهنگی، طبیعی و اجتماعی" می‌دانند. به گزارش پارس‌تودی، یکی از افرادی که در دوره معاصر و پس از انقلاب اسلامی یعنی در بهمن ماه سال 1367 (ژوئن 1989.م) به ایران سفر کرده، "سوفیا آ. کوتلاکی" (Sofia A Koutlaki) از کشور یونان است. سوفیا که تحصیل کرده رشته زبان و ادبیات انگلیسی در دانشگاه آتن و دکترای زبان شناسی از دانشگاه کاردیف انگلستان است حاصل سفرهای خود به ایران را در کتابی با عنوان "در میان ایرانی‌ها" به چاپ رسانده و در آن به معرفی فرهنگ و آداب و رسوم ایرانیان پرداخته است. در اینجا قصد داریم تا از زبان سوفیا کوتلاکی، ایران را معرفی کنیم.
ورود به ایران
سوفیا کوتلاکی مینویسد: زمانی که برای اولین بار(در اواخر دهه 1980 میلادی) به ایران سفر کردم احساس می‌کردم پا به جهانی دیگر گذاشته‌ام. البته سالها پیش از این سفر، با ایرانی‌ها آشنا شده بودم و حتی با مردی ایرانی ازدواج کرده بودم اما هرگز این کشور را از نزدیک ندیده بودم. خانه پدری همسرم، حسین، در "شهرِ ری"، یکی از قدیمی ترین مناطق استان تهران بود. نام شهرِ ری در بسیاری از سفرنامه‌‌های افراد مشهور آورده شده است. حرم "شاه عبدالعظیم" نیز که یکی از بناهای تاریخی - مذهبی ایران است در "شهرِ ری" قرار داد. زمانی که به خانه پدری همسرم رسیدیم خیلی دقت می‌کردم که مثل خودشان رفتار کنم و رفتار اشتباهی از من سر نزد.
خانه‌های ایرانی و مسئله بهداشت
سوفیا درخاطرات خود نوشته است: در مورد خانه‌های ایرانی نکته جالبی وجود دارد که دوست دارم برایتان بگویم. از صدها سال پیش خانه‌ها در ایران دارای سرویس بهداشتی بوده اند. این سرویس‌های بهداشتی در خانه‌های قدیمی، در حیاط یعنی دورترین نقطه منزل قرار دارد. همه افراد خانه برای رفتن به این مکان باید از یک جفت دمپایی مخصوص استفاده کنند. علاوه بر این هر یک از اعضای خانواده نیز برای خود یک دمپایی دارد. آن‌ها بعد از درآمدن از دستشویی دمپایی مخصوص خود را می‌پوشند و قبل از وارد شدن به داخل خانه حتماً آن‌ها را در می‌آورند.
در خانه‌های جدید که بیشتر آپارتمان هستند و حیاط ندارند، توالت ایرانی درون منزل ساخته می‌شود و دمپایی مخصوص آن نیز درون توالت قرار می‌گیرد و به بیرون آورده نمی شوند. این گونه خانه‌های ایرانی همیشه پاک و تمیز می‌ماند. و البته توالت فرنگی اغلب در داخل حمام، کنار وان و دوش قرار دارد.
سوفیا کوتلاکی درادامه مینویسد: در ایران یکی از دلایلی که ایرانی‌ها کفش هایشان را بیرون از منزل در می‌آورند این است که اصلاً دوست ندارند آلودگی‌های خیابان به داخل خانه هایشان آورده شود. فرش‌های خانه باید تمیز بماند زیرا اعضای خانه روی آن فرش می‌خوابند، غذا می‌خورند و مهم تر از همه نماز به جا می‌آورند. خانه‌های ایرانی غیر از بخشی که مخصوص پذیرایی از مهمان است بخش خصوصی تری دارند که آن را "نشیمن" یا همان "hall"می نامند.
مهمان همیشه محترم است
یک نکته جالب دیگر اینکه ایرانی‌ها همیشه بهترین چیزها را برای مهمانان خود در نظر می‌گیرند. در میان ایرانی‌ها احترام به بزرگ ترها و مهمان‌ها بسیار مهم است به طوری که کوچک ترها و میزبانان جلوی آن‌ها با احترام می‌نشینند و پاهایشان را دراز نمی کنند.
زن ایرانی، رئیس خانه
اگر از تقسیم کار در خانواده‌های ایرانی بخواهم برایتان بگویم، باید بگویم اگر خانه یک مرد انگلیسی قلعه فرمانروایی اوست، یک خانه ایرانی قلمرو حکمرانی زن خانه است. وقتی کمی سن و سال خانم خانه بالا می‌رود، همه اعضای خانواده به بانوی مسن قلمرو، در کارهای روزانه کمک می‌کنند. پسرهای خانواده خریدهای روزانه را انجام می‌دهند. دخترها در کارهای منزل کمک می‌کنندو مسئولیت‌های سنگین نیز بر عهده مردهاست.
حیاط درخانه‌های ایرانی
سوفیا ادامه میدهد: لازمست این را هم اضافه کنم که برای ایرانی‌ها حیاط نیز بخشی از خانه محسوب می‌شود و این قسمت را نیز مانند خانه تمیز و مرتب نگه می‌دارند. مخصوصاً در قدیم که اکثر خانه‌ها ویلایی و حیاط دار بودند، ساکنان خیلی از کارهای خود را در حیاط انجام می‌دادند.
ایرانی‌ها حتی در فصل گرم سال در حیاط دور هم می‌نشستند یا زیر پشه بند می‌خوابیدند. در خانه‌های قدیمی و سنتی، حوض در وسط حیاط جلوه ای ویژه داشته است. امروز با لوله کشی در ساختمان‌ها حوض همچنان با روح ایرانیان گره خورده است. آنان حوض را نشانه پاکی قلب خانواده و مظهر آرامش می‌دانند.
عبارات کلیدی: ایران کجاست، فرهنگ ایرانی، خانه‌های ایرانی، اهمیت خانواده درایران، آداب و رسوم ایرانی
ma/mrt