حزب کمونیستی توده به این دلایل در ایران منحل شد
-
از سمت راست: لوگوی حزب توده ایران، پرچم شوروی، صدام حسین حاکم عراق در کنار برژنف دبیر کل حزب کمونیست اتحاد جماهیر شوروی
پارس‌تودی- پس از پيروزي انقلاب اسلامي ايران، فعاليت حزب توده كه در زمان رژيم شاه ممنوع شده بود پس از سي سال، از سر گرفته شد. اما اعضاي اين حزب همچنان به تلاش براي تأمين منافع نامشروع شوروي در ايران ادامه دادند. کارهایی همچون جاسوسی، تلاش در زمینه کودتا و همراهی با شوروی برای نجات رژیم بعث عراق پس از حمله به ایران.
حزب توده ايران در سال 1320 ش با مرام كمونيستي تشكيل شد. اما طولي نيز نكشيد كه اين حزب به عامل و مزدور شوروي در ايران تبديل گشت و به همين دليل هيچ گاه مردم مسلمان ايران از آن استقبال نكردند. حزب توده به جريان ملي شدن صنعت نفت ايران خيانت كرد و در ازاي اعطاي امتياز نفت جنوب به انگليس، خواستار واگذاري نفت شمال ايران به شوروي شد تا به اصطلاح، توازن برقرار شود.
پس از پيروزي انقلاب اسلامي ايران، فعاليت حزب توده كه در زمان رژيم شاه ممنوع شده بود پس از سي سال، از سر گرفته شد. اما اعضاي اين حزب همچنان به تلاش براي تأمين منافع نامشروع شوروي در ايران از جمله جاسوسی برای آنها ادامه دادند. به طوري كه در اعترافات صريح رهبران حزب توده، همكاري اين حزب با شوروي تأييد و حتي مطرح شد كه در واقع سفير شوروي در تهران، تصميمات كميته مركزي حزب توده را تأييد نهايي ميكرده است.
در پي اين اعترافات و اطلاعات به دست آمده توسط نيروهاي امنيتي در مورد نقش شوروي در توطئه عليه جمهوری اسلامي بویژه با توجه به حمایت عظیم شوروی از صدام در جنگ علیه ایران، دستور اخراج هجده تن از افراد سفارت شوروي در ايران صادر شد. پس از آن كه شوروي از رسيدن به اهداف خود در ايران مأيوس شد، با همكاري عوامل داخلي خود در ارتش، در توطئهاي براي براندازي نظام جمهوري اسلامي شركت كرد. اما با هوشياري نخبگان ایرانی در ارتش و نيروهاي امنيتي، اين توطئه، خنثي شد. پس از افشاي نقش حزب توده ايران در طرح كودتاي شوروي عليه جمهوری اسلامي ايران در سال 1361، مسؤولان نظام جمهوري اسلامي، ادامه فعاليت اين حزب را بر خلاف مصالح نظام تشخيص داده و حزب توده را منحل اعلام كردند.
نورالدین کیانوری یکی از سران حزب توده می‌گوید:
«به نظر ما این تخلفات خیلی سنگین است در چهارچوب جاسوسی - خیانت -تخلف، همه در آن می‌گنجد و به قدری سنگین است که به نظر من سنگین‌ترین مجازات‌هایی که جمهوری اسلامی بخواهد، حق دارد که در مورد این تخلفات [اعمال کند]...»
قبل از انقلاب اسلامی ایران در 1979 و برپایی نظام جمهوری اسلامی در ایران، عراق متعلق به بلوک شرق (شوروی) و ایران متعلق به بلوک غرب (آمریکا) بود. شوروی تصور می‌کرد با پیروزی عراق بر ایران، ایران در زمره کشورهای بلوک شرق قرار می‌گیرد. شوروی بزرگترین صادرکننده ادوات و تجهیزات نظامی به عراق بوده‌است.
منبع:
4 خیانت بزرگ حزب توده علیه ملت ایران. 1399. مرکز اسناد انقلاب اسلامی
عبارات کلیدی: کمونیسم در ایران، حزب توده در ایران، روابط ایران و شوروی، روابط ایران و روسیه