تعاملات راهبردی ایران و شرق آسیا؛ فرصتی برای تثبیت جایگاه منطقه‌ای

پارس تودی - روابط ایران با کشورهای آسیایی به‌ویژه چین، طی سال‌های اخیر وارد مرحله‌ای تازه و راهبردی شده است. این روند که با توافق‌های بلندمدت و عضویت در نهادهای منطقه‌ای همراه بوده، می‌تواند به سکویی برای تثبیت موقعیت ایران در تحولات آسیایی و جهانی تبدیل شود.

در دهه اخیر، ایران در چارچوب سیاست "نگاه به شرق"، مسیر تازه‌ای را در دیپلماسی منطقه‌ای خود آغاز کرده است. نقطه عطف این رویکرد، توسعه روابط راهبردی با چین بوده است؛ کشوری که امروز یکی از بازیگران کلیدی عرصه جهانی محسوب می‌شود. توافق ۲۵ ساله میان تهران و پکن، نشانه‌ای از تمایل دو طرف به برنامه‌ریزی بلندمدت و گسترش روابط در حوزه‌های مختلف از انرژی و تجارت گرفته تا امنیت و فناوری است.
این توافق نه تنها جایگاه چین را به عنوان یک شریک مهم برای ایران تثبیت کرده، بلکه به‌نوعی سیگنال روشنی برای کشورهای منطقه و جهان است که تهران مسیر تازه‌ای در سیاست خارجی خود ترسیم کرده است. از سوی دیگر، این مشارکت می‌تواند به ایران کمک کند تا در برابر فشارهای غربی، به ویژه تحریم‌ها، گزینه‌های بیشتری برای همکاری و تعامل داشته باشد.
همزمان، عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای نیز گام مهمی در راستای تقویت جایگاه منطقه‌ای کشور محسوب می‌شود. این عضویت رسمی، ایران را در کنار قدرت‌های آسیایی مانند چین، روسیه، هند و پاکستان قرار داده و امکان تعامل گسترده‌تری را در زمینه‌های اقتصادی، امنیتی و سیاسی فراهم کرده است.
گرچه بهره‌برداری کامل از این ظرفیت هنوز در ابتدای راه است، اما حضور ایران در چنین نهادی، پیامی روشن به بازیگران جهانی است که ایران را نمی‌توان از معادلات منطقه حذف کرد.
با این حال، چالش‌هایی نیز از جمله تحریم‌های ظالمانه آمریکا وجود دارد که  مانع اصلی در گسترش تعامل ایران با شرق، به‌ویژه چین شده است. این نوسانات باعث شده تا پکن با احتیاط بیشتری به تهران نزدیک شود و نتواند از تمام ظرفیت‌های گسترش روابط با ایران بهره‌برداری کند.
در مجموع، ایران در تعامل با کشورهای آسیایی، به‌ویژه چین، فرصت‌های ارزشمندی در اختیار دارد. اما برای آنکه این فرصت‌ها به مزیت‌های پایدار تبدیل شوند، باید سیاست خارجی مبتنی بر منافع درازمدت تدوین شود. آینده روابط ایران با شرق، بیش از هر چیز به میزان ابتکار و ثبات تصمیم‌گیری در داخل کشور وابسته است. اگر این بستر فراهم شود، تهران می‌تواند از یک شریک منطقه‌ای به یک بازیگر تأثیرگذار در آسیای نوظهور تبدیل شود.

hm