چرا رژیم بعث عراق به ایران حمله کرد؟

پارس‌تودی- در سی‌ویکم شهریور ۱۳۵۹هجری شمسی، رژیم بعث عراق به فرماندهی صدام، حمله‌ای گسترده را علیه جمهوری اسلامی ایران آغاز کرد.

حمله رژیم بعث عراق به ایران در شهریور ۱۳۵۹ موجب وقوع جنگ هشت ساله بین این دو کشور شد. جنگی که در آخرین ماه‌های ریاست جمهوری کارتر در آمریکا آغاز شد و در دوران ریگان ادامه یافت. به گزارش پارس‌تودی، تجاوز نظامی رژیم بعث عراق به ایران در ظاهر تصمیمی مستقل از سوی بغداد بود، اما شواهد تاریخی و اسناد منتشرشده نشان می‌دهد که آمریکا، انگلیس و متحدان غربی‌شان نه‌تنها از این حمله مطلع بودند، بلکه با چراغ سبز سیاسی، حمایت اطلاعاتی، تسلیحاتی و دیپلماتیک، زمینه‌ساز آن شدند.

در واپسین ماه‌های ریاست‌جمهوری جیمی کارتر، آمریکا با بحران‌های متعددی در منطقه غرب آسیا مواجه بود: انقلاب اسلامی ایران، تسخیر سفارت آمریکا در تهران (لانه جاسوسی)، شکست عملیات طبس و گسترش موج اسلام‌گرایی در منطقه. این تحولات، نظم مطلوب واشنگتن را در خلیج فارس برهم زده بود. در چنین شرایطی، صدام به‌عنوان مهره‌ای قابل‌اعتماد برای مهار ایران انقلابی، مورد توجه محافل امنیتی و سیاسی آمریکا قرار گرفت.

برژینسکی، مشاور امنیت ملی کارتر، در دیدارهای محرمانه با مقامات عراقی، صراحتاً اعلام کرد که هدف اصلی آمریکا، سرنگونی نظام جمهوری اسلامی است. کیسینجر نیز تنها سه هفته پیش از آغاز جنگ، پیش‌بینی کرد که عراق ظرف ده روز پیروز خواهد شد.

با آغاز جنگ، آمریکا در ظاهر اعلام بی‌طرفی کرد، اما این بی‌طرفی در عمل چیزی جز حمایت پنهان نبود. شورای امنیت سازمان ملل، تحت نفوذ آمریکا، شکایت ایران را نادیده گرفت و هیچ واکنش جدی به تجاوز عراق نشان نداد. همزمان، بریتانیا نیز از طریق کانال‌های دیپلماتیک و اطلاعاتی، به تجهیز و حمایت از صدام پرداخت.

در سال‌های بعد، آمریکا به‌طور مستقیم وارد جنگ شد؛ از حمله به سکوهای نفتی ایران در خلیج فارس گرفته تا هدف قرار دادن هواپیمای مسافربری ایران ایر در سال ۱۳۶۷ که منجر به شهادت ۲۹۰ غیرنظامی شد.

آمریکا و انگلیس با حمایت‌های اطلاعاتی، تسلیحاتی، دیپلماتیک و حتی عملیاتی، نقش تعیین‌کننده‌ای در آغاز و تداوم این جنگ ایفا کردند.

mrt