روابط پرنوسان ترکیه و اسرائیل؛ آیا تقابل نظامی در راه است؟

پارس تودی- روابط ترکیه و رژیم صهیونیستی از چند دهه گذشته شاهد سیاست‌های متفاوتی بین دوره‌هایی از همکاری مستحکم و دوره‌هایی از تنش‌ها و قطع روابط بوده است.

همزمان با افزایش درگیری‌های لفظی اخیر بین «رجب طی اردوغان» رئیس جمهوری ترکیه و «بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر رژیم صهیونیستی مجددا نگاه‌ها متوجه تاریخ روابط متناقض بین دو طرف شده است؛ مسیرهای امنیتی و اقتصادی و سیاسی که قدس و غزه را دلایل دائمی برای تنش بین دو طرف قرار داده است پیچیده شده است.

نشانه‌های تنش

مرکز ویلسون در واشنگتن در پژوهشی اعلام کرد که جنگ غزه در اواخر سال ۲۰۰۸ و اوایل ۲۰۰۹ یک نقطه عطف مهمی در روابط ترکیه و رژیم صهیونیستی بود. اردوغان در آن زمان عملیات نظامی رژیم صهیونیستی را به شدت محکوم کرد که منجر به تنش بزرگی بین دو طرف شد. در پی حمله نیروهای رژیم صهیونیستی به کشتی مرمره که حامل کمک‌های ترکیه برای غزه بود این تنش به سطحی بی‌سابقه رسید. این حمله ۳۱ می ۲۰۱۰ رخ داد و منجر به شهادت ۱۰ فعال ترکیه شد. این حادثه خشم مردمی و رسمی گسترده‌ای را در آنکارا ایجاد کرد و منجر به فراخواندن سفیر ترکیه از تل آویو و تعلیق روابط نظامی و دیپلماتیک ترکیه با رژیم صهیونیستی شد.

تصمیم آمریکا عامل برهم زدن تلاش‌ها برای آرام کردن اوضاع بین آنکارا و تل آویو

افزایش تنش بین ترکیه و رژیم صهیونیستی از سال ۲۰۱۸ همزمان با تصمیم «دونالد ترامپ» برای انتقال سفارت آمریکا به قدس و به رسمیت شناختن آن به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی افزایش یافت. در آن زمان اردوغان رژیم صهیونیستی را یک دولت تروریستی دانست و مخالفت قاطع خود را با هرگونه تلاش برای تغییر وضعیت قانونی و تاریخی قدس اعلام کرد. آنکارا در آن زمان سفیر خود در تل آویو را فراخواند و از سفیر رژیم صهیونیستی خواست ترکیه را ترک کند. این اقدام شکنندگی روند عادی‌سازی روابط بین دو طرف را در سایه تنش‌های مستمر منطقه‌ای نشان داد.

هماهنگی امنیتی برای ممانعت از رویارویی مستقیم

به رغم تنش در روابط، هماهنگی امنیتی و اطلاعاتی بین دو طرف قطع نشد. مرکز دیان اواسط ۲۰۲۵ گزارشی را منتشر کرد مبنی بر اینکه آنکارا و تل‌آویو همچنان با روشی که منافع امنیتی آنها را به ویژه در سوریه حفظ کند با هم تعامل می‌کنند. به رغم تنش‌ها وزیر خارجه ترکیه اعلام کرد که ملاحظات این کشور را از طریق دستگاه‌های اطلاعاتی به رژیم صهیونیستی داده است. 

آیا این روند به گزینه‌های نظامی منتهی می‌شود؟

«موشه العاد» حاکم نظامی پیشین کرانه باختری به معاریو گفته که واکنش ترکیه به حمله اسرائیل به دوحه نشان دهنده نگرانی جدی آن از حمله اسرائیل به این کشور است، چرا که به این نتیجه رسیده که تل آویو هیچگونه خطوط قرمزی را درباره هدف قرار دادن رهبران حماس رعایت نمی‌کند و همین مسئله باعث می‌شود تا آنکارا هدف بعدی باشد.

BR