رقابت واشنگتن و پکن؛ آیا مزیت کوتاه‌مدت چین پایدار خواهد بود؟

پارس‌تودی- سال ۲۰۲۵ با موجی از سیاست‌های اجرایی در واشنگتن و گسترش نفوذ صنعتی و علمی چین همراه شد؛ تحلیلگران می‌گویند این تحولات مزیت کوتاه‌مدت را به پکن داده است.

به گزارش پارس‌تودی به نقل از اکونومیست، رئیس‌جمهور ایالات متحده در سال جاری با صدور مجموعه‌ای از دستورات اجرایی و بازنویسی مقررات تجاری تلاش کرد بوروکراسی فدرال را کاهش دهد و سیاست‌های تجاری تهاجمی‌تری را دنبال کند. همکاری‌های فناوری با بازیگران بخش خصوصی، از جمله شرکت‌های مرتبط با ایلان ماسک، و اقداماتی که در رسانه‌ها با عنوان «روز آزادی» گزارش شد، از جمله اقدامات برجستهٔ دولت بوده است. این رویکردها در داخل و خارج از کشور واکنش‌هایی برانگیخته و تحلیلگران نسبت به پیامدهای بلندمدت آن هشدار داده‌اند.

چین؛ از تولید تا پژوهش پیشرو

در مقابل، پکن در ۲۰۲۵ نشان داد که نه تنها در تولید انبوه، بلکه در حوزه‌های پژوهشی نیز پیشتاز شده است. سهم چین از ارزش افزودهٔ تولیدی جهان از یک‌سوم فراتر رفته و شرکت‌های چینی اکنون بین ۶۰ تا ۸۰ درصد زنجیرهٔ تأمین پنل‌های خورشیدی، توربین‌های بادی و خودروهای برقی را در اختیار دارند. گزارش‌های مختلف از جمله یافته‌های مؤسسهٔ سیاست استراتژیک استرالیا نشان می‌دهد چین در ۶۶ از ۷۴ زمینهٔ کلیدی علمی سهم قابل‌توجهی دارد؛ حوزه‌هایی مانند بینایی ماشین و ادغام شبکه از جمله موارد یادشده‌اند.

فناوری، دارو و زنجیرهٔ تأمین

شرکت‌های چینی در هوش مصنوعی و آزمایش‌های بالینی دارویی نیز رشد کرده‌اند؛ نمونه‌هایی مانند پروژه‌های هوش مصنوعی (منظور گزارش‌های منتشرشده دربارهٔ پیشرفت‌های داخلی) و افزایش سرعت اجرای آزمایش‌های بالینی در چین گزارش شده است. تحلیلگران می‌گویند این تغییرات ساختار سرمایه‌گذاری شرکت‌های غربی را نیز دگرگون کرده و بسیاری از شرکت‌ها اکنون آزمایشگاه و مراکز تحقیقاتی در چین تأسیس می‌کنند.

در سال ۲۰۲۵ مزیت رقابت جهانی به‌طور کوتاه‌مدت با چین بود؛ پکن توانست با کنترل زنجیره‌های تأمین و مقاومت در برابر تعرفه‌های آمریکا موقعیت خود را تقویت کند. اگر شی جین‌پینگ تصمیم به سرکوب تایوان بگیرد، تحریم‌های آمریکا و متحدانش می‌تواند با واکنش‌های تلافی‌جویانه چین همراه شود و آسیب بیشتری به صنایع و شهروندان غربی وارد کند؛ خطری جدی برای امنیت شرق آسیا و نقش آمریکا در اقیانوس آرام.

پیامدها و چشم‌انداز اقتصادی

نشانه‌های فشار اقتصادی داخلی چین آشکار است: قیمت درب کارخانه در نوامبر ۲۰۲۵ نسبت به سال قبل ۲.۲ درصد کاهش یافت و این روند برای ۳۸ ماه متوالی ادامه داشته است. بازار املاک ثانویه نیز بیش از ۲۰ درصد از اوج خود سقوط کرده است. تحلیلگران هشدار می‌دهند که تا پایان سال ۲۰۲۶ رکود می‌تواند ریشه‌دارتر شود و شبیه «دهه‌های از دست‌رفته» ژاپن گردد. اگر کشورها جلوی صادرات ارزان چین را بگیرند، تورم منفی بدتر خواهد شد.

با این حال، در آستانه سال ۲۰۲۷ و آغاز چهارمین دوره ریاست‌جمهوری شی جین‌پینگ، به نظر می‌رسد زیردستان او قادر یا مایل به چالش‌کردن سیاست‌های سختگیرانه نیستند. این وضعیت می‌تواند مسیر آینده رقابت ابرقدرت‌ها را تعیین کند.

MPN