اقتصاد آسیا؛ از موتور رشد جهانی تا شکاف‌های عمیق منطقه‌ای

پارس‌تودی- اقتصاد آسیا به‌عنوان موتور محرک رشد جهانی، با تنوع چشمگیر از قدرت‌های صنعتی پیشرفته مانند ژاپن و کره‌جنوبی تا اقتصادهای نوظهور از جمله چین و هند و حتی کشورهای متکی به کشاورزی و منابع طبیعی، تصویری پیچیده و چندلایه دارد. ​​​​​​​

این قاره با در اختیار داشتن بزرگ‌ترین ذخایر ارزی جهان، نیروی کار گسترده و بخش‌های متنوع تولیدی و خدماتی، جایگاهی بی‌بدیل در تجارت بین‌الملل یافته، اما همزمان با چالش‌هایی همچون رکود نسبی تولید، فشارهای تجاری ناشی از سیاست‌های حمایت‌گرایانه آمریکا، بحران‌های سیاسی داخلی برخی کشورها و شکاف عمیق توسعه‌ای میان اقتصادهای بزرگ و کوچک روبه‌روست. این بسته خبری نگاهی دارد به جایگاه و نقش قاره کهن در اقتصاد جهان که در ادامه می‌خوانید:

تنوع اقتصادی در قاره کهن

اقتصاد آسیا با گستره‌ای وسیع از کشورها و ساختارهای اقتصادی، به یکی از موتورهای اصلی رشد اقتصاد جهانی تبدیل شده است. این قاره، هم قدرت‌های صنعتی پیشرفته‌ای مانند ژاپن و کره جنوبی را در خود جای داده و هم میزبان اقتصادهای نوظهوری همچون چین و هند است. در کنار این کشورها، بسیاری از اقتصادهای در حال توسعه همچنان متکی به کشاورزی و منابع طبیعی هستند.
آسیا با داشتن بزرگ‌ترین ذخایر ارزی جهان، نیروی کار ارزان و بخش‌های گسترده در صنایع تولیدی، خدماتی و فناوری اطلاعات، به قطب مهمی در تجارت و سرمایه‌گذاری جهانی تبدیل شده است. با این حال، این قاره با چالش‌هایی چون شکاف اقتصادی میان کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه و همچنین تنش‌های سیاسی روبروست که می‌تواند مسیر رشد پایدار را دشوار کند.

چشم‌انداز تولید؛ رشد شکننده در آستانه فشارهای تجاری

آخرین داده‌ها از فعالیت کارخانه‌های آسیایی نشان می‌دهد که رشد بخش تولیدی هرچند مثبت بوده، اما با کندی همراه است. شاخص مدیران خرید در جنوب شرق آسیا از ۵۰.۸ در نوامبر به ۵۰.۷ در دسامبر ۲۰۲۴ کاهش یافته است؛ هرچند تایوان توانسته بالاترین سطح این شاخص از ماه جولای را ثبت کند.
رشد فعالیت‌های تولیدی چین نیز در ماه دسامبر ۲۰۲۴ کاهش یافت، زیرا کارخانه‌ها در انتظار نتایج بسته‌های محرک اقتصادی هستند. همزمان، کره جنوبی و ویتنام کاهش فعالیت تولیدی را تجربه کردند و وارد فاز انقباض شدند. این داده‌ها درست پیش از آغاز ریاست‌جمهوری «دونالد ترامپ» منتشر شد؛ فردی که وعده داده تعرفه‌های سنگین بر واردات چین و سایر کشورها اعمال خواهد کرد. چنین روندی نگرانی‌ها درباره افزایش حمایت‌گرایی تجاری و تأثیر آن بر تقاضای داخلی و خارجی را تقویت کرده است.

چین، ژاپن و هند؛ سه ستون اصلی اقتصاد آسیا

طبق داده‌های صندوق بین‌المللی پول، اقتصاد چین با ۱۸.۳ تریلیون دلار در سال ۲۰۲۴ همچنان بزرگ‌ترین اقتصاد آسیا باقی ماند. ژاپن با ۴.۱ تریلیون و هند با ۳.۹ تریلیون دلار در رده‌های دوم و سوم قرار دارند. روند رشد سریع اقتصاد هند باعث شده این کشور به سرعت به ژاپن نزدیک شود و تحلیلگران، دهلی نو را یکی از قدرت‌های آینده اقتصاد جهانی بدانند. چین، ژاپن و هند به تنهایی ۶۶ درصد از اقتصاد آسیا را در اختیار دارند. در ادامه، کره جنوبی و اندونزی با اقتصادهایی به ارزش ۱.۹ و ۱.۴ تریلیون دلار در رتبه‌های بعدی قرار دارند. مجموع این پنج کشور، حدود ۷۴ درصد اقتصاد قاره کهن را تشکیل می‌دهد.

تایوان، کره جنوبی و چالش‌های متفاوت

طبق گزارش S&P Global، شاخص مدیران خرید تایوان در ماه گذشته به ۵۲.۷ رسید؛ نشانه‌ای از افزایش خریدها و به‌کارگیری سریع منابع. با این حال، کاهش مداوم سفارشات صادراتی برای بیش از دو سال نشان می‌دهد که تقاضای خارجی همچنان ضعیف است. در کره جنوبی، افزایش هزینه‌ها و کاهش تولید سبب شد برای نخستین بار از سال ۲۰۲۰، تولیدکنندگان نسبت به آینده بدبین باشند. افزون بر این، بحران سیاسی ناشی از استیضاح «یون سوک یول» رئیس‌جمهوری و وقوع مرگبارترین سانحه هوایی اخیر، بر فضای اقتصادی این کشور سایه انداخته است.
در این حال، اقتصاد آسیا همچنان یکی از پیشران‌های اصلی رشد جهانی است، اما پویایی و پیچیدگی آن، از رقابت قدرت‌های بزرگ تا عقب‌ماندگی کشورهای ضعیف‌تر را در بر می‌گیرد. 

hm