چرا نخستین گشت مشترک زیردریایی‌های روسیه و چین اهمیت دارد؟
-
زیردریایی روسی ولخوف
پارس‌تودی- گشت مشترک زیردریایی‌های روسیه و چین برای نخستین بار در منطقه آسیا- اقیانوس آرام برگزار شد.
به گزارش پارس‌تودی، ناوگان اقیانوس آرام روسیه در بیانیه‌ای اعلام کرد که گشت مشترکی با زیردریایی‌های کشور چین در اوایل اوت ۲۰۲۵ برگزار کرده که این گشت مشترک بعد از رزمایش دریایی روسیه-چین با عنوان «تعامل دریایی ۲۰۲۵» در دریای ژاپن انجام شده است.
زیردریایی «ولخوف» از نیروی دریایی روسیه و یک زیردریایی از نیروی دریایی ارتش آزادی‌بخش خلق چین برای نخستین بار در تاریخ، این گشت مشترک را انجام دادند و پس از اتمام مأموریت، به پایگاه‌های خود بازگشتند. این دو زیردریایی، مسیر تعیین‌شده‌ای در دریای ژاپن و دریای چین شرقی را طی کردند.
زیردریایی «ولخوف» به پایگاه دریایی ولادی‌وستوک بازگشته و بیش از ۲ هزار مایل دریایی را طی کرده است. در این گشت، ناو رزمی «گرومکی» و کشتی یدک‌کش نجات «فوتی کریلوف» از زیردریایی‌ها حمایت کردند.
ناوگان اقیانوس آرام همچنین یادآور شد که پیش‌تر، ناوشکن ضدزیردریایی «آدمیرال تریبوست» روسیه و ناوشکن «شائوشینگ» و ناو تدارکاتی «چیانداوهو» چین، پنجمین گشت دریایی مشترک دو کشور در سال جاری انجام داده بودند.
هدف اصلی پنجمین مأموریت گشت مشترک روسیه-چین، تقویت همکاری‌های دریایی میان دو کشور، تضمین صلح و ثبات در منطقه آسیا-اقیانوس آرام، نظارت بر قلمروهای دریایی و حفاظت از تأسیسات اقتصادی دریایی روسیه و چین اعلام شده است. نخستین گشت مشترک روسیه-چین در آسیا-اقیانوس آرام در سال ۲۰۲۱ انجام شد و از آن زمان به یک روال سالانه تبدیل شده است.
تأثیر گشت‌زنی مشترک زیردریایی‌های چین و روسیه بر روابط دو کشور را می‌توان از چند زاویه بررسی کرد:
تقویت اعتماد راهبردی
- این نخستین گشت‌زنی زیرسطحی مشترک نشان‌دهنده سطح بالای اعتماد متقابل نظامی بین دو کشور است.
- زیردریایی‌ها به‌دلیل ماهیت پنهان‌کارانه‌شان، نیازمند هماهنگی فنی و امنیتی بسیار بالایی هستند؛ بنابراین چنین مأموریتی بدون اعتماد کامل ممکن نیست.
گسترش همکاری‌های عملیاتی
- رزمایش‌ها و گشت‌زنی‌های مشترک، زمینه‌ساز هم‌افزایی عملیاتی و تبادل تجربه میان نیروهای دریایی دو کشور هستند.
- این همکاری‌ها به ارتقای توانایی‌های مشترک در زمینه‌هایی مانند دفاع هوایی، ضدزیردریایی و حفاظت از تأسیسات دریایی کمک می‌کند.
پیام ژئوپلیتیکی به منطقه و جهان
- این اقدام در بحبوحه تنش‌های بین‌المللی، به‌ویژه میان روسیه و غرب، نوعی نمایش اتحاد راهبردی میان پکن و مسکو است.
- گشت‌زنی در آب‌های حساس مانند دریای ژاپن و دریای چین شرقی، می‌تواند به‌عنوان پیامی بازدارنده برای سایر قدرت‌های منطقه‌ای تلقی شود.
حفظ ثبات منطقه‌ای
- طبق بیانیه‌های رسمی، هدف این مأموریت‌ها «تضمین صلح و ثبات در منطقه آسیا-اقیانوسیه» و «حفاظت از منافع اقتصادی دریایی» اعلام شده است.
- این همکاری‌ها می‌توانند به ایجاد نوعی موازنه قدرت دریایی در برابر نفوذ آمریکا و متحدانش در منطقه کمک کنند.
این گشت‌زنی نه‌تنها روابط نظامی چین و روسیه را به سطحی بی‌سابقه رسانده، بلکه پیام روشنی به جهان درباره نزدیکی راهبردی این دو قدرت بزرگ آسیایی و اورآسیایی ارسال کرده است.
بیانیه‌های رسمی چین و روسیه بر آن تأکید کرده‌اند که این رزمایش‌ها و گشت‌زنی‌ها «علیه هیچ کشور ثالثی نیست» و صرفاً در چارچوب همکاری‌های سالانه انجام می‌شود. اما از دیدگاه ژاپن و آمریکا این اقدامی تنش‌زا محسوب می‌شود.
دریای ژاپن و دریای چین شرقی مناطقی هستند که در آن‌ها اختلافات مرزی و رقابت‌های نظامی میان چین، ژاپن، کره جنوبی و آمریکا وجود دارد. این گشت‌زنی زیردریایی‌ها ممکن است از سوی آمریکا و متحدانش به‌عنوان نمایش قدرت و اتحاد راهبردی علیه نفوذ غرب در آسیا تعبیر شود، به‌ویژه در شرایطی که روابط روسیه با ناتو و چین با آمریکا در وضعیت پرتنشی قرار دارد.
تحلیلگران غربی مدعی هستند که چنین اقدامات مشترکی می‌تواند کشورهای منطقه را به تقویت توان نظامی خود و افزایش بودجه دفاعی سوق دهد، که خود به چرخه‌ای از رقابت و بی‌اعتمادی دامن می‌زند.
در مقابل تحلیلگران روسی و چینی معتقدند که این همکاری‌های نظامی می‌توانند به ایجاد موازنه قدرت و جلوگیری از یک‌جانبه‌گرایی در منطقه کمک کنند، که در بلندمدت ممکن است به کاهش تنش‌ها منجر شود.
srm
