ایران و مسیر همگرایی با بریکس؛ از فناوری تا فرهنگ

پارس تودی- رئیس‌جمهوری ایران بر ضرورت بهره‌گیری از تجارب کشورهای عضو بریکس برای توسعه فناورانه تأکید کرد.

در شرایطی که جهان به‌سمت اقتصاد پسانفتی حرکت می‌کند، موقعیت ژئوپولیتیک ایران بار دیگر در کانون توجه قدرت‌های نوظهور قرار گرفته است. نشست‌های اخیر دولت ایران درباره توسعه فناوری، گزارش‌های کارشناسان انرژی در خصوص کریدور گازی ایران، موفقیت دانشگاه اصفهان در نشست بریکس و حتی ابتکار فرهنگی چین در ایجاد شبکه ادبیات بریکس، همگی نشان می‌دهد که مسیر همگرایی ایران با شرکای شرقی، ابعاد متنوعی از اقتصاد تا فرهنگ را در بر گرفته است. در این بسته خبری نگاهی شده است به آخرین تحولات بریکس که در ادامه می خوانید:

تأکید رئیس‌جمهوری ایران  بر توسعه فناورانه با الگوی بریکس

«مسعود پزشکیان» رئیس‌جمهوری ایران در نشست با محوریت توسعه فناورانه کشور، با اشاره به تجارب موفق کشورهای عضو بریکس گفت: "دولت ایران برای حمایت از توسعه فناورانه اهتمام جدی دارد و هر نهادی که بتواند نقشی ایفا کند به کار گرفته خواهد شد." رئیس‌جمهوری ایران تصریح کرد که راهبرد دولت، بهره‌گیری از تحولات تکنولوژیک به‌عنوان چارچوب اصلی سیاست‌گذاری است. در این نشست، موضوعاتی همچون ضرورت اولویت‌بندی فناوری‌های راهبردی، حمایت از بخش خصوصی برای ایجاد شرکت‌های بزرگ فناورانه، بهره‌گیری از تجارب جهانی در هوش مصنوعی، بایوتکنولوژی و نانوتکنولوژی، و همچنین نگاه ویژه به دیپلماسی فناوری مورد تأکید قرار گرفت.

فرصت خنثی‌سازی تحریم‌های انرژی

همزمان با مباحث فناورانه، پرونده انرژی و نقش ایران در شبکه انتقال گاز جهانی یکی از کلیدی‌ترین موضوعات پیش‌روی کشور است. کارشناسان معتقدند ایران به عنوان عضور فعال گروه بریکس با برخورداری از دومین ذخایر بزرگ گاز جهان، موقعیتی استثنایی برای تبدیل شدن به هاب گازی منطقه دارد. ایران می‌تواند با دریافت گاز روسیه و آسیای مرکزی و مصرف آن در شمال کشور، در عوض صادرات گاز از میادین جنوب به بازارهای هدف مانند هند و پاکستان را افزایش دهد. این کریدور گازی شرق-غرب و شمال-جنوب، نه تنها تحریم‌های آمریکا را بی‌اثر می‌سازد بلکه امکان درآمدزایی از مسیر سوآپ و ترانزیت انرژی را فراهم می‌کند. به باور تحلیلگران، اتصال مستقیم ایران به شبکه‌های گازی روسیه و هند، غرب را از ابزار تحریم انرژی ایران محروم خواهد کرد. این وابستگی متقابل، ضمن تقویت جایگاه تهران در معادلات انرژی، کشور را به یکی از ستون‌های اصلی بریکس و شانگهای تبدیل خواهد کرد.

موفقیت علمی ایران؛ دانشگاه اصفهان در بریکس

حضور دانشگاه اصفهان در دهمین نشست بین‌المللی دانشمندان جوان بریکس در برزیل، دستاوردی ارزشمند برای ایران به شمار می‌رود. در این رویداد، «رضا ذاکری‌نژاد»عضو هیأت علمی دانشگاه اصفهان، مقاله‌ای درباره "فرسایش خاک تحت تأثیر تغییرات اقلیم با داده‌های سنجش از دور" ارائه کرد که با استقبال گسترده مواجه شد. نمایندگان دانشگاه اصفهان همچنین با مسئولان علمی برزیل و دیگر کشورها دیدار کرده و پیشنهاد ایجاد "کارگروه علمی تخریب سرزمین" در چارچوب بریکس را مطرح کردند؛ پیشنهادی که مورد توجه قرار گرفت و می‌تواند زمینه‌ساز همکاری‌های علمی گسترده‌تر شود.

دیپلماسی فرهنگی؛ چین و ابتکار شبکه ادبیات بریکس

ابتکار چین برای تشکیل "اتحادیه نویسندگان بریکس" یا "شبکه ادبیات بریکس" نشان‌دهنده تلاش این بلوک برای گسترش همگرایی نرم‌افزاری است. این انجمن قرار است نویسندگان و ناشران کشورهای عضو را گردهم آورد و با ایجاد جایزه ادبی بریکس، آثاری را که بازتاب‌دهنده ارزش‌ها و سنت‌های مشترک هستند، معرفی و تقدیر کند. نمایندگان ایران نیز در این روند فعال بوده‌اند؛ «مسعود احمدوند» رایزن فرهنگی ایران، به‌عنوان عضو هیأت داوران نخستین جایزه ادبی بریکس انتخاب شد. این اقدام، علاوه بر ارتقای دیپلماسی فرهنگی ایران، فرصت معرفی ادبیات و هنر کشور به جامعه بین‌المللی را فراهم می‌کند.

ایران در مسیر بلوک شرقی

مرور تحولات اخیر نشان می‌دهد که حضور ایران در سازمان‌های نوظهوری همچون بریکس و شانگهای فقط محدود به عرصه اقتصادی نیست؛ بلکه حوزه‌های فناوری، انرژی، علمی و فرهنگی را نیز شامل می‌شود. از تلاش دولت برای الگوبرداری از تجارب فناورانه گرفته تا پروژه‌های کلان گازی، از موفقیت‌های دانشگاهی تا ابتکارهای ادبی، همگی حکایت از جایگاهی دارد که ایران می‌تواند در نظم نوین جهانی ایفا کند. اگرچه فشارهای آمریکا و چالش‌های اقتصادی همچنان پابرجاست، اما وابستگی متقابل قدرت‌های نوظهور به ایران، فرصتی استثنایی برای بازتعریف نقش کشور در منطقه و جهان فراهم ساخته است. به نظر می‌رسد ایران در حال تبدیل شدن به یکی از بازیگران کلیدی بلوک شرقی است؛ بلوکی که می‌تواند توازن قدرت جهانی را دگرگون کند.

hm