آیا بدون بازسازی ساختاری، غزه از چرخه دائمی بحران خارج خواهد شد؟

پارس‌تودی- یونیسف بار دیگر در مورد وخامت بحران انسانی درغزه هشدار داد و اعلام کرد که بیش از یک میلیون کودک اهل غزه همچنان با کمبود شدید آب و غذا رو‌برو هستند و بسیاری از کودکان باوجود آتش‌بس هر شب گرسنه به خواب می‌روند.

به‌ گزارش پارس‌تودی، «تیس اینگرام» سخنگوی صندوق کودکان ملل متحد "یونیسف"، با اشاره به اینکه آتش‌بس خبر خوبی است، اما برای پایان دادن به گرسنگی و تضمین دسترسی خانواده‌ها در غزه به آب آشامیدنی سالم کافی نیست، گفت: زیرساخت‌های آب‌رسانی و خدمات بهداشتی در غزه به‌شدت آسیب دیده‌اند و خانواده‌ها روزانه برای زنده ماندن در این شرایط تلاش می‌کنند. یونیسف همچنین اعلام کرد که ورود کمک‌ها به غزه پس از آغاز آتش‌بس اندکی افزایش یافته است، اما این میزان همچنان بسیار کمتر از سطح پیش از جنگ بوده و پاسخگوی نیازهای وسیع انسانی نیست.

براساس گزارش‌های سازمان ملل، کمبود شدید پزشکان، دارو و تجهیزات باعث شده هزاران کودکِ نیازمند درمان، بدون رسیدگی کافی در بیمارستان‌های غزه رنج بکشند. معاون سخنگوی دبیرکل سازمان ملل نیز با اشاره به ابعاد فاجعه‌بار وضعیت، اعلام کرده است که شرایط در غزه به‌حدی وخیم است که زندگی عادی برای اغلب خانواده‌ها ممکن نیست. ذخایر غذا و آب آشامیدنی به حداقل رسیده، بخش زیادی از مردم در فضای باز یا پناهگاه‌های موقتی زندگی می‌کنند و بیمارستان‌ها با کمبود تجهیزات حیاتی روبرو هستند.

آنچه امروز در غزه جریان دارد، تنها یک بحران انسانی نیست؛ بلکه نمونه‌ای روشن از یک شکست اخلاقی و سیاسی در سطح بین‌المللی است. آتش‌بس اگرچه خشونت مستقیم را کاهش داده، اما تخریب گستردهٔ زیرساخت‌ها و ادامهٔ محدودیت‌ها علیه ورود کمک‌ها، مانع بهره‌مندی واقعی مردم از آثار آتش‌بس شده است.

وقتی آب در لوله‌ها جریان ندارد، برق قطع است، نانوایی‌ها کار نمی‌کنند و بیمارستان‌ها بدون دارو و سوخت هستند، «آتش‌بس» معنای عملی خود را از دست می‌دهد و به سکوتی تبدیل می‌شود که تنها بر ویرانه‌ها سایه انداخته است.

بحران کنونی نتیجهٔ چند هفته یا چند ماه نبرد نیست؛ بلکه امتداد سال‌ها محاصرهٔ همه‌جانبه، تخریب سازمان‌یافتهٔ زیرساخت‌های حیاتی و فشار اقتصادی و اجتماعی بر فلسطینیان ساکن غزه است. سیاست محدودیت شدید بر واردات سوخت، دارو، مواد غذایی، تجهیزات آب و فاضلاب و حتی مصالح ساختمانی، غزه را از توان بازسازی و حتی تأمین حداقل استانداردهای زندگی محروم کرده است. بسیاری از کارخانه‌ها تعطیل شده‌اند، کشاورزی به‌دلیل نبود آب و تخریب زمین‌ها از بین رفته و نرخ بیکاری به بالاترین سطح رسیده است. نتیجه آن است که مردم برای ابتدایی‌ترین نیازها به کمک‌های بین‌المللی وابسته‌اند؛ کمک‌هایی که خود با محدودیت و کنترل روبروست.

این چرخهٔ معیوب اقتصادی تنها زنده‌ماندن را دشوار نکرده، بلکه بنیان‌های اجتماعی غزه را تهدید می‌کند. نسل جدید کودکان فلسطینی که امروز با سوءتغذیه و تشنگی بزرگ می‌شوند، فردا با مشکلات جسمی و روانی جدی مواجه خواهند بود. نابودی مدارس و مراکز آموزشی، به‌معنای از بین رفتن آینده‌ای است که دیگر قابل جبران نیست. هزاران دانش‌آموز در چادر و پناهگاه درس می‌خوانند و معلمانی که خود از جنگ آسیب دیده‌اند تلاش می‌کنند آموزش را زنده نگه دارند؛ اما بدون امنیت، تغذیه مناسب و سلامت پایدار نمی‌توان نظام آموزشی مؤثر داشت. وقتی کودکان به‌جای کلاس درس در صف آب و غذا می‌ایستند، یعنی آیندهٔ غزه هدف قرار گرفته است.

در بُعد سیاسی نیز اسرائیل با اتکا به حمایت سیاسی ایالات متحده و برخی کشورهای اروپایی، عملاً در برابر هیچ مرجع بین‌المللی پاسخگو نیست و همچنان سیاست‌های محدودکننده علیه ساکنان غزه را ادامه می‌دهد، حتی بارها مفاد آتش‌بس توافق شده را شکسته است. این وضعیت بار دیگر ادعاهای غرب درباره آزادی، حقوق بشر و عدالت را با چالش جدی مواجه کرده است. سکوت بخش قابل‌توجهی از جامعهٔ جهانی در برابر گرسنگی کودکان، نابودی بیمارستان‌ها و جلوگیری از ورود  دارو و غذا، بر زخم‌های مردم غزه افزوده است.

با وجود این، مقاومت اجتماعی مردم غزه همچنان ادامه دارد. سازمان‌های محلی میان خانواده‌ها غذا توزیع می‌کنند، گروه‌های درمانی داوطلب، به کودکان رسیدگی می‌کنند و معلمان کلاس‌های کوچک در پناهگاه‌ها برپا کرده‌اند. این تلاش‌ها نشان می‌دهد که جامعهٔ غزه، با وجود فشار بی‌سابقه، تسلیم نشده است؛ اما تاب‌آوری مردم به‌تنهایی جایگزین مسئولیت جامعهٔ جهانی نیست.

آنچه غزه نیاز دارد تنها چند کامیون کمک نیست؛ بلکه پایان محاصره و بازسازی واقعی است. احیای زیرساخت‌های آب و برق، آزادسازی جریان اقتصادی، بازگرداندن بیمارستان‌ها و مدارس به چرخهٔ خدمات و تضمین دسترسی مردم به منابع حیاتی، پایه‌های بازگشت زندگی است. اگر جهان مدعی دفاع از حقوق کودکان است، باید با ابزارهای سیاسی، حقوقی و اقتصادی رژیم صهیونیستی را به پایبندی به اصول حقوق بین‌الملل وادار کند. کارشناسان تأکید می‌کنند که بدون رفع محاصره و بازسازی ساختاری، غزه در یک چرخه دائمی بحران باقی می‌ماند.

آیندهٔ غزه هنوز قابل‌نوشتن است، اما نه با زبان محاصره و تخریب؛ بلکه با عدالت، مسئولیت و انسانیت. روزی که کودکان غزه گرسنه نباشند ودر آرامش بخوابند، به مدرسه بروند و آینده‌ای روشن‌تر از گذشته تصور کنند، همان روزی است که جهان می‌تواند بگوید در برابر این فاجعه سکوت نکرده است.

ad