بازخوانی جنایات غرب | جنایات بریتانیا در نیوزیلند

پارس‌تودی - بریتانیا در دوره استعمار نیوزیلند مرتکب جنایاتی شد که آثار آن تا امروز در جامعه مائوری و ساختار سیاسی این کشور باقی مانده است.

به‌گزارش پارس‌تودی، در قرن نوزدهم، با گسترش نفوذ امپراتوری بریتانیا در اقیانوسیه، نیوزیلند به یکی از اهداف اصلی استعمارگران بریتانیایی تبدیل شد. ورود مهاجران اروپایی و امضای عهدنامه وایتانگی در سال ۱۸۴۰ میان نمایندگان بریتانیا و برخی قبایل مائوری، آغازگر دوره‌ای از درگیری‌های خونین و بی‌عدالتی‌های گسترده بود. این عهدنامه قرار بود حقوق مائوری‌ها را حفظ کند، اما در عمل به ابزاری برای سلطه کامل بریتانیا تبدیل شد. 

جنگ‌های استعمارگرانه علیه قبایل مائوری: 

پس از امضای عهدنامه، اختلافات بر سر تفسیر مفاد آن آغاز شد. با وجود وعده‌های اولیه مبنی‌بر حفظ حقوق بومیان، دولت بریتانیا به‌سرعت سیاست‌هایی را در پیش گرفت که منجر به مصادره زمین‌های قبیله‌ای و تضعیف ساختار اجتماعی مائوری‌ها شد. در واکنش به این اقدامات، قبایل مائوری مقاومت کردند و جنگ‌هایی میان آنان و نیروهای بریتانیایی درگرفت که به «جنگ‌های نیوزیلند» معروف شدند. این جنگ‌ها، که از ۱۸۴۵ تا ۱۸۷۲ ادامه داشت، با خشونت شدید همراه بود و هزاران نفر از بومیان کشته، زخمی یا آواره شده و روستاها و زمین‌های کشاورزی به آتش کشیده شد. در جریان این درگیری‌ها، ارتش بریتانیا از تاکتیک‌هایی چون سوزاندن روستاها، تخریب منابع غذایی استفاده کرد و بسیاری از رهبران مائوری زندانی یا اعدام شدند. همچنین، پس از پایان جنگ‌ها، زمین‌های وسیعی از مائوری‌ها مصادره و به مهاجران اروپایی واگذار شد که موجب فقر گسترده و نابودی اقتصاد سنتی بومیان شد. 

آمارهای تاریخی نشان‌دهنده تلفات سنگین در جنگ‌های موسوم به «جنگ‌های نیوزیلند» با توجه به جمعیت بومیان هستند. 

جنگ‌های شمالی (۱۸۴۵–۱۸۴۶) 

محل: منطقه بی‌آف‌آیلندز (Bay of Islands) 

علت: اعتراض مائوری‌ها به کاهش قدرت سیاسی و اقتصادی‌شان پس از امضای عهدنامه وایتانگی 

تلفات:  حدود ۹۴ کشته از نیروهای بریتانیایی ،حدود ۲۸ کشته از مائوری‌ها در نبرد اوهایاوی (Ohaeawai) 

جنگ‌های جنوب (۱۸۴۷–۱۸۴۸) 

محل: منطقه ولینگتون 

علت: اختلاف بر سر مالکیت زمین‌های قبیله‌ای 

تلفات:  حدود ۱۵ کشته از مائوری‌ها، حدود ۱۱ کشته از نیروهای بریتانیایی 

جنگ‌های تاراناكی (۱۸۶۰–۱۸۶۱) 

محل: منطقه تاراناكی در جزیره شمالی 

علت: مقاومت قبیله‌ای در برابر مصادره زمین‌ها 

تلفات:  بیش از ۲۰۰ کشته از مائوری‌ها ، حدود ۱۰۰ کشته از نیروهای بریتانیایی و مهاجران اروپایی 

جنگ‌های وايكاتو (۱۸۶۳–۱۸۶۴) 

محل: منطقه وايكاتو 

علت: مقابله با جنبش پادشاهی مائوری‌ها 

تلفات:  حدود ۵۰۰ کشته از مائوری‌ها، حدود ۲۳۰ کشته از نیروهای بریتانیایی و متحدانشان 

جنگ‌های شرق (۱۸۶۵–۱۸۷۲) 

محل: مناطق شرقی جزیره شمالی 

علت: سرکوب جنبش‌های مذهبی و سیاسی مائوری‌ها مانند جنبش پایی‌ماریره 

تلفات:  بیش از ۳۰۰ کشته از مائوری‌ها، حدود ۱۰۰ کشته از نیروهای دولتی 

بر اساس برآوردهای تاریخی، مجموع تلفات جنگ‌های نیوزیلند به شرح زیر است: مائوری‌ها بیش از ۲۰۰۰ کشته و نیروهای بریتانیایی و مهاجران حدود ۸۰۰ کشته دادند البته این آمارها شامل کشته‌شدگان مستقیم در نبردهاست و تلفات غیرمستقیم ناشی‌از آوارگی، بیماری، و قحطی را در بر نمی‌گیرد. 

مصادره زمین‌ها و نابودی اقتصاد بومی: 

یکی از جنایات بزرگ بریتانیا در نیوزیلند، مصادره گسترده زمین‌های مائوری‌ها بود. با تصویب قوانین استعماری، زمین‌های قبیله‌ای به مالکیت دولت بریتانیا درآمد و به مهاجران اروپایی واگذار شد. این اقدام: 

اقتصاد سنتی مائوری‌ها را نابود کرد. 

موجب فقر و بی‌خانمانی گسترده در میان بومیان شد. 

ساختار اجتماعی قبایل را از هم پاشید. 

تلاش برای نابودی فرهنگی و هویتی: 

استعمار بریتانیا تنها به جنبه‌های نظامی و اقتصادی محدود نبود. علاوه‌بر جنبه‌های نظامی، استعمار فرهنگی نیز به‌شدت اعمال شد. سیاست‌های فرهنگی نیز با هدف همگون‌سازی مائوری‌ها با فرهنگ بریتانیایی اجرا شد: 

آموزش زبان انگلیسی به‌جای زبان مائوری در مدارس اجباری شد. 

آیین‌ها و سنت‌های بومی ممنوع یا تحقیر شدند. 

کودکان مائوری از خانواده‌هایشان جدا و در مدارس شبانه‌روزی بریتانیایی تربیت شدند. همین امر درباره بومیان کانادا نیز رخ داد. 

این اقدامات، نسل‌هایی از مائوری‌ها را از ریشه‌های فرهنگی‌شان جدا کرد و موجب بحران هویتی شد و آثار روانی و اجتماعی عمیقی برجای گذاشت. امروزه، بسیاری از مائوری‌ها همچنان با پیامدهای این جنایات دست‌وپنجه نرم می‌کنند و خواهان عدالت تاریخی و جبران خسارات هستند. 

بی‌عدالتی قضایی و تبعیض نهادینه‌شده :

در دوره استعمار، نظام قضایی نیوزیلند به‌شدت تبعیض‌آمیز بود: 

مائوری‌ها در دادگاه‌ها نماینده‌ای نداشتند. 

قوانین زمین و مالکیت به‌نفع مهاجران اروپایی تنظیم شده بود. 

مجازات‌های سنگین برای اعتراضات بومیان اعمال می‌شد. 

این بی‌عدالتی‌ها، اعتماد مائوری‌ها به نهادهای دولتی را از بین برد و شکاف اجتماعی عمیقی ایجاد کرد. 

پیامدهای روانی و اجتماعی استعمار: 

جنایات بریتانیا در نیوزیلند پیامدهای بلندمدتی داشت: 

افزایش نرخ خودکشی و اعتیاد در جوامع مائوری 

کاهش سطح آموزش و سلامت در میان بومیان 

احساس طردشدگی و بی‌هویتی در نسل‌های بعدی 

این پیامدها هنوز هم در آمارهای اجتماعی نیوزیلند قابل مشاهده‌اند و نشان‌دهنده زخم‌های عمیق استعمار هستند. /

srm