اخبار ناتو | فصل تازه تنش؛ ناتو و روسیه در آستانه تقابلی خطرناک

پارس تودی - در پی اظهارات جنجالی رئیس کمیته نظامی ناتو درباره امکان "حمله پیش‌دستانه" ضد روسیه به عنوان یک "اقدام دفاعی"، مسکو با اعلام تردید در ماهیت صرفاً دفاعی این پیمان واکنش تندی نشان داد.

گزارش‌هایی از طرح محرمانه گسترده ناتو برای انتقال ۸۰۰ هزار نیرو به مرزهای روسیه منتشر شده و واشنگتن با ارائه طرحی بحث‌برانگیز، از کی‌یف می‌خواهد برای صلح، عضویت در ناتو را عملاً رها کند. "حمله پیش‌دستانه" از سوی یکی از بلوک‌های نظامی بزرگ جهان، همواره خط قرمز خطرناکی در روابط بین‌الملل بوده است. اکنون، با طولانی شدن جنگ اوکراین و وخامت اوضاع جبهه برای نیروهای کی‌یف، گفتمان در ناتو به سمت گزینه‌های تهاجمی‌تر و فراتر از رویه سنتی دفاع جمعی متمایل شده است. این تغییر گفتمان که با هشدارهای پیاپی مقامات اروپایی درباره خطر حمله روسیه همراه است، مسکو را به عکس‌العملی تند واداشته و فضای امنیتی اروپا را به تب‌آلودترین حالت خود از آغاز جنگ اوکراین نزدیک کرده است.در این بسته خبری از پارس تودی آخرین اخبار ناتو در روزهای گذشته را می خوانید:

اعلان خطر ناتو؛ از "حمله پیش‌دستانه" تا طرح ۱۲۰۰ صفحه‌ای

دریاسالار «جوزپه کاوو دراگون» رئیس کمیته نظامی ناتو، در گفت‌وگو با فایننشال تایمز اعلام کرد که ناتو در حال بررسی رویکردی "فعال‌تر" است و این احتمال وجود دارد که در صورت لزوم، اقدامات به صورت پیش‌دستانه آغاز شود. دریاسالار دراگون این اقدام را قابل توجیه به عنوان یک "اقدام دفاعی" دانست، اما پذیرفت که از "روش فکری سنتی ناتو بسیار دور است" و چالش‌های حقوقی درباره آن وجود دارد. این اظهارات با گزارشی از وال استریت ژورنال تقویت شد که از یک طرح جنگی محرمانه ۱۲۰۰ صفحه‌ای ناتو خبر داد. بر اساس این گزارش، طرح مذکور جزئیات انتقال ۸۰۰ هزار نیرو از طریق آلمان به جبهه شرقی و مرزهای روسیه را با استفاده از زیرساخت‌های حمل‌ونقل مشخص کرده است. «دنیس گونچار» سفیر روسیه در بلژیک، پیشتر هشدار داده بود ناتو با "ترساندن مردم خود" آماده‌سازی برای یک جنگ بزرگ را آغاز کرده است.

واکنش تند مسکو و محکومیت حملات دریایی

«ماریا زاخارووا» سخنگوی وزارت امورخارجه روسیه با واکنشی تند به مواضع ناتو گفت: این اظهارات به وضوح نشان می‌دهد که ماهیت "تنها دفاعی" این ائتلاف افسانه است. زاخارووا تأکید کرد چنین پیشنهادی در ماهیت دفاعی ادعایی ناتو "تردید ایجاد می‌کند. سخنگوی وزارت امورخارجه روسیه همزمان حملات اخیر به نفتکش‌ها در دریای سیاه و خط لوله خزر را شدیداً محکوم کرد و با اشاره به انتشار مستندات ویدئویی از سوی رسانه‌های اوکراین، کی‌یف را مسئول این "حملات تروریستی" دانست. او این حملات به زیرساخت‌های انرژی غیرنظامی را تلاشی برای منحرف کردن توجه افکار عمومی از فساد گسترده در اوکراین و "جبهه در حال فروپاشی" توصیف کرد. قزاقستان نیز به طور رسمی به حمله به خط لوله خزر که شاهرگ صادرات نفت این کشور است، اعتراض کرد.

طرح صلح ترامپ: "عزم‌نامه" یا "واقع‌گرایی؟"

در میان تنش‌های ناتو با روسیه، دولت «دونالد ترامپ» طرحی به‌روزشده برای پایان جنگ ارائه کرده که به گزارش "سی‌ان‌ان"، خواستار آن است که اوکراین اگرچه می‌تواند آرمان عضویت در ناتو را در قانون اساسی خود نگه دارد، اما در عمل و برای همیشه از پیوستن به این پیمان محروم شود. این طرح که شامل پیشنهادهایی بحث‌برانگیز مانند واگذاری بخش‌هایی از دونباس  و  محدودسازی ارتش اوکراین است، از سوی کی‌یف و متحدان اروپایی آن "تسلیم‌نامه" خوانده شده، اما واشنگتن آن را "واقع‌گرایانه" می‌داند.

اروپای تنها؟ آماده‌سازی ناتو در سایه کاهش حضور آمریکا

همزمان با مذاکرات جنگ اوکراین، روند کاهش حضور نظامی آمریکا در اروپا (از جمله در رومانی و بلغارستان) که با تمرکز واشنگتن بر آسیا مرتبط دانسته شده، نگرانی متحدان اروپایی را افزایش داده است. این امر ناتو را در حالتی پارادوکس‌گونه قرار داده است: از یک سو با تهدید روسیه و احتمال حمله آن (که وزیر امورخارجه آلمان آن را "ظرف چهار ماه آینده" ممکن دانسته) روبروست و از سوی دیگر با کاهش تضمین‌های امنیتی سنتی آمریکا. رزمایش‌های اخلی ناتو در اروپای شرقی (مانند رزمایش سینکو در رومانی) ضعف‌های حیاتی این اتحاد در تدارکات لجستیکی و جابجایی نیرو را آشکار کرده است. مقامات رومانیایی از تأخیر چند هفته‌ای در رسیدن نیروهای کمکی در صورت حمله خبر داده‌اند. اروپا تلاش می‌کند با ابزارهایی مانند صندوق وام دفاعی اتحادیه اروپا (SAFE) و تقویت صنایع تسلیحاتی خود (مانند پروژه‌های راین‌متال در رومانی) این شکاف را پر کند، اما همچنان در حوزه‌های کلیدی مانند دفاع هوایی و اطلاعاتی به آمریکا وابسته است.

احتمال رویارویی 

ناتو در شرایطی از "حمله پیش‌دستانه" صحبت می‌کند که با خروج تدریجی آمریکا از قاره اروپا، از درون با چالشی وجودی دست به گریبان است. روسیه این تغییر گفتمان را تأییدی بر ادعاهای خود درباره ماهیت تهاجمی ناتو می‌داند و به مقابله‌ با آن روی آورده است. طرح صلح ترامپ نیز نه یک راه‌حل، که بازتابی از این بی‌اعتمادی عمیق و تمایل به یافتن یک خروج سریع ، احتمالاً به هزینه اوکراین، است. به نظر می‌رسد منطقه در آستانه فصلی جدید و حتی خطرناک‌تر از تنش قرار دارد، جایی که خطر خطای محاسبه یا تشدید غیرعمدی به ابعادی نگران‌کننده رسیده است. ثبات در گرو خویشتنداری بازیگران و اجتناب از اقدامات تحریک‌آمیز است، امری که در فضای کنونی به شدت آسیب‌پذیر به نظر می‌رسد.

hm