اجماع جهانی بر حق تعیین سرنوشت فلسطینیها
-
اجماع جهانی بر حق تعیین سرنوشت فلسطینی ها در مجمع عمومی سازمان ملل متحد
پارس تودی – مجمع عمومی سازمان ملل حق تعیین سرنوشت فلسطینیها را تأیید کرد.
به گزارش پارس تودی، مجمع عمومی سازمان ملل با اکثریت قاطع، قطعنامهای را تصویب کرد که بر حق مردم فلسطین برای تعیین سرنوشت خود، از جمله حق داشتن دولت مستقل فلسطینی تأکید دارد. این قطعنامه با حمایت ۱۶۴ کشور عضو تصویب شد و تنها هشت رأی مخالف داشت. همچنین ۹ کشور از رأی دادن خودداری کردند.
این قطعنامه که تحت عنوان «حق مردم برای تعیین سرنوشت» ارائه شد، مواضع دیرینه سازمان ملل را مبنی بر حق فلسطینیها برای تعیین آزادانه وضعیت سیاسی و پیشبرد توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خود مورد تأکید قرار داد. در این سند به قطعنامهها و اسناد بینالمللی مرتبط، از جمله منشور سازمان ملل و عهدنامههای حقوق بشری بینالمللی اشاره شده و تصریح شد که حق تعیین سرنوشت یک اصل اساسی در حقوق بینالملل است. قطعنامه همچنین از تمام کشورها، سازمانها و نهادهای تخصصی زیرمجموعه سازمان ملل خواست تا در حمایت و کمک به فلسطینیها برای تحقق سریع این حق تلاش کنند. علاوه بر این، قطعنامه بر لزوم احترام به وحدت، یکپارچگی و تمامیت سرزمینی فلسطین اشغالی، از جمله قدس شرقی تأکید کرده و حمایت خود را از صلحی عادلانه، پایدار و همهجانبه مبتنی بر حقوق بینالملل و قطعنامههای سازمان ملل بار دیگر اعلام کرد.
تصویب حق تعیین سرنوشت فلسطینیها توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد را میتوان یکی از مهمترین تأییدهای بینالمللی در زمینه حقوق ملتها دانست. این تصمیم نه تنها بر پایه اصول بنیادین حقوق بینالملل اتخاذ شده، بلکه بازتابی از دههها مبارزه مردم فلسطین برای دستیابی به استقلال و پایان اشغالگری است.
برای درک دلایل این اقدام و پیامدهای آن باید به چند محور اساسی توجه کرد. نخستین اینکه ، اصل حق تعیین سرنوشت بهعنوان یکی از اصول بنیادین منشور سازمان ملل است. این اصل تصریح میکند که همه ملتها حق دارند آزادانه وضعیت سیاسی خود را تعیین کنند و مسیر توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگیشان را برگزینند. در مورد فلسطین، این حق بهطور مکرر در اسناد بینالمللی مورد تأکید قرار گرفته است. از زمان قطعنامه ۲۴۲ شورای امنیت پس از جنگ ۱۹۶۷ تا قطعنامههای متعدد مجمع عمومی، همواره بر ضرورت پایان اشغال سرزمینهای فلسطینی و تحقق دولت مستقل فلسطین تأکید شده است. بنابراین، تأیید اخیر مجمع عمومی در امتداد همان سنت حقوقی و سیاسی قرار دارد.
در وهله دوم باید به وضعیت خاص فلسطین در نظام بینالملل توجه داشت. مردم فلسطین دههها تحت اشغال نظامی و محدودیتهای شدید زندگی کردهاند. شهرکسازیهای گسترده، محاصره غزه، محدودیتهای رفتوآمد و نقض حقوق بشر، همگی شرایطی ایجاد کردهاند که جامعه جهانی نمیتواند نسبت به آن بیتفاوت باشد. تأیید حق تعیین سرنوشت فلسطینیها در واقع واکنشی به این وضعیت و تلاشی برای بازگرداندن عدالت به ملتی است که از ابتداییترین حقوق خود محروم مانده است.
مورد سوم، فشار افکار عمومی جهانی و نقش کشورهای عضو سازمان ملل است. بسیاری از دولتها، بهویژه در جهان جنوب و کشورهای اسلامی، سالهاست که از آرمان فلسطین حمایت میکنند. این حمایتها در مجمع عمومی بازتاب یافته و به تصویب قطعنامههایی منجر شده که حق تعیین سرنوشت فلسطینیها را به رسمیت میشناسد. در واقع، این تصمیم نتیجه اجماع گستردهای است که فراتر از مرزهای سیاسی و ایدئولوژیک شکل گرفته و بر مبنای اصول انسانی و عدالت استوار است.
تأیید حق تعیین سرنوشت فلسطینیها در مجمع عمومی سازمان ملل در عین حال پیامدهای مهمی نیز به همراه دارد.
نخستین پیامد، تقویت جایگاه حقوقی و سیاسی فلسطین در عرصه بینالمللی است. وقتی مجمع عمومی سازمان ملل حق تعیین سرنوشت فلسطینیها را تأیید میکند، این امر بهعنوان سندی معتبر در حقوق بینالملل ثبت میشود و میتواند مبنای اقدامات دیپلماتیک و حقوقی آینده قرار گیرد. فلسطین میتواند از این تأیید برای طرح دعاوی در نهادهای بینالمللی، از جمله دیوان بینالمللی دادگستری، استفاده کند و مشروعیت بیشتری برای مطالبات خود کسب نماید.
پیامد دوم، فشار سیاسی بر اسرائیل و حامیان آن است. هرچند قطعنامههای مجمع عمومی الزامآور نیستند، اما از نظر سیاسی و اخلاقی وزن زیادی دارند. تأیید حق تعیین سرنوشت فلسطینیها به معنای محکومیت سیاستهای اشغالگرانه رژیم صهیونیستی است و میتواند زمینهساز افزایش فشارهای دیپلماتیک و حتی اقتصادی بر این رژیم شود. همچنین، این اقدام میتواند به تقویت جنبشهای مدنی و کمپینهای جهانی مانند تحریم کالاهای اسرائیلی کمک کند.
پیامد سوم، تأثیر بر روند مذاکرات صلح است. هرچند مذاکرات مستقیم میان فلسطین و رژیم صهیونیستی سالهاست که با بنبست مواجه شده، اما تأیید حق تعیین سرنوشت میتواند بهعنوان اهرمی برای بازگرداندن طرفین به میز مذاکره عمل کند. این اقدام نشان میدهد که جامعه جهانی خواستار راهحلی عادلانه بر پایه تشکیل دولت مستقل فلسطین است و نمیپذیرد که وضعیت اشغالگری بهطور نامحدود ادامه یابد.
پیامد چهارم، تقویت روحیه و انسجام داخلی فلسطینیهاست. وقتی جامعه جهانی بهطور رسمی حق آنان را به رسمیت میشناسد، این امر میتواند امید و انگیزه بیشتری برای ادامه مبارزه سیاسی و دیپلماتیک ایجاد کند. همچنین، این تأیید میتواند به کاهش اختلافات داخلی میان گروههای فلسطینی کمک کند، زیرا همه آنان در نهایت بر سر اصل حق تعیین سرنوشت اتفاق نظر دارند.
در نهایت باید گفت که تأیید حق تعیین سرنوشت فلسطینیها توسط مجمع عمومی سازمان ملل، هم از نظر حقوقی و هم از نظر سیاسی اهمیت فراوان دارد. این اقدام نه تنها بر اصول عدالت و حقوق بشر استوار است، بلکه پیام روشنی به جهان میدهد که اشغالگری و محرومیت از حقوق اساسی نمیتواند برای همیشه ادامه یابد. هرچند راه تحقق عملی این حق همچنان دشوار و پرچالش است، اما این تأیید گامی مهم در مسیر دستیابی به عدالت تاریخی برای مردم فلسطین به شمار میرود.
srm
