چرا همکاری‌های ایران و ازبکستان مانع تحریف تاریخ می‌شود؟

پارس تودی – همکاری‌های ایران و ازبکستان مانع تحریف تاریخ می‌شود.

به‌گزارش پارس تودی، مجید شاه‌حسینی رئیس فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران در دیدار با فریدالدین نصیراف، سفیر جمهوری ازبکستان در تهران گفت: همکاری‌های مشترک دو ملت صاحب تمدن و برادر مانع تحریف تاریخ خواهد شد. زیرا واژه‌های مشترک فرهنگ و هنر ایران و ازبکستان، مرغ‌های گمشده‌ای هستند که با قرارگرفتن در کنار یکدیگر، سیمرغ افسانه‌ای را شکل می‌دهند. 

سفیر ازبکستان نیز با قدردانی از میزبانی فرهنگستان هنر، از گسترش مناسبات دو کشور در طول سال‌های اخیر ابراز خرسندی کرد و با ذکر مصادیق توسعه و رونق ارتباطات مدنی ایران و ازبکستان مراتب تمایل دولت خود را برای حضور هیات ایرانی در ازبکستان اعلام کرد.

در این دیدار که در راستای طرح «هنر پل می‌سازد» و با هدف گسترش روابط فرهنگی‌هنری صورت گرفت، مجید شاه‌حسینی با اشاره به اقدامات ارزشمند دولت ازبکستان در خصوص افتتاح مرکز بزرگ تمدن اسلامی در تاشکند گفت: هنر، نقطه آغاز خوبی برای اقدامات عملی و ارتباطات عمیق دو کشور در حوزه دیپلماسی فرهنگی خواهد بود. شاه‌حسینی از روایت نادرست و پراشکال سینمای غرب در فیلم «طبیب» (The Physician 2013) که درباره شخصیت ابن‌سینا ساخته شده است، یاد کرد و افزود: اگر ما بزرگان خود را پاس نداریم، دیگران چنین کاری نخواهند کرد. 

همان‌گونه که رئیس فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران یادآور شده، همکاری‌های ایران و ازبکستان در حوزه فرهنگی و تاریخی را می‌توان یکی از مهم‌ترین عوامل در جلوگیری از تحریف تاریخ و پاسداری از میراث مشترک تمدنی دانست. این دو کشور با پیشینه‌ای غنی در تمدن اسلامی و ایرانی، نقش برجسته‌ای در شکل‌گیری هویت هنری و علمی جهان اسلام ایفا کرده‌اند. از این‌رو، تعامل و هم‌افزایی میان تهران و تاشکند نه‌تنها به تحکیم روابط دوجانبه کمک می‌کند بلکه مانعی جدی در برابر تلاش برخی کشورها برای مصادره و تحریف میراث مشترک به نفع خود محسوب می‌شود. 

ایران و ازبکستان هر دو وارث تمدن بزرگ خراسان و ماوراءالنهر هستند؛ مناطقی که در طول تاریخ، خاستگاه بسیاری از مشاهیر علمی، ادبی و هنری جهان اسلام بوده‌اند. شخصیت‌هایی چون رودکی، ابوریحان بیرونی، ابن‌سینا، خواجه نظام‌الملک و جامی، در این حوزه فرهنگی مشترک پرورش یافته‌اند. این مشاهیر نه‌تنها به ایران تعلق دارند بلکه بخشی از هویت تاریخی ازبکستان نیز محسوب می‌شوند. همکاری‌های فرهنگی میان دو کشور، با تأکید بر این میراث مشترک، مانع از آن می‌شود که برخی کشورها با انگیزه‌های سیاسی یا ملی‌گرایانه، این شخصیت‌ها را صرفاً به نام خود مصادره کنند. 

یکی از عرصه‌های مهم این همکاری، حفظ و معرفی «هویت هنری اسلامی» است. ایران و ازبکستان هر دو دارای آثار معماری و هنری برجسته‌ای هستند که در جهان اسلام شهرت یافته‌اند. بناهایی چون مسجد بی‌بی‌خانم در سمرقند، آرامگاه امیر تیمور، و همچنین مساجد و مدارس تاریخی در اصفهان و مشهد، نمونه‌هایی از این میراث مشترک‌اند. این آثار نشان‌دهنده پیوند عمیق هنری و فرهنگی میان دو ملت است. با همکاری‌های مشترک در زمینه مرمت، معرفی و پژوهش این آثار، ایران و ازبکستان می‌توانند از تحریف تاریخ هنر اسلامی جلوگیری کنند و نشان دهند که این میراث محصول تعامل تمدنی گسترده و نه صرفاً متعلق به یک کشور خاص بوده است. 

از سوی دیگر، همکاری‌های علمی و دانشگاهی میان ایران و ازبکستان نیز نقش مهمی در مقابله با تحریفات تاریخی دارد. برگزاری همایش‌های مشترک، انتشار مقالات علمی و تبادل استاد و دانشجو، زمینه‌ای فراهم می‌آورد تا پژوهش‌های تاریخی و فرهنگی با رویکردی جامع و بی‌طرفانه انجام شود. این اقدامات مانع از آن می‌شود که روایت‌های یک‌جانبه و تحریف‌شده در سطح بین‌المللی غالب شوند. 

همچنین، ایران و ازبکستان با تأکید بر حفظ زبان و ادبیات فارسی به‌عنوان زبان مشترک فرهنگی، نقش مهمی در پاسداری از هویت تاریخی ایفا می‌کنند. بسیاری از آثار علمی و ادبی مشاهیر منطقه به زبان فارسی نوشته شده است و این زبان، پلی میان دو ملت محسوب می‌شود. تلاش برای معرفی و آموزش زبان فارسی در دانشگاه‌های ازبکستان و حمایت ایران از این روند، مانع از فراموشی یا تحریف جایگاه زبان فارسی در تاریخ علمی و فرهنگی منطقه خواهد شد. 

در مجموع همکاری‌های ایران و ازبکستان نه‌تنها به تقویت روابط دوجانبه منجر می‌شود بلکه به‌عنوان سپری در برابر تحریف تاریخ عمل می‌کند. این همکاری‌ها با تأکید بر میراث مشترک، معرفی مشاهیر علمی و هنری، حفظ زبان فارسی و پاسداری از آثار معماری اسلامی، نشان می‌دهد که تاریخ و فرهنگ منطقه محصول تعامل گسترده تمدنی است. چنین رویکردی مانع از آن خواهد شد که برخی کشورها با انگیزه‌های سیاسی یا ملی‌گرایانه، میراث تمدنی مشترک را در اقدامی انحرافی به‌طور انحصاری به نام خود ثبت کنند و بدین‌ترتیب هویت تاریخی ملت‌های منطقه دچار تحریف شود.

srm