Ораза айт - тілектер мейрамы (1)

Ораза айт. Мұсылмандардың ең ұлы мерекелерінің бірі.

Ораза айт. Мұсылмандардың ең ұлы мерекелерінің бірі. Ораза айт – шынайы құлшылық мейрамы және адамның өзін-өзі жеңу мерекесі. Бүгін отыз күн машықтанып, өзін-өзі тәрбиелеп, сабыр сақтап мағрифат нұрына қол жеткізгендердің қуанышы күні. Мүмінге бір айлық күтімнен кейін гүлдеп, жеміс берген жаңа бүршік қалады. Хазірет Әлидің (ғ.с.) айтуынша, бұл күні періште сендерге, пенделерге, Алланың өткен күнәларыңды кешіргені туралы сүйінші хабар айтады, сондықтан өмірдің қалған күндерін қалай өмір сүретіндеріңді байқаңыздар.  

Ораза айт – баршаның мерекесі. Бұл мереке әлемнің мұсылмандар тұратын барлық жерінде тойланады. Рамазан айы өзінің ерекшеліктеріне қарай жыл айларының ішінде ерекше болғаны сияқты, Ислам мерекелерінің ішінде Ораза айтының да маңызы мен тәртібі ерекше. Бірлік пен ынтымақ Ораза айт мерекесі – діннің ұлылығын көрсететін және Аллаға жақын болу мүмкіндігін беретін күн. Бүгінде ислам әлемінде сөзбен айтып жеткізу мүмкін емес ынта бар. Біраз күннен бері көшелер безендіріліп, үйлер тазаланып, ретке келтірілді.  Үйлер мен қоғамдық орындарда қонақ дастархандары жайлуда. Әлемнің әртүрлі қалаларында мұсылмандардың барлығы   келушілерді түрлі тәттілер мен дәстүрлі тағамдар пісіріп күтіп, қайта туылуларымен құттықтайды.   Иранда да ғибадат пен құлшылықтың ең әдемі көрінісі көрінеді.

Бұл Ораза айт. Біз осынау әсем де даңқты күнге мерекелік шараға келдік. Сән-салтанат пен көрінетін даңқ туралы айтылмайтын мереке.  Шараның аты - тілектер мерекесі. Қасиетті Рамазан айында бір топ жиһадшы студенттер қайырымдылық ұйымдарымен бірге Ораза айт мейрамын осы балалар үшін нағыз айтқа айналдыруға келісті. 8 жасар Захра оның жалғыз арманы сабақ оқи алатын планшетке ие болу екенін айтты. Өйткені коронарлық жағдайға байланысты досы екеуі мектепке бара алмайды.

Насер, оның жалғыз уайымы ата-анасы үшін баспананың болуы болды.

Кішкентай кезінде әкесінен айырылған Әли велосипеді болса, кіші-гірім сауда жасап, басқа баланың тлегін орындайтынын айтты.

10 жасар Фатиманың ең үлкен тілегі баланың үстінен бомба құламай, оның ойындарын бұзбаса екен болды.

Ал Мәриям болса, оның ең басты тілегі – түнде оны құшақтап, мұңын айтатын қуыршақ болса екен.

Бүгін Ораза айт күні осы балалардың көздерінен қуаныш нұрын көруді тілеймін. Насер ата-анасына үй жалдап бергенін естігенде көзіне жас үйірілді.

Балалардың жанашыры Джуикар ханым: «Тілектер тойы биыл сегізінші жыл өтіп жатыр. Алғашында сыйлықтар алып, ауруханаға апардым. Бұл балалардың көпшілігінің тірі кезінде орындалмауы мүмкін армандары бар екенін түсіндім. Сондықтан келесі жылы мен балалардың біраз тілектерін тыңдап, оларды орындауды жөн көрдім. Балалардың әдетте біз орындай алмайтын арманы болмайды және көбінесе олардың талабы оқуға планшет алу сияқты нәрселер. Қазіргі уақытта тілек айту мерекесіне жыл сайын 200-ге жуық тілек орындалады. Балалар танымал пікірге қайшы айналасында болып жатқан оқиғаларды және олардың өмір сүру деңгейін біледі. Біз тіпті мерекелерімізде олар өздерін ерекше және ақылды сезінуі үшін балаларды қабілетті деп атаймыз. Сол арқылы біз оларға сыйлық бергенде балалар өздерін осы сыйлықтарға лайық деп санайды және олардың өзін-өзі бағалауы артады. Мәселен, біз велосипед сыйлаған Әли сияқты, енді сол бала тағы бір баланың тілегін орындау үшін өз мүмкіндігіне сай еңбектенуде», - деді. 

Исламдағы айт мерекесінің мәні осы. Өйткені Ораза айт мейрамы адамның Құдайымен рухани байланысының мерекесі болса, екінші жағынан оның бауырластарымен қарым-қатынасын баяндайды. Хазірет Саджад (ғ.с.) Ораза айт мерекесін мерекелеу, қуаныш  және мұсылмандардың бір-біріне ынтымақтасу күні деп санар: «Уа, Алла!   мүміндер үшін қуаныш, ал халқың үшін бас қосу және ынтымақтастық күні еткен Ораза айт күні Өзіңе қайтамыз»,- деген.  

Сондықтан да мұсылмандар Ораза айт күні Палестина, Йемен, Ауғанстандағы қиналған бауырларының жүздеріндегі қайғыны кетіру үшін мал-мүлкін беру арқылы көмекке асығады.  Өйткені хазірет Әлидің (ғ.с.) бойынша, «илаһи адамдардың қасиеті жанын азап пен қиыншылыққа қияды бірақ адамдарға тыныштықты сый етеді».

Кешірім мен жанашырлық – Исламның көп қуаттаған қасиеттерінің бірі. Ораза айт амалдардың бірі –адам баласына көмектесу үшін пітір садақасын беру. Мұсылмандар Ораза айт алдындағы түні пітір садақасы ретінде бір соманы бөліп, Ораза айтқа дайындалады. Бұл Ислам үмбетінде кедейлікті жою және мұсылмандардың экономикалық және әлеуметтік мәселелерін шешуде құнды фактор болып табылады. Зекет табиғи түрде қоғамда өзіндік экономикалық ұстамдылық пен тепе-теңдік туғызып, кедейлік пен жоқшылықтың ауқымын азайтады. Негізінде Алла Тағалаға құлшылық етіп, оған жақындау ниетімен төленетін зекет  – рухани кемелдікке жету үшін материалдық нәрселерді пайдаланудың бір түрі. Пітір зекетімен мұсылмандардың денсаулығына, емделуіне, мәдениетіне қамқорлық жасап, борышкерлердің қарызын өтеуге болады. Зекет бюджетінен мешіттер, мектептер, көпірлер, жолдар, ауруханалар және басқа да халыққа пайдалы заттар салуға болады. Негізінде, Рамазанның мерекесіне кірудің ең маңызды нәтижелерінің бірі – исламдық қоғамдардың жүзінен мақрұмдық шаңын кетіру. Өйткені кедейлік – барлық моральдық және әлеуметтік азғындаулардың тамыры. Имам Әли (ғ.с.) балаларының біріне арнаған сөзінде былай деді: «Балам, мен сен үшін кедейліктен қорқамын, өйткені кедейлік пенденің дінін кемелсіздендіреді, оның ақыл-ойы мен ойын бұзады.  Кедейлік адамдардың кедейлерге де, халыққа да деген пікірін жаман етеді».

Ораза айт – жолдың басы. Бұл жолда адам іс-әрекетіне абай болса, мақсатына аман-есен жетеді. Ораза айт – дұрыс жолға жетелеу мен пәктік жолындағы тұрақтылық үшін Алла Тағаламен келісімге келген айт. Ораза айт күні адамдар бір ай бойы теңдесі жоқ Жаратушыға шынайы құлшылық етіп, Алланың шексіз дастарханына отырып, шүкіршілік намазын оқып, тәкбір мен шүкіршілік үнімен әлемді руханият пен махаббатқа толтырады.