Ораза айт (2)

Айт келді. Отыз күн Алланың қонағы болып, пенделікке шақырудан кейінгі мереке. Күннің алғашқы әсем сәулелері жүректерді қасиетті айт намазына дайындайды.

Таң атты, ерекше көңіл-күй. Жүздері балғын, сергек болған жұрт намаз оқитын жерлерге қарай асығады. Тағы бір қонаққа баратындай. Олар сыйлық алу үшін және таухидтің өмірлік шақыруын әлемге тарату үшін келді:

اللّه اکبر، اللّه اکبر، لا اله الا اللّه واللّه اکبر، اللّه اکبر وللّه الحمد، اللّه اکبر على ما هدانا.»

«Алла ұлық, Алла ұлық, Алладан басқа тәңір жоқ, Алла ұлық, Аллаһ ұлық мадақтауға Ол ғана лайық, Алла бізді жарылқасын».

Илаһи рәсімдерге тағзым ету – Ораза айт мейрамының ерекшеліктерінің бірі. Айт күніне ерекше әсер ететін амалдардың қатарында тәкбір, Алладан басқа тәңірдің жоқтығын куә ету, Алланы мадақтау бар.

Алла Елшісі (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын): «Менің мерекелерімді тәкбірмен ұлықтаңдар, айттарыңды тәкбірмен безендіріңдер», – деді. Ал басқа бір хадисте: «Ораза айт пен Құрбан айт мерекесін «Лә иләһә илә Аллаһ», «Аллаһу әкбар», «Әлхамдулиллаһ», «Субханаллаһ» деген ұрандармен безендіріңдер»,- деп айтылды. Исламның ұлық Пайғамбары (с.ғ.с.) да солай істейтін. Ораза айт күні үйінен шығып, мешітке жеткенше «Лә иләһә иллаллаһ», «Аллаһу әкбар» деген ұрандарды қатты дауыспен айтатын.   

Имам Реза (ғ.с.) Ораза айт күні тәкбірлердің көптеп айтылуының себебі туралы: «Тәкбір – Алла Тағалаға бас иіп, құрмет көрсету және ол әлемдердің Раббысының нұсқауы мен нығметтеріне шүкіршілік етудің бір түрі» дейді.

Ораза айт намазы – барша мұсылман халықтарының ортақ рәсімі, бұл белгілі бір жағынан осы ұлық Айттың басталуын білдіреді. Айт намазының сән-салтанаты мүміндердің жүрегін нұрландырып, Ислам дұшпандарын оның бірлігі мен руханилығымен таң қалдырады. Барша мұсылмандардың Ораза айт намазына қатысуы, Исламның ұлылығы мен мұсылмандардың ынтымағын білдіреді және Пайғамбардың дінін өміршең етеді.

Айт намазында бұл күн пайғамбар дінінің қорығы болып саналса, осылайша ұлтты біріктіре білген Пайғамбарға да құрмет. Сондықтан Ораза айт намазының құнұтында Алла Тағаладан Пайғамбар мен оның әулетінің исламдық және адами кемелдік пен құндылықтарға кіргеніне бізді де кіргізуін сұраймыз. Сондай-ақ  бізді барлық зұлымдықтан құтқаруды сұраймыз.    Ислам діні адамдарды құлшылыққа, өзін-өзі жетілдіруге және өз нәпсісін бақылауға алуға шақырады.  Бұл қарым-қатынас, назар аудару және еске алу сол нұрда адамдардың дүние істері мен игі болашақты құру үшін тұрақты және берік қадамдар жасауының құралы.

Демек, Ораза айт намазы мен бұл күнгі дұға таухид пен бірліктің көрінісі. Намаздан кейін екі қысқа уағыз айтылады. Бұл уағыздарда уағызшы адамдарды тақуалыққа шақырып, адамгершілік негіздерді сақтауға шақырады. Сонымен қатар, айт намазында құлшылық етушілер басқа елдердегі дін бауырларының мәселелерін біліп, оларды шешуге тырысуы үшін Ислам әлемінің маңызды мәселелері мен қиындықтары айтылады. Сондықтан Ораза айт күніндегі басқосудың маңызды әрі түрлендіруші болғаны сонша, саяси жетекшілер оны пайдаланып, ұлы Ислам елі де осы берік тірек пен ұлы исламдық қағидаттан пайда көрді.

Имам Резаның (ғ.с.) айт намазына арналған рухани-қоғамдық және саяси қозғалысы Ислам тарихындағы мәңгілік естелік болып табылады және ерекше маңызға ие. Аббаси халифасы Мамун имам Резадан (ғ.с.) Ораза айт намазын оқуды өтінді. Имам көнбеді, бірақ Мәмун  сөзінен қайтпады. Имам Реза (ғ.с.) Пайғамбар (с.ғ.с.) мен хазірет Әли (ғ.с.) айт намазына шыққандай шығу шартымен келісті. Мамун қабылдап, сарбаздар мен сарай қызметкерлеріне имамға еріп жүруді бұйырды. Имамның (ғ. с.) үйінің айналаысна және төбесіне халық, олардың ішінде әйелдер мен балалар да жиналған кезде күн әлі көтерілмеген еді. Қолбасшылар мен сарбаздардың барлығы имамның үйінің жанында аттарына мініп, күтіп тұрды.

Имам Реза (ғ.с.) жуынып, киімін киіп, ақ мақтадан сәлдесін киіп, оның бір ұшын кеудесіне, екінші ұшын арқасына жауып, сәл хош иіс сеуіп, қолына таяқ алып, үйден шығып кетті. Ол шыққанда, жұрт оның жүзін көріп, Пайғамбарды еске алып, қуаныштан айғай салады. Үйден кішіпейілділікпен шыққан имам бар дауыспен тәкбір айта бастады. Адамдар бұл зікірлерді жылдар бойы дұрыс естімеген еді. Имамды (ғ. с.) бұлай көреміз деп ойламаған әскер басылары мен ру басылары аттан түсіп, оларды қалдырып, Пайғамбардың соңынан ілесті. Жан-жақтан тәкбір естілді, қабылғалар да тәкбір айтқандай болды. Марв қаласы ерекше көңіл-күйге бөленді. Бұл намаз оқылса, зұлымдық сарайы қирайды деген хабар Мәмунға жетті. Сондықтан Мамун имамды жарты жолдан қайтаруды бұйырады.

Иран Ислам революциясы кезінде, 1357 жылы 13 шаһриварында Теһран сол күнге дейін болмаған ең үлкен Ораза айт жиынын бастан кешірді. Ораза айт намазы мен одан кейінгі шерулер Иран революциясының болмысын толығымен исламдандырып, күрес пен дін, дұға мен мұқтаждық арасында байланыс орнатты. Сол күні Теһранның Қейтарие төбесінде доктор Муфатехтың имаматымен миллиондаған халық қатысқан Ораза айт намазы мен тарихи шеру өтті. Айт намазы аяқталғаннан кейін халықтың қозғалысы Ораза айтының сәлемі мен тәкбірлерімен басталды. Адамдар әр көше бетінде бір-біріне қосылды. Олардың өмір сүру қорқынышы аяқталды. Көпшіліктің қорғауында әр адам мүмкін емес нәрсені жасауға қабілетті болды.

Бірақ Теһран көшелерін жауып тұрған халық теңізі өзінің саяси және діни бет-бейнесін таң қалдырарлық тыныштықпен жауып тастады. Бейбіт шерушілер әр жерде офицерлер мен жауынгерлерге толы жүк көліктеріне жетіп, сарбаздарға жылы қол бұлғап, гүл шоқтарын жаудырды. Шын мәнінде миллиондаған адамдар намазды шах режиміне қарсылық білдіру ретінде пайдаланды, ал қозғалыстың дінсіз топтары егер олар халықпен бірге болғысы келсе, дінді күрестің маңызды қағидасы ретінде қабылдауы керек екенін түсінді. Ораза айт революциялық қозғалыстар арасында бетбұрыс болды деп айтуға болады. Содан кейін айт намазының уағыздары әлсіздердің қозғалысына басшылық етеді және мұсылмандардың үстемшілерге қарсы беделін көрсетудің өте маңызды бастамасы болып саналады.

Қазірдің өзінде бұл Ораза айтының нәтижелері сионистердің тағдырын жаңа жағдайға әкелген мағрифат пен көптеген мұсылмандар қатары болып табылады. Өткен жылы Құдстағы Исламдық вакфтар және әл-Ақса мешіті істері басқармасы 200 мыңға жуық ораза ұстаған палестиналық мұсылмандардың әл-Ақса мешітінің аумағында Ораза айт намазын оқығанын хабарлады. Хабарларға қарағанда, басып алынған Құдс қаласының ескі бөлігі Ораза айт намазына қатысу үшін ерлер, әйелдер және балалар бар палестиналықтардың үлкен тасқынына куә болды.

Палестина ақпарат орталығы сонымен қатар сионистік күштердің шабуылдарына қарамастан мыңдаған палестиналықтардың әл-Ақса мешітінде Ораза айт намазын оқығанын хабарлады. Қолдарына Палестина туын ұстаған палестиналық құлшылық етушілер «Қанымыз саған құрбан, уа, әл-Ақса мешіті» деп ұранданды.

Міне, Ораза айтының ақиқаты – адамдар өмірінде күнә жасап, жауапсыздыққа бой алдыруы мүмкін қараңғылықтан арылу, ал шын мәнінде Ораза айт күні – қайта оралатын уақыт.  Хазірет  Әли (ғ.с.) былай дейді: «Айт намазын оқу үшін үйлеріңнен шыққанда денеңнің үйінен шығып, Алла баратын уақытты есіңе ал. Намаз оқитын жеріңде тұрғанда, илаһи әділеттің алдында тұрғаныңды және олар сені тексеретін уақытты еске ал. Намаздан қайтқанда, жәннаттағы үйіңе баратын уақытыңды есіңе ал».

Ораза айт күні құтты болсын!