Zgjimi Islamik; 10 vjet pas vetëdjegies së Buazizit

17 Dhjetori 2020 shënon dhjetë vjetorin e Zgjimit Islamik në botën arabe. Më 17 dhjetor 2010, Mohamed Buazizi, një i ri tunizian shitës i perimeve, i vuri flakën vetes për të protestuar ndaj dhunës së zyrtarëve komunalë.

Veprimi i Buazizit ndezi protesta popullore në Tunizi që dëbuan Zine El Abidine Ben Ali nga pushteti pas tre dekadash. Me heqjen e Ben Aliut, Egjipti, Libia, Jemeni, Bahrejni dhe disa vende të tjera arabe gjithashtu u përballën me protesta të gjera popullore. Hosni Mubarak u rrëzua në Egjipt, Muamar Gadafi zhvilloi një luftë civile nëntë mujore në Libi që la dhjetëra mijëra të vdekur dhe të plagosur, por Gadafi u vra përfundimisht nga revolucionarët libianë. Në Jemen, Ali Abdullah Saleh pavarësisht mbështetjes së Këshillit të Bashkëpunimit të Gjirit Persik, më në fund u hoq nga pushteti. Në vendet e tjera arabe, gjithashtu, themelet e fuqisë diktatoriale janë dobësuar dhe një dekadë pas fillimit të Zgjimit Islamik, protestat vazhdojnë në vende të tilla si Bahrejni. Pyetja është, pas një dekade, a janë arritur qëllimet e Zgjimit Islamik? Qëllimi më i rëndësishëm i fillimit të protestave popullore në botën arabe ishte dëbimi i diktatorëve nga pushteti dhe rivendosja e dinjitetit islamik. Megjithëse katër diktatorë, përfshirë Ben Ali, Mubarak, Gadafi dhe Abdullah Saleh, u dëbuan dhe qëllimet primare  të revolucionarëve u arritën, kjo nuk ishte diçka që do të kënaqte klubin e diktatorëve të udhëhequr nga regjimi Al Saud dhe mbështetësit e tyre perëndimorë, veçanërisht Shtetet e Bashkuara. Prandaj, devijimi i zgjimit islamik, veçanërisht nga Arabia Saudite dhe Shtetet e Bashkuara,  u fut në axhendë. Devijimi në Zgjimin Islamik u ndoq kryesisht në formën e ndërhyrjes së aktorëve kundërrevolucionarë, veçanërisht të Arabisë Saudite, me mbështetjen e Shteteve të Bashkuara. Strategjia e ndërhyrjes në Zgjimin Islamik u krye në mënyra të ndryshme. Parandalimi i përmbushjes së kërkesave popullore, veçanërisht në Jemen, i cili së pari u përfitoi nga mbështetja e plotë e Këshillit të Bashkëpunimit të Gjirit Persik të udhëhequr nga Arabia Saudite dhe më pas nga mbajtja e një procesi elektoral me një kandidat, çka çoi në presidencën e Abdurrahman Mansur Hadi, zëvendësi i Abdullah Saleh. Kjo ishte njëra formë e ndërhyrjes. Futja e grupeve terroriste në vendet arabe dhe krijimi i një lufte midis sistemeve politike të vendeve dhe grupeve terroriste, veçanërisht në Siri, ishte një formë tjetër e rëndësishme e ndërhyrjes. Mund të thuhet se kjo lloj ndërhyrje ishte edhe më e rëndësishme se format e tjera të ndërhyrjes, sepse ajo në fakt e zhyti rajonin në luftë terroriste, ekstremizëm dhe dhunë shumë të fortë dhe të organizuar, kështu që popujt në vendet e tjera arabe duke parë katastrofat e shkaktuara nga grupet terroriste në Siri dhe Irak preferuan të mos ndiqnin demonstratat anti-qeveritare. Mbështetja e ushtrakëve për të fituar pushtetin dhe hapja e rrugës për vazhdimin e rendit të vjetër politik me aktorë të rinj, por me karakteristika morale dhe politike si diktatorët e mëparshëm, ishte një formë tjetër e ndërhyrjes për të devijuar zgjimin islam, veçanërisht në Egjipt. Kjo lloj ndërhyrje bëri që Vëllazëria Myslimane, si një nga grupet më të rëndësishme politike që mbështeste Zgjimin Islamik, të hiqej praktikisht nga pushteti dhe të prezantohej si një organizatë terroriste. Lufta që nisi në Jemen ishte një formë tjetër e prekshme e ndërhyrjes në procesin e Zgjimit Islamik. Arabia Saudite nisi një luftë kundër Jemenit në Mars 2015 me qëllimin për të parandaluar Ansarullahun që të vinte në pushtet dhe të zbatonte demokracinë. Kjo luftë çoi në katastrofën më të madhe humanitare të sistemit botëror në dekadat e fundit, por sot Ansarullah është aktori më i organizuar dhe i fuqishëm i Jemenit pranë kufirit saudit. Megjithëse kundërshtarët e Zgjimit Islamik u përpoqën ta devijonin procesin e Zgjimit Islamik duke ndërhyrë në këtë ngjarje të madhe, realiteti është se rendi i sotëm në Azinë Perëndimore nuk është i krahasueshëm me atë të një dekade më parë. Kaosi në rajon është rritur si rezultat i ndërhyrjeve të huaja. Kjo është një gjë e mirë për Izraelin. Pozicioni i rezistencës në rajon është forcuar për shkak të rolit të saj të pamohueshëm në luftën kundër terrorizmit. Si rezultat i strategjive saudite dhe qasjes instrumentale të qeverisë amerikane, rajoni i Azisë Perëndimore është dëshmitar i garave të armëve që ndikojnë drejtpërdrejt në ekonomitë e vendeve dhe rrisin sfidat ekonomike. Në të njëjtën kohë, bazat e pushtetit të diktatorëve janë më të dobëta se kurrë, veçanërisht në Bahrejn dhe Arabinë Saudite.