Britania mbron marrëveshjen me SHBA dhe Australinë

Sekretarja e Jashtme britanike publikoi një artikull për Sunday Telegraph duke mbrojtur marrëveshjen me Shtetet e Bashkuara dhe Australinë, duke pretenduar se marrëveshja ishte bërë në mbrojtje të interesave të vendit.

Në artikull, Liz Terrace pohoi se Traktati AUKUS tregoi gatishmërinë e Britanisë për t'u përballur me ato që ajo i quajti veprime të dëmshme dhe të liga të disa vendeve. Duke iu referuar përmbajtjes së sigurisë, ekonomike dhe diplomatike të traktatit, ajo e përshkroi atë si një agim të ri në të cilin Britania ka ngritur flamurin e saj në arenën ndërkombëtare. Sekretarja e Jashtme britanike argumentoi se Traktati AUKUS shkon përtej politikës së jashtme dhe nga ajo do të përfitonte nga populli britanik dhe më gjerë duke u partnerizuar me vendet aleate për të formuar një koalicion për të mbështetur vlerat dhe interesat e përbashkëta. Por Franca e quajti anulimin e marrëveshjes – e vlerësuar në 40 miliardë dollarë në vitin 2016 dhe llogaritet se vlen shumë më tepër sot (rreth 100 miliardë dollarë) – si një thikë pas shpine dhe i tërhoqi ambasadorët e saj nga SHBA-ja dhe Australia. Australia ka bërë një gabim “të madh” diplomatik, tha të shtunën ambasadori francez në Australi, Jean-Pierre Thebault i cili u tërhoq në Paris, pasi Canberra hoqi dorë nga një marrëveshje shumë miliardë dollarëshe për nëndetëset franceze, në favor të një marrëveshjeje alternative me SHBA-në dhe Britaninë. “Unë mendoj se ky ka qenë një gabim i madh, një menaxhim, shumë i keq i partneritetit, sepse nuk ishte një kontratë, ishte një partneritet që supozohej të bazohej në besim, mirëkuptim reciprok dhe sinqeritet”, tha ambasadori Thebault për mediet në Canberra. Qeveria franceze thotë se u tradhtua kur Australia u tërhoq nga marrëveshja e tyre ekzistuese e mbrojtjes prej shumë miliarda dollarësh të nëndetëseve me energji bërthamore gjersa ka rënë dakord me Shtetet e Bashkuara dhe Britaninë. Marrëveshja e anuluar me Francën, një eksportues i madh global i armëve, pritet të ketë një ndikim të rëndësishëm ekonomik në sektorin francez të mbrojtjes. Franca gjithashtu do të humbasë strategjikisht në Indo-Paqësorin, ku vendi ka interesa të rëndësishme. Ministri i Jashtëm francez Jean-Yves Le Drian publikoi një deklaratë të përbashkët me Ministren e Forcave të Armatosura Franceze, Florence Parly duke thënë se “Zgjedhja amerikane për të përjashtuar një aleat dhe partner evropian si Franca nga një partneritet strukturues me Australinë, në një kohë kur ne po përballemi me sfida të pashembullta në rajonin Indo-Paqësor, qoftë në aspektin e vlerave tona, qoftë në aspektin e respektimit të multilateralizmit të bazuar në sundimin e ligjit, tregon një mungesë koherence për të cilën Franca mund të reagojë dhe pala tjetër do të pendohet”. Amerikanët dhe australianët kanë treguar se qeveria franceze nuk ishte verbuar nga anulimi i kontratës origjinale, duke thënë se zyrtarë të rangut të lartë francez ishin vënë në dijeni të vendimit nga qeveria australiane. Ministri australian i Mbrojtjes, Peter Dutton tha në një konferencë shtypi të enjten se vendimi për të zgjedhur nëndetësen amerikane me energji bërthamore mbi nëndetësen konvencionale me naftë të Francës “bazohet në atë që është në interesin më të mirë të sigurisë sonë kombëtare”. Dutton argumentoi se “Francezët kanë një version i cili nuk ishte superior ndaj atij të operuar nga Shtetet e Bashkuara, Mbretëria e Bashkuar. Dhe në fund, vendimi që ne kemi marrë bazohet në atë që është në interesin më të mirë të sigurisë sonë kombëtare”. Sekretari i Shtetit, Antony Blinken gjithashtu u përpoq të minimizonte përçarjen midis SHBA dhe Francës, duke theksuar rëndësinë e Parisit si “një partner jetik” në Indo-Paqësorin dhe në të gjithë botën.