Eksperimenti brutal i burgut të Stanfordit nuk mbaroi; vetëm sa është transferuar në Palestinë

ParsToday - Eksperimenti i Burgut të Stanfordit është vetëm një shembull i të kuptuarit të dhunës sistemike sioniste kundër palestinezëve.

Në vitin 1971, në një eksperiment në Universitetin e Stanfordit, studentët u ndanë në rolet e rojeve të burgut dhe të personave të burgosur. Brenda pak ditësh, simulimi doli jashtë kontrollit. Rojet e burgut filluan ta poshtëronin. Të burgosurit u dorëzuan ose u rrëzuan. Pushteti u dha pa mbikëqyrje dhe rezultatet ishin të tmerrshme. Sipas ParsToday, ky ishte një studim psikologjik, por u shndërrua në një dritare përmes së cilës mund të kuptohet dhuna e sistemeve. Kur shikon adaptimin filmik të këtij eksperimenti, është e pamundur të injorosh sa të ngjashme janë gjetjet e simuluara me realitetin e jetës në Palestinë.

Në laborator, studentët e universitetit luanin rolin e fuqisë hegjemoniste pushtuese, dhe në Rripin e Gazës dhe Bregun Perëndimor, ky pushtim sundues praktikohet çdo ditë dhe kushton jetë të vërteta.

Në të dyja rastet, ajo që fillimisht duket si rend fsheh diçka më shkatërruese. Strukturat formësojnë sjelljet. Rojet e burgut eksperimental nuk ishin sadistë që nga fillimi, ata u bënë ashtu siç janë sepse mjedisi i tyre e inkurajoi këtë sjellje. Pushtimi bën të njëjtën gjë: krijon kushte në të cilat dhuna bëhet normale dhe nënshtrimi zëvendëson paqen.

Regjimi në pushtet në Palestinë kontrollon aksesin në ujë, energji elektrike, lëvizjen dhe madje edhe kohën e vdekjes. Banorët e Rripit të Gazës jetojnë nën rrethim. Burgu i tyre është fizik, burokratik dhe psikologjik. Palestinezët kanë humbur jo vetëm tokën e tyre, por edhe dinjitetin e tyre. Kjo strukturë është projektuar për t'i shtypur ato.

Në të njëjtën kohë, censura e informacionit e ndërlikon më tej këtë krizë. Izraeli me ndalimin e hyrjes së gazetarëve të huaj në Rripin e Gazës, e ka detyruar botën të mbështetet vetëm në rrëfimet e atyre që po shkaktojnë këtë konflikt. Këto veprime ngrenë pyetjen: cilat të vërteta fshihen pas këtyre barrierave?

Një zë që mund t’i përgjigjet kësaj pyetjeje është Mohamed Abu Lebda, një poet, shkrimtar dhe përkthyes 28-vjeçar në Gaza, i cili, sipas rrëfimit të tij, ka mbijetuar pesë luftëra. Ai shkroi: “Ne jemi një familje normale, jetonim në paqe, me zemra plot dashuri, në shtëpinë tonë të vogël e të ngrohtë. Humbëm gjithçka, shtëpinë, punën. Nuk ka mbetur asgjë.”

Pas muajsh heshtjeje shqetësuese, ai i dërgoi këtë mesazh të dhimbshëm autorit të këtij artikulli nëpërmjet WhatsApp, duke kërkuar ndihmë me ndjesë: “Doja të të dërgoja një mesazh disa ditë më parë, por situata këtu nuk ishte aspak e qëndrueshme. Kjo është koha më e vështirë. Kur jemi të uritur, siguria nuk ka rëndësi. A ka ndonjë shans? Apo ndonjë platformë që ka nevojë për një shkrimtar?".

Kjo është dëshmia e dikujt që shkruan nga zemra e tragjedisë. Kur më të talentuarit midis nesh detyrohen të lypin për mbijetesë përpara se të flasin, heshtja e imponuar nga rrethimi dhe censura bëhet edhe më e pafalshme.

Eksperimenti i Stanfordit në gjashtë ditë, Palestina në shtatëdhjetë vjet

Ajo që zbuloi eksperimenti i Stanfordit në gjashtë ditë ka ndodhur në Palestinë për më shumë se shtatë dekada. Ky krahasim nuk është për sy e faqe, por një pasqyrim i drejtpërdrejtë i asaj që ndodh kur një grup ka kontroll të pakufizuar mbi një tjetër. Eksperimenti i Stanfordit u ndal në më pak se një javë për shkak të asaj që zbuloi rreth natyrës njerëzore, por pushtimi brutal i Palestinës vazhdon.

Amerika: Partner në Krim

Dhe në këtë, Amerika nuk është një vëzhguese e pafajshme. Ndihma financiare dhe mbulimi politik i këtij vendi ndihmojnë në përjetësimin e krimeve të Izraelit kundër njerëzimit.

Nën administratat e njëpasnjëshme të SHBA-së, fluksi i dërgesave të armëve në Izrael vazhdon i pandërprerë, edhe pse bota zgjohet dhe proteston kundër brutalitetit të Izraelit.

Ndërsa udhëheqësit politikë debatojnë për fjalët, fëmijët e Rripit të Gazës nxirren nga rrënojat. Këto janë rezultate të drejtpërdrejta të një sistemi të mbështetur nga dollarët e taksapaguesve amerikanë.

Si përfundim: Palestina nuk është një metaforë; është një sprovë

Eksperimenti i Burgut të Stanfordit mbahet mend jo vetëm për gjetjet e tij, por edhe për rrënimin e tij moral. Pjesëmarrësit duruan vuajtje të vërteta. Studiuesit humbën paanshmërinë e tyre dhe u bashkuan me rolet që supozohej të vëzhgonin.

Por palestinezët nuk kanë zgjedhur të luajnë "rolin" e një të burgosuri. Kufizimi i tyre nuk është një rol vullnetar, por një situatë e imponuar që nga lindja. Shtëpitë e tyre nuk janë metafora, pikëllimi i tyre nuk është teorik dhe rezistenca e tyre nuk është simbolike.

E megjithatë, ata vazhdojnë. Në një sistem të projektuar për t'i zhdukur ata, palestinezët këmbëngulin që të shihen dhe të dëgjohen. Ata vazhdojnë të martohen, të rrisin fëmijë, të shkruajnë poezi dhe të luftojnë për të rimarrë tokën dhe jetën e tyre të vjedhur.