A po spiunon Amerika me ndihmën e WhatsApp-it?

ParsToday - Pavarësisht enkriptimit të mesazheve në WhatsApp, kjo platformë është nën analizat e kritikëve të privatësisë.

Në një kohë kur debati mbi sigurinë dixhitale dhe privatësinë e përdoruesve është më i nxehtë se kurrë, lajmi se një nga drejtuesit e lartë të kompanisë Meta po i bashkohet Ushtrisë Amerikane ka tërhequr shumë vëmendje. Sipas ParsToday, Andrew Bos Bosworth, drejtori kryesor i teknologjisë i kompanisë Meta, iu bashkua Ushtrisë Amerikane në qershor 2025 si këshilltar teknologjik me gradën major.

Ai shërben në një njësi speciale të quajtur Detachment 201, një grup drejtuesish të teknologjisë nga kompani të mëdha si OpenAI dhe Palantir që synon të ndihmojë ushtrinë amerikane të përfitojë nga teknologjitë e reja si inteligjenca artificiale dhe realiteti virtual. Bosworth bëri një betim në ceremoninë e pranimit të tij në detyrë për të "ndihmuar ushtrinë në çdo mënyrë që mundem"- deklaroi ai.

Bashkëpunimi vjen pasi përdorimi i WhatsApp në pajisjet e qeverisë amerikane është ndaluar për arsye sigurie. Zyra e Sigurisë Kibernetike e Dhomës së Përfaqësuesve njoftoi disa ditë më parë se WhatsApp është "shumë i rrezikshëm" dhe ka rekomanduar që punonjësit qeveritarë të përdorin aplikacione të tjera si Microsoft Teams , Signal , iMessage , FaceTime dhe Wickr për shkak të mundësisë së aksesit nga subjekte të huaja, enkriptimit të dobët të informacionit të ruajtur dhe mungesës së transparencës në mënyrën se si mbrohen të dhënat .

Enkriptimi nuk është shumë i sigurt!

Edhe pse WhatsApp përdor enkriptim nga fillimi në fund, që do të thotë se vetëm dërguesi dhe marrësi mund të shohin përmbajtjen e mesazheve, ai konsiderohet shumë i sigurt, por Shtëpia e Bardhë e ka ndaluar këtë platformë. Ky aplikacion, i cili u ble nga Meta në vitin 2014, mban informacione shtesë, ose "meta të dhëna", rreth mesazheve. Këto meta të dhëna përfshijnë kohën e dërgimit, numrat e dërguesit dhe marrësit, dhe madje edhe vendndodhjen e përafërt të bisedës.

Sipas Edward Snowden, një ish-ekspert amerikan i sigurisë kibernetike, këto meta të dhëna mund të jenë një mjet i fuqishëm për mbikëqyrje të gjerë të përdoruesve.

Mbledhja e të dhënave në WhatsApp dhe bashkëpunimi me qeverinë amerikane

WhatsApp pretendon se e mban përmbajtjen e mesazheve të sigurt duke u mbështetur në enkriptimin nga fillimi në fund, por realiteti është se mbledhja e të dhënave nuk kufizohet vetëm në përmbajtjen e mesazhit. Sipas raportit të FBI-së , aplikacioni mbledh informacione të tilla si numri juaj i telefonit, emri, fotografia e profilit, lista e kontakteve, grupet në të cilat jeni anëtar, modeli i telefonit, lloji i sistemit operativ, gjuha e pajisjes dhe madje edhe vendndodhja juaj gjeografike (nëse GPS është i aktivizuar). Një pjesë e konsiderueshme e këtij informacioni ndahet me produkte të tjera të Meta, duke përfshirë Facebook dhe Instagram. Qëllimi i kësaj shpërndarjeje është të ofrojë reklama të synuara dhe të analizojë sjelljen e përdoruesit.

Ky vëllim i mbledhjes së të dhënave ka ngritur shqetësime serioze në lidhje me bashkëpunimin e kompanive të teknologjisë me agjencitë qeveritare. Sipas dokumenteve konfidenciale të zbuluara nga Edward Snowden, kompani të mëdha si Google, Apple, Microsoft dhe Facebook kanë bashkëpunuar me Agjencinë e Sigurisë Kombëtare të SHBA-së ( NASA ) në një program të quajtur PRISM , një bashkëpunim që i ka lejuar agjencisë të hyjë në të dhënat e përdoruesve në një shkallë të gjerë.

Edhe pse këto dokumente datojnë që nga një kohë kur Facebook nuk zotëronte ende WhatsApp, ky sfond historik ka dëmtuar rëndë besimin e publikut. Kjo, e kombinuar me ligje si Akti CLOUD, i cili i lejon qeverisë amerikane të hyjë në të dhënat e përdoruesve të qytetarëve të saj në servera jashtë SHBA-së, krijon pasiguri të mëtejshme në lidhje me privatësinë e përdoruesve të WhatsApp.

Shqetësimet serioze në lidhje me privatësinë e përdoruesve shkojnë përtej kësaj. Ky informacion nuk është i disponueshëm vetëm për Meta-n dhe qeverinë amerikane. Në vitin 2019, u zbulua se programi virus Pegasus, i zhvilluar nga një kompani izraelite, përdori një dobësi në WhatsApp për të depërtuar në telefonat e njerëzve.

Vetë WhatsApp e zbuloi problemin dhe paditi NSO-në , por zbulimi tregoi se edhe enkriptimi nga fillimi në fund nuk mund të jetë imun ndaj sulmeve të përparuara kibernetike.

Një kërcënim për lirinë dixhitale dhe më shumë sesa thjesht një aplikacion

Në vitin 2021, WhatsApp u përball me reagime të ashpra nga avokatët e privatësisë pas zbatimit të politikave të reja që i detyronin përdoruesit të ndanin më shumë të dhëna. Avokati francez Arthur Massoud e quajti politikën "të paligjshme" dhe këmbënguli që përdoruesit ishin të detyruar të zgjidhnin midis përdorimit të aplikacionit dhe ruajtjes së privatësisë së tyre. Kjo zemërim bëri që miliona përdorues të migronin në platforma alternativë si Signal , madje edhe Elon Musk u sugjeroi përdoruesve të bashkoheshin me Signal.

Ekspertët gjithashtu kanë mendime alarmuese për këtë çështje. Christian Clemens, një studiues i sigurisë kibernetike në Universitetin e Harvardit, e konsideron kombinimin e pronësisë së Facebook dhe mbledhjes masive të të dhënave të WhatsApp një kërcënim serioz për privatësinë e përdoruesve. Lara Wang, një eksperte e të drejtave dixhitale në Electronic Frontier Foundation ( EFF ), thekson gjithashtu se mbledhja e të dhënave në shkallë të gjerë e WhatsApp mund të rrezikojë seriozisht liritë dixhitale të përdoruesve.

Në fund të fundit, WhatsApp, pavarësisht pamjes së tij të thjeshtë për komunikim të përditshëm, fsheh shtresa të kompleksitetit të sigurisë dhe shqetësime serioze për privatësinë. Të dhënat e përdoruesit, nga meta të dhënat te informacioni teknik dhe i vendndodhjes, të gjitha mund të jenë subjekt i mbikëqyrjes, abuzimit apo edhe sulmeve kibernetike.