BM’in İranlı diplomatlara dayatılan kısılmaların kaldırılmasını istemesi

BM ana binasının Amerika’da bulunması nedeni ile Washington yönetimi kendi siyasetlerine karşı olan ülkelerin üst düzey yetkililerin BM oturumlarına katılma süreçlerini engellemeye çalışıyor.

Son aylarda Trump hükümeti İranlı diplomatlar ve üst düzey yetkililerine karşı baskıları şiddetle yoğunlaştırmıştır; öyle ki ya onların New York oturumlarına katılmalarını engellemeye çalışıyor veya geliş gidişlerine bir çok kısıtlama uyguluyor.

Trump hükümetinin bu hasmane tutumu nedeni ile BM genel kurulu 18 Aralık Çarşamba günü yayınladığı bildiri ile İranlı diplomatların Amerika girişlerine uyguladığı kısıtlamaları kaldırmasını isterken aynı zamanda Rus diplomatlara vize verilmemesini de kınadılar.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararlarının aksine genel kuruldaki bildiriler bağlayıcı değiller fakat siyasi ağırlıkları vardır. BM genel kurulundaki bildiride her hangi bir ülkenin adı geçmezken aynı zamanda BM, bazı özel halkların yetkililerinin ziyaretleri için uygulanan tüm kısıtlamaların kaldırılması için ev sahibi ülkeyi teşvik ediyor.

Trump yönetimi 2018’de Bercam nükleer anlaşmadan çekilme ve İran’a karşı yaptırımları uygulamanın ardından 2019 yılında İranlı diplomatlara karşı mantıksız ve ağır kısıtlamalar uyguladı. Bu bağlamda Washington 1 Ağustos tarihinde dışişleri bakanı Zarif’i, İran temsilcisi olarak küresel çapta İslam cumhuriyeti “sözcülüğü” yaptığı bahanesi ile yaptırım listesine aldı.

Dünya çapından Amerika’nın bu kararına gelen tepkilere ise Zarif İran dışında her hangi bir mal varlığının olmadığı için yaptırımların kendisini asla etkilemeyeceğini, amacın sadece kendisinin diğer ülkelerle iletişime geçme olanağını kısıtlamak olduğunu belirtti.

Amerika yönetimi ikinci aşamada, New York’ta bulunan İran diplomatik heyetine bir çok kısıtlama uyguladı ve hatta genel kurula katılmak isteyen cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin vizesini çok gecikmeli verirken beraberindeki heyetin bir çok üyesine vize vermedi.

Amerika’nın hedefi ilk etapta İranlı yetkililerinin diplomatik iletişim ve teamüllerini engellemekti. Nitekim cumhurbaşkanı Dr. Ruhani ve dışişleri bakanı Zarif’in son New York ziyaretinde açıkça İranlı heyetin sadece BM binası, İran temsilciliği ve uluslararası Kennedy hava alanı arasında dolaşabileceklerini duyurdu.

Fakat BM ve Amerika arasındaki anlaşma uyarınca ev sahibi ülke BM etkinliklerine katılacak üyeler ve onların BM binasından ülkelerin temsilciliklerine gidiş dönüşlerini engelleyemez.

BM genel kurulunda söz konusu bildiri hakkında konsensüsün sağlanması ise Washington’un İranlı diplomatların BM oturumlarına katılmalarında uyguladığı kısıtlamaların dünya tarafından kabul görmediğini gösteriyor./