Pompeo’nun İran karşıtı çalışmalarının sürmesi
İran ve 5+1 arasında imzalanan Bercam nükleer anlaşma ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi 2231 sayılı kararın en önemli maddelerinden biri, İran’a uygulanan silah yaptırımın 5 yıl sonra bitmesiydi. Silah yaptırımın bu yıl Ekim ayında sona ermesine yaklaştıkça Amerika bu maddenin gerçekleşmesini engellemek için çalışmalarını daha da yoğunlaştırmaya devam ediyor.
Bu bağlamda Amerika dışişleri bakanı Mike Pompeo 23 Haziran Salı günü İran’a karşı silah yaptırımının Ekim ayında sona ermesi ile İran’ın Rusya ve Çin’den alacağı silahlarla Avrupa ve Asya’yı ele geçireceğini iddia etti.
Pompeo twitter üzerinden paylaştığı mesajda şöyle yazdı:
“Eğer İran silah yaptırımları Ekim’de sona ererse, bu ülke Rusya’dan Su 30 ve Çin’den J-10 gibi savaş uçakları alabilir. Bu uçaklarla ölümcül yoğunlukta Avrupa ve Asya İran’ın avucunda olabilir. Amerika asla bunun olmasına izin vermez.”
İlginç ve önemli olan konu ise Pompeo’nun kendi mesajında söz konusu uçakların, Avrupa ve Asya’da ulaşabileceği nihai operasyon alanını gösteren fotoğraf paylaşmasıdır. Fakat kendisi bir savaş uçağının direk uçabilecek mesafeyi, onun operasyon menzili arasındaki farkı bilmediği anlaşılıyor. Pomepeo’nun senaryosu uyarınca bu uçaklar dönüşü olmayan bir göreve gidecekler.
Her ne kadar söz konusu fotoğrafların Pompeo tarafından yayınlama hedefi, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin İran silah yaptırımını ele alacağı oturumu öncesi iranofobi akımını yoğunlaştırmak olsa da bu gibi hareketlerin Amerika dışişleri bakanı tarafından sergilenmesi daha çok komik görünüyor; üstelik Amerika’nın bizzat büyük bölümünü oluşturduğu NATO hava güçlerine rağmen İran'ın savaş uçakları ile Avrupa’ya saldırma iddiası, kendilerinin kabiliyet ve şuurlarına bir hakarettir.
Bu konu ise İran dışişleri bakanı Muhammed Cevad Zarif’in dikkatinden kaçmadı. Zarif de Pompeo’nun paylaştığı görüntülerin yanına şöyle yazdı:
Pompeo dünyayı saptırmaktan o kadar ümitsizleşmiş ki önümüzdeki ekim ayında İran’ın savaş uçağı satın alacağı ve onları tek yönlü uçuş mesafesinden daha fazla uçuracağını iddia ediyor. Belki o bize bu savaş uçaklarının yakıtlarının bitmesi halinde İran’a nasıl döneceklerini söyleyebilir!
Görünüşe göre Washington İran’a silah yaptırımını uzatma konusunda büyük ümitsizliğine kapılmış ve bu yüzden Güvenlik Konseyi üyelerini kendisine eşlik etmek için ikna etmek, her kesin geçersiz ve gülünç olduğunu düşünen iddialar öne sürüyor.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Amerika’nın İran’a silah yaptırımını uzatmak için önerdiği taslağı görüşmek için Çarşamba günü oturum düzenleyecektir. Amerika pazartesi günü söz konusu taslağı Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 15 daimi ve geçici üyeleri arasında dağıttı. Taslak uyarınca Amerika İran’a silah veya ilgili parçaların satışı, hatta intikalinin yasaklanması isteniyor. Bildiri ayrıca ülkelere, İran’a ancak Güvenlik Konseyinde bir komitenin onayı halinde silah ve ilgili parçaların satışı veya intikaline izin veriyor.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde veto hakkı olan iki daimi üye yani Rusya ve Çin Amerika’nın önerdiği taslağa muhalefetlerini açıkladılar. Bercam anlaşmasına bağlı olan ve konseyin oy birliği ile onayladığı Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi 2231 kararı uyrınca İran 18 Ekim 2020’den itibaren konvansiyonel silahları alış verişi yapabilecektir.
Amerika kendini 2231 sayılı karar uyarınca hala Bercam’a üye olduğu iddiası ile İran’a silah yaptırımını uzatamayacağı durumunda BM’in tüm yaptırımlarını geri getirmek için “tetik mekanizmasını” devreye sokacağı tehdidinde bulundu. Buna rağmen 4+1 üyeleri Washington’un Bercam üyesi olduğu iddiasını reddediyorlar.
Nitekim Çin dışişleri bakanlığı sözcüsü Jao Lijian ise Amerika’nın Bercam nükleer anlaşmadan çıktığını ve Güvenlik Konseyi’nde yaptırımların geri getirilmesi için istekte bulunmaya hiç hakkı olmadığını belirtti./
